Το να είστε παραγωγικοί στη δουλειά, να τηρείτε υγιεινές συνήθειες και να φροντίζετε τις δουλειές του σπιτιού, να επικοινωνείτε καλά με τους άλλους – σχεδόν όλα όσα θέλετε να κάνετε, απαιτούν έναν βαθμό αυτοελέγχου. Οι πιο εύκολες και στιγμιαία ικανοποιητικές επιλογές είναι πολύ δελεαστικές. Μπορείτε να αναβάλετε το γράψιμο ενός email, να παραλείψετε τη γυμναστική, να αγνοήσετε τον σωρό με τα άπλυτα, να ξεσπάσετε στον σύντροφό σας ή να χαθείτε παρακολουθώντας με τις ώρες τη νέα σειρά. Αλλά αν επιλέγετε συχνά αυτές τις πιο εύκολες λύσεις, μπορεί να αυτό να γίνει εμπόδιο στους μακροπρόθεσμους στόχους σας.
Ο όρος «αυτοέλεγχος» έχει κάποιες αρνητικές συνδηλώσεις. Φέρνει στο μυαλό την εικόνα κάποιου άκαμπτου, αυστηρού, χωρίς διάθεση για διασκέδαση. Μοιάζει δυσάρεστος και κοπιαστικός. Σαν να είναι κάτι εξαναγκαστικό, όπως σημειώνει η Eileen Kennedy-Moore, κλινική ψυχολόγος, στο Psychology Today.
Ίσως καταφέρετε να ολοκληρώσετε μια συγκεκριμένη εργασία με «λευκή θέληση» και πίεση, αλλά αυτή δεν είναι βιώσιμη στρατηγική.
Ο πραγματικός αυτοέλεγχος δεν έχει να κάνει με το να αναγκάζετε τον εαυτό σας να κάνει κάτι που δεν θέλει. Έχει να κάνει με το να επιλέγετε να πράξετε σύμφωνα με τις αξίες σας και να διαμορφώνετε το περιβάλλον σας με τρόπο που να ενισχύει την πιθανότητα να το πετύχετε, χωρίς σφιγμένα δόντια. Να μερικοί τρόποι:
1. Δημιουργήστε συνθήκες επιτυχίας
Ο έλεγχος της κατάστασης είναι πάντα ευκολότερος από τον αυτοέλεγχο. Πώς μπορείτε να διαμορφώσετε το περιβάλλον σας ώστε να είναι πιο πιθανό να κάνετε αυτό που θέλετε; Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει το να πηγαίνετε κατευθείαν στο γυμναστήριο μετά τη δουλειά, να ρυθμίζετε ένα χρονόμετρο που θα σηματοδοτεί την έναρξη μιας δραστηριότητας ή να απομακρύνετε περισπασμούς και πειρασμούς.
2. Αντικαταστήστε την ανεπιθύμητη συμπεριφορά
Συνήθως είναι πιο εύκολο να αντικαταστήσετε μια συμπεριφορά, παρά να τη σταματήσετε εντελώς. Δημιουργήστε ένα συγκεκριμένο σχέδιο για το τι θα θέλατε να κάνετε αντί για τη συνήθεια που προσπαθείτε να κόψετε. Για παράδειγμα, αν προσπαθείτε να σταματήσετε να δαγκώνετε τα νύχια σας, έχετε κοντά σας μια ενυδατική κρέμα για τα χέρια, πιάστε το πλέξιμο ή βρείτε ένα αισθητηριακά ευχάριστο αντικείμενο για να κρατούνται απασχολημένα τα χέρια σας. Αν προσπαθείτε να μην φωνάζετε στα παιδιά σας, ίσως να βοηθάει να πίνετε ένα ποτήρι νερό πριν απαντήσετε όταν νιώθετε εκνευρισμένοι, ώστε να καθυστερήσετε την αντίδρασή σας.
3. Χρησιμοποιήστε τον εσωτερικό σας διάλογο
Πολύ συχνά, όταν προσπαθείτε να έχετε αυτοέλεγχο, καταλήγετε να κατηγορείτε τον εαυτό σας στο μυαλό σας. Αυτό δεν είναι ούτε βοηθητικό ούτε ευγενικό. Πιο χρήσιμος αυτοδιάλογος θα ήταν να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας γιατί έχει σημασία αυτή η πράξη ή να δίνετε μια ενθαρρυντική εμψύχωση: «Έχεις ξανακάνει δύσκολα πράγματα, μπορείς και αυτό!», «Δεν θα κρατήσει για πάντα!», «Θα νιώσεις τόσο καλά μετά!». Μπορείτε ακόμη να γράψετε ένα σημείωμα με τέτοιες ενθαρρυντικές σκέψεις και να το κολλήσετε κάπου που θα το βλέπετε συχνά, για να θυμάστε τι θέλετε να πετύχετε και γιατί.
4. Εστιάστε στην πρόοδο, όχι στην τελειότητα
Μερικές φορές, όταν στοχεύετε στον αυτοέλεγχο, θέτετε τα στάνταρ σας υπερβολικά ψηλά. Και μετά απογοητεύεστε όταν δεν τα καταφέρνετε. Τι θα συμβουλεύατε έναν φίλο σας αν ήταν στη θέση σας; Ποιο μικρό βήμα μπορείτε να κάνετε προς την κατεύθυνση που θέλετε, το οποίο να είναι απολύτως εφικτό; Ξεκινήστε από εκεί και χτίστε πάνω στην επιτυχία σας. Μικρές πρόοδοι μπορούν να συσσωρευτούν και να φέρουν σημαντικά αποτελέσματα.
5. Μην το κάνετε μόνοι σας
Η ψυχολόγος σημειώνει ότι δεν παίρνετε επιπλέον πόντους επειδή προσπαθείτε να ζήσετε τη ζωή «με τον δύσκολο, χαζό, μοναχικό τρόπο». Πώς θα μπορούσατε να εμπλέξετε άλλους ανθρώπους ώστε να σας στηρίξουν στους στόχους σας; Μερικές φορές, το να μιλήσετε απλώς για τα σχέδιά σας με άλλους μπορεί να σας βοηθήσει να ενισχύσετε τη δέσμευσή σας σε αυτά. Άλλες φορές, το να εμπλέξετε άμεσα κάποιον που νοιάζεται για εσάς -για να σας υπενθυμίζει ή να κάνει μια δραστηριότητα μαζί σας- μπορεί να κάνει τα πράγματα πιο εύκολα, λιγότερο αγχωτικά και πιο ευχάριστα.
Για παράδειγμα, μπορείτε να συζητήσετε με έναν συνάδελφο για ένα πρότζεκτ που σας δυσκολεύει, να καλέσετε έναν φίλο να σας βοηθήσει να αδειάσετε την ντουλάπα σας, να κλείσετε ραντεβού για πρωινή βόλτα με έναν φίλο ή να δημιουργήσετε ένα κοινό σήμα-χέρι με τον σύντροφό σας ώστε να διακόπτετε μια κουβέντα όταν γίνεται δύσκολη.
