Η σωματική άσκηση αποτελεί σημαντική ασπίδα πρόληψης για τη νόσο Αλτσχάιμερ, μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης της μέχρι και 50%. Η βελτίωση των νοητικών λειτουργιών, η μείωση των φλεγμονωδών στοιχείων που εντοπίζονται στον εγκέφαλο και η μείωση των εγκεφαλικών βλαβών που επιτυγχάνονται με την άσκηση, εξασφαλίζουν την πλαστικότητα των εγκεφαλικών κυττάρων και την ταχύτερη ανάπλαση τους.
Ποιοι είναι οι λόγοι που η άσκηση θεωρείται τόσο ευεργετική για τη λειτουργία του εγκεφάλου; Ερευνητές έθεσαν το ζήτημα υπό μελέτη, αποκαλύπτοντας τον καίριο ρόλο μιας συγκεκριμένης ορμόνης
Πλέον η επιστήμη έχει αναγνωρίσει ότι η άσκηση λειτουργεί προστατευτικά τόσο ενάντια στις καρδιακές παθήσεις όσο και στις νευροεκφυλιστικές. Ποιο είναι όμως εκείνο το χαρακτηριστικό που ευνοεί λειτουργικά την υγεία του εγκεφάλου; Ερευνητές στη Βοστώνη μπορεί τελικά να έχουν μια απάντηση.
Μια νέα μελέτη διαπίστωσε γιατί η άσκηση μπορεί να αποτρέψει τη νόσο Αλτσχάιμερ, ανοίγοντας ενδεχομένως τον δρόμο για νέες θεραπείες για την ανίατη σήμερα αυτή πάθηση.
Οι ειδικοί του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης διαπίστωσαν ότι κατά τη διάρκεια της άσκησης, το σώμα απελευθερώνει μια ορμόνη που ονομάζεται ιρισίνη. Η ορμόνη αυτή έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη συσσώρευση των εγκεφαλικών πλακών που συνήθως συνδέονται με την εμφάνιση της νόσου Αλτσχάιμερ.
Πρόκειται για μια ορμόνη του μυικού συστήματος, η οποία συμβάλλει στη ρύθμιση του μεταβολισμού της γλυκόζης και των λιπιδίων στους λιπώδεις ιστούς, αλλά επίσης ενισχύει την ενεργειακή δαπάνη προωθώντας τη μετατροπή του λευκού λίπους σε καφέ λίπος. Παλαιότερες έρευνες έδειξαν ότι η ιρισίνη είναι παρούσα τόσο στον εγκέφαλο του ανθρώπου όσο και στον εγκέφαλο των ποντικών. Ωστόσο, τα επίπεδά της είναι μειωμένα σε άτομα που πάσχουν από τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Αξιοποιώντας τις γνώσεις τους σχετικά με αυτή την παρατήρηση, οι ερευνητές δημιούργησαν και εισήγαγαν για πρώτη φορά την ιρισίνη στα πρώτα τρισδιάστατα μοντέλα καλλιέργειας ανθρώπινων κυττάρων για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Τα μοντέλα αυτά αναδεικνύουν δύο πρωταρχικά χαρακτηριστικά της νόσου: τον σχηματισμό εναποθέσεων β-αμυλοειδούς και επακόλουθων συσσωματωμάτων tau στον εγκέφαλο.
Ενώ η σωματική άσκηση έχει αποδείξει σταθερά την ικανότητά της να μειώνει τις εναποθέσεις του β-αμυλοειδούς σε πειράματα με ποντίκια, οι ακριβείς μηχανισμοί παρέμεναν ασαφείς μέχρι τώρα. Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο Neuron, διαλευκάνει αυτό το μυστήριο.
«Πρώτον, διαπιστώσαμε ότι η θεραπεία με ιρισίνη οδήγησε σε αξιοσημείωτη μείωση της παθολογίας του β-αμυλοειδούς. Δεύτερον, αποδείξαμε ότι αυτή η επίδραση της ιρισίνης οφειλόταν στην αυξημένη δραστηριότητα της νεπριλυσίνης λόγω των αυξημένων επιπέδων νεπριλυσίνης που εκκρίνονται από κύτταρα του εγκεφάλου που ονομάζονται αστροκύτταρα» αναφέρει σχετικά ο ερευνητής Δρ Se Hoon Choi.
Ειδικότερα, η νεπριλυσίνη – ένα ένζυμο που αποικοδομεί το αμυλοειδές βήτα – έχει εντοπιστεί στους εγκεφάλους ποντικών που εκτέθηκαν στην άσκηση. Προηγούμενες μελέτες έχουν επίσης καταδείξει ότι όταν η ιρισίνη εγχέεται στην κυκλοφορία του αίματος των ποντικών, μπορεί να διαπεράσει τον εγκέφαλο, υποδεικνύοντας τη δυνητική θεραπευτική της χρησιμότητα.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η ιρισίνη είναι ένας σημαντικός μεσολαβητής της επαγόμενης από την άσκηση αύξησης των επιπέδων της νεπριλυσίνης που οδηγεί σε μειωμένο φορτίο β-αμυλοειδούς, γεγονός που υποδηλώνει μια νέα οδό-στόχο για θεραπείες πρόληψης και αντιμετώπισης της νόσου Αλτσχάιμερ» καταλήγει ο δρ Rudolph Tanzi, PhD, κύριος συγγραφέας της μελέτης και διευθυντής της ερευνητικής μονάδας Γενετικής και Γήρανσης του Κέντρου Henry and Allison McCance για Υγεία εγκεφάλου στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης.
