Η Μαρία Κουσουνή είναι η πρίμα μπαλαρίνα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής που δεν χορταίνεις να χαζεύεις. Δεν σε κερδίζει όμως μόνο με το ταλέντο της στον χορό, τη χάρη και την ομορφιά της, αλλά και με τον τρόπο που αντιμετωπίζει και αγαπά τη ζωή.

Προσωπικά, αγάπησα το κλασικό μπαλέτο σε μικρή ηλικία και το ακολούθησα πιστά μέχρι τη μέρα που επέλεξα τη μεγαλύτερη αγάπη μου, τη δημοσιογραφία. Ήταν δύσκολη απόφαση, αλλά είχα καταλάβει ότι στη ζωή πρέπει να καταπιανόμαστε με ό,τι αγαπάμε πολύ, πάρα πολύ. Ετσι πορεύεται και η Μαρία Κουσουνή στη ζωή της. Η πρώτη χορεύτρια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής μετρά δεκάδες στιγμές επιτυχίας και αναγνώρισης, τις οποίες αντιμετωπίζει με ταπεινοφροσύνη, καθώς από παιδί ήξερε ότι το «τέρμα» της είναι ο χορός και ό,τι τον περιβάλλει.

Το κλασικό μπαλέτο μπήκε στη ζωή σου από πολύ μικρή ηλικία. Ήταν όνειρο ζωής για σένα ο χορός;

Τελικά ήταν όνειρο ζωής. Χωρίς όμως να το επισημαίνω στον εαυτό μου ως στόχο ή ως όνειρο. Ηταν δεδομένο από τότε που ήμουν παιδί ότι ο προορισμός μου ήταν να γίνω πρίμα μπαλαρίνα. Οι δάσκαλοί μου έβλεπαν σε μένα το ταλέντο, το δυνατό σώμα με τις ιδανικές αναλογίες για τον χορό, με δυνατότητες και άμεση αντίληψη στην κίνηση, με πολλές ικανότητες και ευκολίες που είχα. Εβλεπαν τη μουσικότητα, την καλλιτεχνική μου ευαισθησία και την αισθαντικότητα. Με στήριξαν προς αυτή την κατεύθυνση. Προσωπικά, το μόνο που αναγνώριζα ανέκαθεν ήταν η χαρά που μου έδινε ο χορός και το ότι ήμουν αποφασισμένη να ανακαλύψω περισσότερη χαρά μέσα από τις δυνατότητές μου, να βελτιωθώ και να ζήσω μέσα σε αυτή την ευτυχία που μου προσέφερε η καθημερινή εμπειρία.

Έπειτα από μερικά χρόνια και πολλές παγκόσμιες διακρίσεις, είσαι η πρώτη χορεύτρια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Τι θυσίες έκανες για να φτάσεις στον στόχο σου;

Δεν αισθάνθηκα ποτέ ότι έκανα θυσίες. Πέρασα υπέροχα, είχα πολλές και δυνατές εμπειρίες με τους πιο αξιόλογους καλλιτέχνες παγκοσμίως, από τους οποίους έμαθα πώς να είμαι επαγγελματίας. Είναι μεγάλη η συγκίνηση όταν σκέφτομαι ότι αυτοί οι μεγάλοι καλλιτέχνες διαμόρφωσαν και επηρέασαν βαθιά τον χαρακτήρα μου και την καλλιτεχνική μου ταυτότητα. Είναι ο θησαυρός μου. Είναι μέρος του ποια είμαι. Δεν αισθάνομαι ότι στερήθηκα κάτι. Το αντίθετο. Εζησα το απόλυτο όνειρο στη διαδρομή της καριέρας μου και μια τεράστια χαρά καθώς με αναγνώριζαν και ανέβαινα στην ιεραρχία. Τίποτα δεν μου χαρίστηκε. Δούλεψα πάρα πολύ σκληρά, δεν γινόταν διαφορετικά. Ηταν καθαρά δική μου επιλογή να επιστρέψω στην Ελλάδα, και είμαι περήφανη που προσφέρω την τέχνη μου και στη χώρα μου τα τελευταία χρόνια. Ισως η μοναδική θυσία που θα μπορούσα να σκεφτώ είναι κάτι που αφορά όλους τους χορευτές. Είναι πως τελικά θυσιάζουμε το σώμα μας, γιατί υπερβαίνουμε συνεχώς τα όριά μας.

«Είναι μεγάλη η συγκίνηση όταν σκέφτομαι ότι αυτοί οι μεγάλοι καλλιτέχνες διαμόρφωσαν και επηρέασαν βαθιά τον χαρακτήρα μου και την καλλιτεχνική μου ταυτότητα. Είναι ο θησαυρός μου. Είναι μέρος του ποια είμαι».

Τι συναισθήματα σε κατακλύζουν όταν βρίσκεσαι επί σκηνής;

Εξαρτάται από το έργο που πρέπει να ερμηνεύσω, το εύρος της χορογραφίας, το λιμπρέτο –αν υπάρχει–, τον ρόλο, τη δύναμη της μουσικής. Αλλάζουν τα συναισθήματα ανάλογα με την παράσταση. Ομως υπάρχει πάντα ένα σταθερό συναίσθημα με το που πατώ τη σκηνή. Είναι αυτό της χαράς, της αίσθησης ότι είμαι σε οικείο περιβάλλον, ως καλλιτέχνιδα και ερμηνεύτρια. Η αίσθηση ότι γίνομαι ένα με τον χώρο, με τη μουσική, με το κοινό που είναι στο θέατρο. Η αίσθηση ότι προσφέρω.

Στη διαδρομή προς την επιτυχία συνάντησες εμπόδια και αν ναι πώς τα ξεπέρασες;

Βεβαίως και συνάντησα εμπόδια. Αρχικά έκανα αναγνώριση και αποδοχή των εμποδίων. Αλλες φορές πάτησα πάνω σε αυτά και με πήγαν πιο ψηλά, παραπέρα. Ή απλά τα κοίταξα κατάματα και πέρασα από το πλάι τους, χωρίς να τα ενοχλήσω. Επρεπε να προχωρήσω, δεν είχα άλλη επιλογή από το να γίνω ακόμα καλύτερη ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνιδα. Νιώθω τεράστια ευγνωμοσύνη για τα εμπόδια αυτά της ζωής, γιατί μου φανέρωσαν μεγάλες αλήθειες και καινούργιες διαδρομές. Με έκαναν πιο δυνατή και πιο έμπειρη.

Υπάρχει κάποια στιγμή στη σκηνή που ξεχωρίζεις και γιατί;

Βρίσκομαι στην υπέροχη, ιστορική σκηνή της Οπερας της Βιέννης με ένα από τα πιο αισθησιακά adagio που έχουν γραφτεί, για το μπαλέτο Σπάρτακος, σε μουσική του Aram Khachaturian. Χορεύω την πιο ρομαντική, αισθαντική, βαθιά δραματική ιστορία αγάπης που εκτυλίσσεται εν καιρώ πολέμου, με ένα ντουέτο που τελειώνει χορεύοντας στη βροχή! Είμαστε σε απόσταση αναπνοής με τον παρτενέρ μου. Ο ένας στα χέρια του άλλου. Κοιταζόμαστε στα μάτια, λαχανιασμένοι από τον χορό μας, απόλυτα μούσκεμα. Στεκόμαστε κάτω από το νερό, με τα δάκρυα να τρέχουν στο τελευταίο θέμα αυτής της συγκλονιστικής μουσικής. Είναι σαν να μιλάμε, χωρίς να λέμε κουβέντα, σαν να εξομολογούμαστε τη μεγαλύτερη αγάπη δύο εραστών που ξέρουν πως δεν θα ξαναβρεθούν σε αυτήν τη ζωή. Καταλήγουμε σε μια μεγάλη σφιχτή αγκαλιά. Σε κάθε πρόβα δακρύζαμε. Σε κάθε παράσταση περιμέναμε αυτήν τη συγκλονιστική στιγμή. Κάθε φορά ο παρτενέρ μου έλεγε στον χορογράφο πως αυτό το ντουέτο θα έπρεπε να τελειώνει με ένα μεγάλο φιλί. Το τελευταίο τους φιλί πριν από το δραματικό φινάλε του έργου. Ο χορογράφος δεν άλλαξε ποτέ γνώμη. Γνώριζε πολύ καλά ότι αν υπήρχε αυτό το φιλί δεν θα υπήρχαν δάκρυα και η ένταση της δραματουργίας.

Υπάρχει άλλη μεγάλη αγάπη μετά τον χορό;

Καταλαβαίνω πως υπάρχει κάτι που είναι η συνέχεια της παιδείας και των ερεθισμάτων που μου έδωσε ο κλασικός χορός όλα αυτά τα χρόνια. Μέσα από την ενασχόλησή μου με τον χορό όλα αυτά τα χρόνια, ως χορεύτρια, ερμηνεύτρια και χορογράφος, δίπλα στους μεγάλους του χώρου, με τις έρευνες, τις διαλέξεις, τις διδασκαλίες και την επαφή που είχα κυρίως με όλα τα επίπεδα καλλιτεχνών και μαθητών, αναπτύχθηκε το ενδιαφέρον μου για να πάω ακόμη πιο πέρα. Ο κόσμος της τέχνης, του θεάτρου, του κινηματογράφου, των τεχνών και της δημιουργίας μού είναι πολύ γνωστός, ακόμη και στα ειδικά τεχνικά του σημεία, καθώς με ενδιέφερε πάντα να ασχολούμαι και να μελετώ κάθε ξεχωριστό του κομμάτι. Από τα φώτα, τα κοστούμια, τη μουσική, τα σκηνικά, τη σκηνοθεσία, την οργάνωση και την αρμονική συνύπαρξη αυτών. Ως πρίμα μπαλαρίνα και καλλιτέχνιδα, δεν έχω άλλη επιλογή από το να συνεισφέρω και να φέρω το καλύτερο αποτέλεσμα που μπορώ σε αυτό που θα μου ζητηθεί. Με ενδιαφέρει το κομμάτι της έμπνευσης, της συνεργασίας και της δημιουργίας, που μπορεί να έχει μια καλλιτεχνική ματιά ή αλλιώς ένα art direction, που μπορεί να είναι απόλυτα δημιουργικό και εικαστικό. Είτε αυτό είναι σε επίπεδο χορού, είτε σε οποιονδήποτε άλλο χώρο.

«Εχω τεράστια περιέργεια, αγάπη για τη ζωή και για τη διεύρυνση των ικανοτήτων μου. Με απώτερο σκοπό την προσφορά. Ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνιδα».

Πώς φαντάζεσαι τον εαυτό σου επαγγελματικά αλλά και προσωπικά μία δεκαετία μετά;

Θα έχω δημιουργήσει μια όμορφη οικογένεια και παράλληλα θα είμαι ακόμη πιο δημιουργική απ’ ό,τι είμαι σήμερα. Είναι ανάγκη μου να εξελίσσομαι. Εχω τεράστια περιέργεια, αγάπη για τη ζωή και για τη διεύρυνση των ικανοτήτων μου. Με απώτερο σκοπό την προσφορά. Ως άνθρωπος και ως καλλιτέχνιδα.

Ποια η σχέση σου με τη μόδα και πώς αυτή μπορεί όμορφα να «παντρευτεί» με τον χορό;

Αγαπώ οτιδήποτε είναι όμορφο και έχει αισθητική. Η μόδα ήταν πάντα παντρεμένη με τον χορό. Ο χορευτής και κυρίως η μπαλαρίνα χρειάζεται να αισθάνεται και να είναι όμορφη. Να είναι ο ρόλος. Το ρούχο επιβάλλεται να έχει τέλεια εφαρμογή και οι γραμμές του επάνω στο σώμα της να είναι προσαρμοσμένες έτσι ώστε να την κολακεύουν, να την αναδεικνύουν και ενίοτε να της προσθέτουν χάρη στα όχι δυνατά της σημεία. Τα υφάσματα πρέπει να είναι ειδικά για χορό. Είναι μια ολόκληρη, ξεχωριστή επιστήμη για το μπαλέτο, προκειμένου το κοστούμι, από το σχέδιο στην κατασκευή, να μην ενοχλήσει ούτε στο παραμικρό τον χορό της χορεύτριας και του χορευτή, για λόγους ασφάλειας και αισθητικής.

Κατά τη διάρκεια της καριέρας μου χόρεψα και σε μπαλέτα που τα ρούχα σχεδίασαν αξιόλογοι σχεδιαστές, όπως ο Armani. Ήμουν παρούσα στη δουλειά του Christian Lacroix για την Οπερα της Βιέννης. Βρισκόταν εκεί, ανάμεσα μας, σε κάθε βήμα της δημιουργίας του μπαλέτου, και είχε σχεδιάσει για κάθε έναν χορευτή ξεχωριστά το κοστούμι του. Εκανα το πρώτο μου catwalk στο πολύ γνωστό Life Ball, που παρουσίαζε ο Elton John στη Βιέννη, με Moschino, περπάτησα για μεγάλους οίκους διαμαντιών και κοσμημάτων.

«Η μόδα ήταν πάντα παντρεμένη με τον χορό. Ο χορευτής και κυρίως η μπαλαρίνα χρειάζεται να αισθάνεται και να είναι όμορφη. Να είναι ο ρόλος».

Οι συνεργασίες με τον χώρο της μόδας και τα events στα οποία έλαβα μέρος δεν σταμάτησαν ποτέ, ήταν αναπόσπαστο μέρος της δουλειάς μου. Αυτό συνεχίστηκε και στην Ελλάδα. Από τις πιο όμορφες στιγμές ήταν η συνεργασία με τη λατρεμένη Σίλια Κριθαριώτη και το Haute Couture Fashion Week στο Παρίσι, η προηγούμενη μεγάλη συνεργασία μας για το μπαλέτο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, όπως και το ότι φέτος είχα την τιμή να φορέσω το πιο iconic κόκκινο φόρεμα της συλλογής της και να χορέψω με αυτό. Η συνεργασία με τους αγαπημένους Deux Hommes, που μου έφτιαξαν ένα από τα ωραιότερα κοστούμια της παράστασης Χορός με τη σκιά μου, του Κωνσταντίνου Ρήγου. Περιμένουμε όλοι με ανυπομονησία τα κοστούμια που θα φορέσει όλο το μπαλέτο της Λυρικής Σκηνής για τον Δον Κιχώτη της επόμενης σεζόν και είναι της υπέροχης Μαίρης Κατράντζου. Στην τελευταία μου δημιουργία-σκηνοθεσία για την Εθνική Λυρική Σκηνή, ως χορογράφος, επέλεξα δημιουργίες του Δημήτρη Πέτρου, καθώς ταίριαζαν άψογα με το concept μου. Μην ξεχάσω να αναφερθώ στον Patrick Kinmonth και την πολύ ιδιαίτερη συνεργασία που είχαμε. Η φετινή μου συμμετοχή ως μέλους της επιτροπής του Athens Fashion Film Festival ανάμεσα σε ηχηρά ονόματα της μόδας παγκοσμίως και σε αξιόλογους καλλιτέχνες ήταν μια ξεχωριστή, μοναδική εμπειρία, όπου χάρη στη Νικόλ Αλεξανδροπούλου πέρασα μέσα από μια πολιτισμική καταιγίδα! Είδα, άκουσα, έμαθα, αφουγκράστηκα την εξέλιξη της ιδίας της μόδας στο σήμερα, ακόμη περισσότερο στο τώρα, και έγινε ακόμη πιο ξεκάθαρη η σύνδεσή της με την τέχνη, τον κινηματογράφο, την πολιτική, τη θρησκεία, τα κοινωνικά θέματα και την ίδια τη ζωή.

Η καλλιτεχνική σου πορεία καλύπτει ήδη συνεργασίες με τους σημαντικότερους χορογράφους, όπως οι Vladimir Malakhov, Natalia Makarova, Christopher Wheeldon. Τι να περιμένουμε να δούμε από σένα στο άμεσο μέλλον;

Ετοιμάζομαι για τον προγραμματισμό της Λυρικής για την επόμενη σεζόν, για την επέτειο των 30 χρόνων του Μεγάρου Μουσικής αλλά και για τρεις παραστάσεις στην Ιταλία, με χορογραφίες σημαντικών ξένων χορογράφων, για τις οποίες δεν μπορώ ακόμη να σας αποκαλύψω περισσότερες λεπτομέρειες, όμως πρόκειται να ανακοινωθούν πολύ σύντομα, όπως και για τις παραστάσεις του Δον Κιχώτη, στο Λυρική Σκηνή, που θα πραγματοποιηθούν από τη νέα σεζόν.

Από την Ειρήνη Ζουρνατζή

Φωτογραφίες Νίκος Μαλιάκος
Styling Πέννυ Ιωαννίδου
Μακιγιάζ-Μαλλιά Κωνσταντίνα Μιχοπάνου, Μαριάννα Γεντή

*Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο περιοδικό InStyle, τεύχος Σεπτεμβρίου