Όλα για την εικόνα. Μια εικόνα που πρέπει να υπακούει στους κανόνες του καθωσπρεπισµού, οι οποίοι φυσικά καθορίζονται από την εκάστοτε κοινωνία. Κι αν είναι κανείς τυχερός να γεννηθεί µέσα σε µια προοδευτική κοινωνία, έχει καλώς. ∆ιαφορετικά, είναι καταδικασµένος να υπακούει σε κανόνες που περιορίζουν τις ελευθερίες του ατόµου και στρατολογούν αντιλήψεις και στάσεις. Όπως στην περίπτωση του Ιράν, που µε πρόσχηµα τους θρησκευτικούς λόγους του Ισλάµ επιβάλλει το χιτζάµπ, ενισχύοντας την οµοιοµορφία της µαντίλας. Η αδικοχαµένη Mahsa Amini, 22 ετών –για λόγους που δεν θα µάθουµε ποτέ και ούτε έχουν και κάποια σηµασία–, δεν πειθάρχησε ως έπρεπε, κι επειδή µέρος των µαλλιών της φαινόταν κάτω από τη µαντίλα, η οποία είχε γλιστρήσει λίγο, καταδικάστηκε σε θάνατο. Η ιρανική Αστυνοµία Ηθών (ναι, υπάρχει τέτοια αστυνοµία στο Ιράν) χτύπησε θανατηφόρα αυτήν τη γυναίκα, η οποία απλώς δεν χωρούσε ακριβώς όπως ήθελαν µέσα στα κουτάκια που είχε φτιάξει για εκείνη η κοινωνία της χώρας της. Αυτό που δεν περίµεναν βέβαια είναι πως µετά το συµβάν αυτό οι Ιρανές, που ονειρεύονται έναν καλύτερο κόσµο, όπου τα ρούχα δεν θα βάζουν τη ζωή κανενός σε κίνδυνο, θα ξεσηκώνονταν και θα ζητούσαν το δικαίωµα στην επιλογή, που το 1979 τους στέρησαν. Και εκεί, ένα κοινωνικό θέµα, που σχετίζεται µε τη θρησκεία και τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία, µε τις µαζικές διαδηλώσεις έγινε πολιτικό. Είναι γεγονός ότι η ελευθερία να επιλέγει κανείς το πώς θέλει να είναι και να φαίνεται είναι ένα κοινωνικοπολιτικό αίτηµα. Αρκεί µια αναδροµή στις τάσεις της µόδας των τελευταίων δεκαετιών και θα δει κανείς πως και στον σύγχρονο δυτικό κόσµο µε τέτοιες κινητοποιήσεις εγκαταστάθηκαν στην γκαρνταρόµπα µας ρούχα όπως το µίνι φόρεµα, η χαµηλή λαιµόκοψη, οι διαφάνειες κ.ά. Σήµερα, ωστόσο, µε την εικόνα της Mahsa στο µυαλό µας, θα διεκδικούµε το δικαίωµα όλων µας στην αυτοδιάθεση και τη διαχείριση της εικόνας µας.
Αυτά έγραφα τον Οκτώβριο για το περιοδικό InStyle τεύχος Νοεμβρίου και τα ίδια πιστεύω και σήμερα. Το θέμα επανέφερα λίγο αργότερα εδώ στο διαδικτυακό μας «σπίτι» –γιατί στα αλήθεια έχει αξία να επιμένει κανείς σε αυτό που πιστεύει, όπως τα κορίτσια αυτά που επιμένουν σε ένα καλύτερο αύριο και συνεχίζουν να διαδηλώνουν δύο μήνες τώρα εκεί στους δρόμους του Ιράν για βασικά ανθρώπινα δικαιώματα που έχουν στερηθεί- και σήμερα, μια αγαπημένη celebrity περσόνα μου δίνει την καλύτερη πάσα για να ξαναμιλήσουμε γι αυτό.
Η Jessica Chastain εμφανίστηκε χθες στην εκπομπή Live With Kelly and Ryan φορώντας ένα t-shirt που έγραφε με ροζ γράμματα «Mahsa Amini», το όνομα-καταπέλτης όλων αυτών των φεμινιστικών δράσεων και γεγονότων που ακόμα εκτυλίσσονται στο Ιράν. Για την ιστορία, το μπλουζάκι δημιουργήθηκε από το ανεξάρτητο brand Mr. Saturday και δεν ήταν η πρώτη ένδειξη αλληλεγγύης της ηθοποιού στον αγώνα των Ιρανών που διεκδικούν να ντύνονται και να φέρονται όπως εκείνες θέλουν, ελεύθερα και δημοκρατικά. Στις 28 Σεπτεμβρίου είχε γράψει στο λογαριασμό της στο Instagram «Στέκομαι στο πλευρό των γυναικών του Ιράν και θα ενισχύσω τις φωνές τους από μακριά. Όταν μια γυναίκα δέχεται επίθεση, είναι επίθεση σε όλες». Και προφανώς από τότε το κάνει.
Ένας «καλοπροαίρετος» τώρα βέβαια θα έλεγε ότι πώς γίνεται να θεωρούμε ότι ένα μπλουζάκι ή μια δημοσίευση σε κοινωνικά δίκτυα μπορεί να θεωρηθεί πράξη αλληλεγγύης. Κι εδώ θα πούμε, ότι ναι, μπορεί ένα μπλουζάκι να μην έχει τη δυναμική να αλλάξει τα πράγματα και να ανατρέψει συστήματα με βαθιά ριζωμένες λειτουργίες, αλλά μπορεί να αλλάξει συνειδήσεις και να ανοίξει διάλογο. Ακόμα και με το να μαζέψει μερικές αρνητικές κριτικές, θα γίνει θέμα συζήτησης και μαζί με εκείνο και το θέμα που πραγματεύεται. Και όσο συζητάμε γι αυτό, για τις κινητοποιήσεις των Ιρανών και το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση και τη διαχείριση της εικόνας τους, τόσο θα πιέζουμε για αλλαγή και τόσο κουράγιο θα παίρνουν οι γυναίκες εκεί να συνεχίσουν αυτό που κάνουν δύο μήνες τώρα.
Κι αν κάποιος μπορεί να δημιουργήσει εύκολα, με ένα μπλουζάκι ή με μια δημοσίευση στα κοινωνικά δίκτυα, ένα ντόμινο συζητήσεων, αυτή είναι η παγκοσμίως γνωστή και σταρ μεγατόνων Chastain. Επομένως, αφήστε το μπλουζάκι και πάμε να μιλήσουμε για εκείνα που πραγματικά έχουν σημασία. Αυτό θα ήθελε η Jessica. Αυτό θα ήθελε και η Mahsa.
