Η μέχρι τώρα πορεία της, η πολυδιάστατη εμπειρία της –που προκύπτει από την ενασχόλησή της με τα νομικά, την τοπική αυτοδιοίκηση και την πολιτική– αλλά και η κοινωνική ευαισθησία που έχει ως άνθρωπος είναι μερικά από τα βασικά εφόδια που διαθέτει προς αξιοποίηση στον τομέα της. Εχοντας αναλάβει ένα άκρως νευραλγικό κομμάτι, βάζει στοιχήματα μονάχα για το καλό των πολιτών και δηλώνει ότι με αγώνα και θέληση θα κάνει την αλλαγή.
Η πανδημία εμφανίστηκε στην Ελλάδα και την κλόνισε έπειτα από μια μακροχρόνια περίοδο οικονομικής κρίσης. Εσείς είστε η πρώτη υφυπουργός που ορίστηκε αρμόδια για τη διαχείριση των θεμάτων ψυχικής υγείας εν μέσω μιας αρκετά δύσκολης περιόδου. Λίγους μήνες μετά, λοιπόν, στη θέση αυτή και αν έπρεπε να βγάλετε ένα πόρισμα για τη στάση των Ελλήνων απέναντι στην πρωτοφανή υγειονομική κρίση, ποιο θα ήταν αυτό;
Πριν δώσω την απάντησή μου πρέπει να αρχικά να υπενθυμίσω ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας με πρωθυπουργό τον Κυριάκο Μητσοτάκη ανέλαβε καθήκοντα υπό δύσκολες τότε συνθήκες: μια οικονομία εξουθενωμένη από την πολυετή οικονομική κρίση και τους οικονομικούς πειραματισμούς, διαρκή προβλήματα από την επεκτατική πολιτική της Τουρκίας και την εκμετάλλευση των μεταναστών που χρησιμοποιούνταν σαν διαπραγματευτικό χαρτί της γείτονος με την Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση και με δυσάρεστη κατάληξη την πανδημία, που απείλησε ολόκληρο τον πλανήτη.
Ο πρωθυπουργός μας, αναγνωρίζοντας εγκαίρως την ανάγκη ενίσχυσης της Ψυχικής Υγείας, δημιούργησε το χαρτοφυλάκιο στο οποίο προΐσταμαι, αυτό της Ψυχικής Υγείας και των Εξαρτήσεων. Ολους αυτούς τους μήνες δουλεύουμε σκληρά για να υποστηρίξουμε ψυχοκοινωνικά όλους εκείνους που έχουν ανάγκη, με καινοτόμες δράσεις και προγράμματα αλλά και με τη δημιουργία νέων δομών παροχής ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Εχοντας αυτά κατά νου, ακόμα και οι κομματικοί μας αντίπαλοι αναγνωρίζουν την επιτυχή αντιμετώπιση και διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνησή μας.
Ποιες είναι οι δράσεις που έχει αναπτύξει το Υπουργείο Υγείας για την αντιμετώπιση των ψυχικών προβλημάτων που προκαλεί η πανδημία; Θεωρείτε ότι είναι επαρκείς;
Θα αναφερθώ σε κάποιες από τις δράσεις μας, καθώς είναι πολλές. Θέσαμε σε 24ωρη λειτουργία τη δωρεάν Τηλεφωνική Γραμμή Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης 10306 για τον γενικό πληθυσμό. Επιπλέον, δημιουργήσαμε προγράμματα ψυχολογικής υποστήριξης με τηλεσυμβουλευτική, μέσω διαδικτυακών εφαρμογών επικοινωνίας (Skype, Messenger κ.λπ.), για τους ασθενείς Covid-19 που νοσηλεύονται ή βρίσκονται σε καραντίνα κατ’ οίκον, για τα μέλη των οικογενειών τους και για το υγειονομικό προσωπικό των νοσοκομείων μας. Προχωρήσαμε στην ενίσχυση με προσλήψεις μόνιμων και επικουρικών ψυχιάτρων στις δομές ψυχικής υγείας και επικουρικών νοσηλευτών στις ψυχιατρικές κλινικές της χώρας για την αντιμετώπιση των έκτακτων αναγκών από τη διασπορά του κορονοϊού. Περαιτέρω, υπογράψαμε μνημόνια συνεργασίας με τα Υπουργεία Εθνικής Άμυνας, Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη, Εσωτερικών, μεταρρυθμίζοντας τον τομέα της ψυχικής υγείας ειδικότερα στην πρώιμη παρέμβαση στην ψύχωση, στη διαχείριση της ακούσιας νοσηλείας ασθενών ώστε να διατηρείται υψηλός ο δείκτης καλής παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας στους πολίτες, εστιάζοντας συγχρόνως στην πρόληψη.
Και σε αυτό το σημείο θα ήθελα να αναφέρω ότι θέσαμε σε λειτουργία Μονάδα Τηλεψυχιατρικής στο Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο Μεγίστης, με την οποία παρέχονται υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και ψηφιακού ιατρείου και στο ακριτικό Καστελόριζο. Επίσης, εγκαινιάσαμε και στην Αλεξανδρούπολη Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας για την παροχή Παιδοψυχιατρικών Υπηρεσιών, οι δράσεις της οποίας θα επεκταθούν σταδιακά σε όλη την περιοχή του Εβρου και στη Σαμοθράκη.
Τέλος, προχωρήσαμε, σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με την υποστήριξη του Περιφερειακού Διευθυντή Ευρώπης, Dr. Hans Kluge, στην αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών ψυχικής υγείας στη χώρα μας. Όπως γνωρίζετε, ο ΠΟΥ έχει θέσει την ψυχική υγεία ως έναν από τους 4 βασικούς πυλώνες πολιτικής του.
Στο σκέλος του ερωτήματός σας για το αν θεωρούμε ότι είναι επαρκείς όλες αυτές οι δράσεις, θα απαντήσω ότι είναι το καλύτερο δυνατό που μπορούσαμε να προσφέρουμε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, και συνεχίζουμε!
«Οι υγειονομικοί μας είναι οι ήρωες της εποχής μας».
Καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας, συγκίνηση έχει προκαλέσει η προσφορά των υγειονομικών σε όλο τον κόσμο. Ο κορονοϊός όμως έχει επιπτώσεις και στη δική τους υγεία, καθώς καθημερινά βρίσκονται στην πρώτη γραμμή δίνοντας μια δύσκολη μάχη. Πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε το θέμα;
Το υγειονομικό προσωπικό βρέθηκε από την πρώτη στιγμή στην πρώτη γραμμή της μάχης με τον αόρατο εχθρό. Οι υγειονομικοί μας είναι οι ήρωες της εποχής μας. Οι άνθρωποι αυτοί δούλεψαν και εξακολουθούν να δουλεύουν αδιάκοπα για να κρατηθεί όρθιο το ΕΣΥ. Οπως ανακοίνωσε ο υπουργός Υγείας, κ. Κικίλιας, στο Υπουργείο Υγείας έχουμε ήδη επεξεργαστεί πρόγραμμα ύψους 7,5 εκατομμυρίων ευρώ στην προσπάθεια διαχείρισης του στρες των υγειονομικών μας και της αποκατάστασής του. Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην ανάπτυξη πρότυπων βιωματικών προγραμμάτων που θα απευθύνονται σε αυτούς, αλλά και στους φορείς όπου εργάζονται, για την υποστήριξή τους.
«Το να μιλήσουμε σε άλλους για όσα μας προβληματίζουν είναι το πρώτο βήμα της αντιμετώπισής τους».
Έχετε έναν έφηβο γιο, που σίγουρα ο εγκλεισμός τον πίεσε όπως χιλιάδες άλλα παιδιά. Τι τον συμβουλεύσατε να κάνει τις δύσκολες αυτές στιγμές και τι συμβουλές θα δίνατε όχι μόνο στα παιδιά, αλλά και στους γονείς που έπρεπε τόσο καιρό να ανταποκριθούν σε μια τόσο δύσκολη κατάσταση;
Η πρώτη συμβουλή μου –και την ίδια θα έδινα σε όλους, ανεξαρτήτως αν είναι το παιδί μου, γονείς, φίλοι, συνάδελφοι, πολίτες– είναι να μιλήσει. Να εκφράσει ό,τι τον απασχολεί, τους φόβους, τις αγωνίες, τα διλήμματα, τις απορίες του. Το να μιλήσουμε σε άλλους για όσα μας προβληματίζουν είναι το πρώτο βήμα της αντιμετώπισής τους.
Στο Υπουργείο Υγείας έχουμε δημιουργήσει έναν χρήσιμο κατάλογο με αναλυτικές συμβουλές ψυχολογικής στήριξης και αντιμετώπισης της δοκιμασίας που περνάμε. Αξίζει να τον επισκεφθείτε.
Οταν δεν ασχολείστε με τα κοινά, τι απολαμβάνετε να κάνετε;
Ο,τι όλος ο κόσμος, δεν διαφέρω. Συζήτηση, παρέα με την οικογένειά μου, τα αγαπημένα μου πρόσωπα, τους φίλους μου, μουσική, διάβασμα, σωματική άσκηση, κινηματογραφικές ταινίες. Η ζωή δεν χρειάζεται πολλά για να είναι αρμονική και όμορφη.
«Ολοι θέλουμε τις γυναίκες στην πολιτική».
Πώς σχολιάζετε τον μικρό αριθμό γυναικών στην παρούσα κυβέρνηση;
Δεν είναι θέμα φύλου αλλά συγκυριών. Η Νέα Δημοκρατία συλλογικά και διαχρονικά και ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προσωπικά έχουν αποδείξει ότι επιμένουν στην επιλογή των καταλληλότερων προσώπων και για το κόμμα και για την κυβέρνηση. Επιδιώκουμε μάλιστα, όλοι μας, την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών. Σε αυτό το θέμα, για να είμαι δίκαιη, διαπιστώνω σχεδόν καθολική, διακομματική συμφωνία. Ολοι θέλουμε τις γυναίκες στην πολιτική. Το ζήτημα είναι να διαμορφωθεί η πολιτική σκηνή, αλλά και το εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον έτσι ώστε να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή και εκείνων των γυναικών που δεν ασχολούνται με τα κοινά.
Ως γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο όπως αυτός της πολιτικής συναντήσατε ποτέ βλέμματα αμφισβήτησης στο ξεκίνημά σας ή και τώρα;
Το αποτέλεσμα της δουλειάς μου, η επιμέλειά μου, η εν γένει συμπεριφορά μου, η προσήλωση στους στόχους και, φυσικά, η προσεκτική επιλογή των χώρων όπου κινούμαι δεν επέτρεψαν σε κανέναν την έκφραση σεξιστικού τύπου αμφισβητήσεων ούτε με λόγια ούτε με βλέμματα.
Ως μια γυναίκα νέα που φαίνεται ότι αγαπά την κομψότητα, τι θεωρείτε στιλ; Υπάρχουν fashion κανόνες για μια πολιτικό;
Στιλ σημαίνει να βρεις τον τύπο σου, να βρεις αυτό που σου ταιριάζει και ταιριάζει στον χώρο όπου κινείσαι και να κάνεις τις αντίστοιχες επιλογές. Οι κανόνες μόδας για μια γυναίκα πολιτικό είναι αυτοί που ισχύουν και για τους άνδρες. Οι στιλιστικές επιλογές σου θα πρέπει να αναδεικνύουν σεβασμό στους πολίτες, στην αποστολή σου και βέβαια στον εαυτό σου. Δεν επιλέγω ακρότητες στην εμφάνισή μου.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που έχετε μπροστά σας ως υφυπουργός Υγείας και, πιο συγκεκριμένα, ποιο είναι το μεγάλο στοίχημα που έχετε θέσει ως πολιτικός;
Η συλλογική πρόκληση που έχουμε στο Υπουργείο Υγείας είναι η ψυχιατρική μεταρρύθμιση. Ο τομέας της ψυχικής υγείας επί δεκαετίες είχε παραμεληθεί και υποχρηματοδοτηθεί. Στόχος μου είναι η αναμόρφωση του ψυχιατρικού τομέα και η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας σε όλους τους πολίτες που έχουν ανάγκη. Αξίζει να αναφέρω ότι με νομοθετική ρύθμιση, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, υλοποιούμε νέα μορφή Μονάδων Ψυχικής Υγείας, τις Μονάδες Εγκαιρης Παρέμβασης στην Ψύχωση. Πρόκειται για μια σύγχρονη ιατρική υπηρεσία που στοχεύει στην έγκαιρη ανίχνευση και αντιμετώπιση των συμπτωμάτων των ψυχωτικών διαταραχών στο αρχικό τους στάδιο και στοχεύει στην πρόληψη της υποτροπής και στην παροχή αποτελεσματικής θεραπείας του ψυχικού νοσήματος.
Παράλληλα, με νομοθετική ρύθμιση δώσαμε τη δυνατότητα σε σχολές και τμήματα των ΑΕΙ της χώρας να ιδρύουν Κέντρα Ημέρας για την παροχή υπηρεσιών ψυχοκοινωνικής υποστήριξης και συμβουλευτικής στους φοιτητές.
Το μεγάλο στοίχημα που έχω θέσει ως πολιτικός στον εαυτό μου είναι να ωφελήσω τη χώρα και τον λαό, αφήνοντας πίσω μου τουλάχιστον μια καλύτερη κατάσταση από εκείνη που παρέλαβα. Ακούγεται απλό, αλλά είναι δύσκολο. Για να τα καταφέρει κάποιος, πρέπει να προσπαθήσει πολύ και να έχει τη βοήθεια του λαού και, φυσικά, του Θεού.
Από την Ειρήνη Ζουρνατζή
Φωτογραφία: Νίκος Μαλιάκος
*Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο περιοδικό InStyle, τεύχος Αυγούστου
