Υπάρχει κάτι μαγικό στη στιγμή που οι λέξεις στο χαρτί ή στην οθόνη αρχίζουν να αποκτούν ζωή. Ένα βιβλίο, ένα άρθρο, ακόμα και μια μικρή ιστορία μπορεί να μεταφέρει το μυαλό σας σε άλλες εποχές, να ξυπνήσει αναμνήσεις, να ζωντανέψει εικόνες και να σας κάνει να νιώσετε συναισθήματα που δεν περιμένατε. Και πίσω απ’ αυτή τη φαινομενικά απλή διαδικασία, συμβαίνει μια μικρή επανάσταση στον εγκέφαλό σας.

Σύγχρονες μελέτες στη νευροεπιστήμη αποκαλύπτουν ότι η ανάγνωση ενεργοποιεί πολύ περισσότερα μέρη του εγκεφάλου από ό,τι πιστεύαμε. Δεν είναι μόνο η περιοχή που επεξεργάζεται τη γλώσσα, αλλά και τα τμήματα που σχετίζονται με τη φαντασία, τη μνήμη, τα συναισθήματα, ακόμα και την κινητικότητα – σαν ο εγκέφαλός σας να «ζει» κάθε λέξη.

Όταν διαβάζετε, λένε οι ειδικοί, ενεργοποιούνται περιοχές του εγκεφάλου που χρησιμοποιούνται όταν φαντάζεστε έναν τόπο, ανακαλείτε μια μυρωδιά ή νιώθετε ένα συναίσθημα. Ένα απλό μυθιστόρημα μπορεί να κάνει το σώμα σας να αντιδρά όπως όταν βλέπετε μια ταινία, να ανεβάσει τους παλμούς σας, να σας φέρει δάκρυα ή να σας κάνει να χαμογελάσετε μόνοι στο τρένο.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι ακόμα και η παρεγκεφαλίδα, που παραδοσιακά θεωρούνταν υπεύθυνη μόνο για την κίνηση και τον συντονισμό, αποδεικνύεται ότι συμμετέχει στη διαδικασία της ανάγνωσης. Είναι υπεύθυνη για τη ροή, τον ρυθμό και τη μετάβαση των σκέψεων, σαν ένας μαέστρος που φροντίζει να ακούγεται η μουσική του κειμένου με σωστό τέμπο μέσα στο μυαλό σας.

Η επιστήμη μάλιστα υποστηρίζει ότι η ανάγνωση δυνατά και η σιωπηλή ανάγνωση κινητοποιούν διαφορετικά δίκτυα στον εγκέφαλο. Η πρώτη βοηθά στην ενίσχυση της μνήμης και της συγκέντρωσης, ενώ η δεύτερη στην ενδοσκόπηση και τη φαντασία.

Όσο κι αν οι ψηφιακές οθόνες έχουν κατακλύσει την καθημερινότητά μας, το να διαβάζετε παραμένει μια ασύγκριτη εμπειρία, όχι μόνο για το μυαλό σας αλλά και για τη συναισθηματική σας ισορροπία. Οι έρευνες δείχνουν ότι όσοι διαβάζουν τακτικά έχουν καλύτερη μνήμη, μεγαλύτερη συναισθηματική ευφυΐα και είναι πιο ικανοί να διαχειριστούν το άγχος και τις δυσκολίες της καθημερινότητας.

Αφήστε λοιπόν το κινητό στην άκρη, βρείτε μια όμορφη γωνιά στο σπίτι ή κάτω από ένα δέντρο και χαθείτε σε μια ιστορία. Δεν πρόκειται μόνο για απόδραση, αλλά για μια μορφή πνευματικής άσκησης που κάνει τον εγκέφαλό σας πιο ευφυή, πιο ευέλικτο και πιο ανθεκτικό στις προκλήσεις της ζωής.