Η πασιφλόρα είναι τροπικό φυτό που προέρχεται από τα δάση της κεντρικής και νότιας Αμερικής, όμως, πλέον, καλλιεργείται σε πολλά μέρη του κόσμου λόγω της καλλωπιστικής της αξίας και των φαρμακευτικών της ιδιοτήτων. Ανήκει στην οικογένεια των Passifloraceae, η οποία περιλαμβάνει πάνω από 500 είδη.
Γνωστή και ως λουλούδι του πάθους, είναι πολυετής, ξυλώδης αναρριχητική πόα με εντυπωσιακά ευωδιαστά άνθη μωβ, λευκού και πορφυρού χρώματος και πλατιά, μεγάλα αρωματικά φύλλα. Στην Ελλάδα μπορεί να την ακούσετε και ως ρολογιά, όνομα που προέκυψε λόγω της μορφολογίας των ανθών της που μοιάζουν με δίσκους ρολογιού.
Η πασιφλόρα αποτελεί ένα από τα πιο γνωστά βότανα που χρησιμοποιούνται εδώ και πολλά χρόνια για την αντιμετώπιση του άγχους αλλά και για άλλα πολλά. Σίγουρα την έχετε ακούσει ή την έχετε συναντήσει σε κάποια αναζήτησή σας για το πώς να διαχειριστείτε μια απαιτητική κατάσταση που σας δημιουργεί έντονο stress.
Τα μέρη του φυτού που χρησιμοποιούνται για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες είναι τα φύλλα, ο μίσχος και τα άνθη και οφείλουν τη φαρμακευτική τους δράση στις διάφορες ενώσεις που περιέχονται στο φυτό. Πιο συγκεκριμένα, κάποια από τα κύρια συστατικά που βρίσκονται στην πασιφλόρα είναι:
- Φλαβονοειδή
- Αλκαλοειδή
- Κουμαρίνη
- GABA
- Φλαβανόλες
Η ακριβής σύνθεση της πασιφλόρας μπορεί να ποικίλει ανάλογα με παράγοντες όπως το είδος της, το μέρος του φυτού που χρησιμοποιείται, τις συνθήκες ανάπτυξής της, την ωριμότητα και τη μέθοδο εκχύλισής της. Είναι σημαντικό να αναφερθεί πως η συνεργιστική δράση των παραπάνω ενώσεων συμβάλλει στις θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού.
Ποιές είναι οι ιδιότητες και ποιά τα οφέλη της;
Σύμφωνα με την παραδοσιακή χρήση και ορισμένες επιστημονικές μελέτες, η πασιφλόρα προσφέρει πολλαπλά οφέλη στον ανθρώπινο οργανισμό και διαθέτει αρκετές θεραπευτικές ιδιότητες, όπως:
- Αγχολυτικές και ηρεμιστικές ιδιότητες: Η πασιφλόρα είναι γνωστή για τις ηρεμιστικές και καταπραϋντικές της ιδιότητες και χρησιμοποιείται ευρέως για τη μείωση του άγχους, την προώθηση της χαλάρωσης και την καταπολέμηση της νευρικότητας και της ανησυχίας.
- Καταπολέμηση αϋπνίας: Οι ηρεμιστικές ιδιότητες της πασιφλόρας μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αϋπνίας και στη βελτίωση της ποιότητας και της συνολικής διάρκειας του ύπνου.
- Αντικαταθλιπτικές ιδιότητες: Σύμφωνα με ορισμένες μελέτες, η ικανότητα της πασιφλόρας να αυξάνει τα επίπεδα του νευροδιαβιβαστή GABA, ο οποίος βοηθά στη ρύθμιση της εγκεφαλικής δραστηριότητας και ρυθμίζει τη διάθεση, μπορεί να συμβάλλει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ήπιας έως μέτριας κατάθλιψης και στη βελτίωση της διάθεσης.
- Αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες: Οι ιδιότητες αυτές οφείλονται κυρίως στα φλαβονοειδή που περιέχονται στην πασιφλόρα και βοηθούν στην προστασία του οργανισμού από το οξειδωτικό στρες, αλλά και στη μείωση της φλεγμονής που σχετίζεται με διάφορες χρόνιες ασθένειες. Ανάμεσα στα φλαβονοειδή που περιέχει το λουλούδι του πάθους ανήκουν η απιγενίνη, η κουερσετίνη και η λουτεολίνη.
- Μυοχαλαρωτικές και αντισπασμωδικές ιδιότητες: Η πασιφλόρα έχει χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση από μυϊκές κράμπες και μυϊκή ένταση. Της έχουν αποδοθεί μυοχαλαρωτικές ιδιότητες, καθιστώντας την ευεργετική ενάντια σε μυϊκούς σπασμούς, κράμπες περιόδου και γαστρεντερικές ενοχλήσεις.
- Ανακούφιση από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης: Οι ηρεμιστικές ιδιότητες του λουλουδιού του πάθους συμβάλουν στην εξισορρόπηση των ορμονικών διακυμάνσεων κατά την περίοδο της εμμηνόπαυσης και προσφέρουν ανακούφιση από συμπτώματα όπως εξάψεις, εναλλαγές διάθεσης και ευερεθιστότητα.
- Υποστήριξη πεπτικού συστήματος: Η πασιφλόρα μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των γαστρεντερικών σπασμών, του φουσκώματος και των κραμπών γεγονός που την καθιστά χρήσιμη για την αντιμετώπιση πεπτικών διαταραχών, όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
- Πιθανές αντικαρκινικές επιδράσεις: Ορισμένες προκαταρκτικές μελέτες υποδεικνύουν πως κάποιες ενώσεις που βρίσκονται στην πασιφλόρα έχουν δείξει ανασταλτικές επιδράσεις στην ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων. Ωστόσο, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διερευνηθούν οι πιθανές κλινικές εφαρμογές τους.
Σε ποιές μορφές υπάρχει διαθέσιμη;
Η πασιφλόρα είναι διαθέσιμη σε πολλές μορφές και μπορεί κάποιος να επιλέξει την καταλληλότερη για αυτόν με βάση τις ανάγκες ή τις προτιμήσεις του. Οι πιο κοινές μορφές στις οποίες διατίθεται είναι:
- Αποξηραμένη μορφή: Τα αποξηραμένα φύλλα και άνθη πασιφλόρας χρησιμοποιούνται για την παρασκευή αφεψήματος. Απλώς βράστε το βότανο, σουρώστε και απολαύστε! Μπορείτε να το συνδυάσετε με άλλα βότανα, όπως βαλεριάνα, μελισσόχορτο και βαλσαμόχορτο για ένα απόλυτα χαλαρωτικό ρόφημα.
- Υγρό εκχύλισμα ή βάμμα: Τα εκχυλίσματα και τα βάμματα είναι συμπυκνωμένες μορφές του βοτάνου που, συνήθως, παρασκευάζονται με εκχύλιση των δραστικών ενώσεων του με χρήση αλκοόλης ή άλλου διαλύτη. Μπορούν να καταναλωθούν με νερό ή άλλο ρόφημα.
- Κάψουλες και δισκία: Η πασιφλόρα μπορεί επίσης να καταναλωθεί στη μορφή κάψουλας ή δισκίου που περιέχει αποξηραμένο εκχύλισμα ή σκόνη βοτάνου.
Επιπλέον, μπορείτε να τη βρείτε σαν συστατικό σε προϊόντα τοπικής εφαρμογής, όπως κρέμες, λοσιόν ή έλαια. Τέτοια προϊόντα, συνήθως, χρησιμοποιούνται για την καταπράυνση ερεθισμών του δέρματος, την ανακούφιση της μυϊκής έντασης ή την προώθηση της χαλάρωσης.
Έχει παρενέργειες;
Η πασιφλόρα θεωρείται γενικά ασφαλής, όμως, σπάνια, μπορεί να εμφανίσει ορισμένες ήπιες παρενέργειες, όπως υπνηλία, ζάλη, ναυτία ή σύγχυση. Επίσης, μπορεί να αλληλεπιδράσει με ορισμένα φάρμακα όπως ηρεμιστικά, αντιπηκτικά και αντικαταθλιπτικά. Καλό είναι να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας εάν βρίσκεστε υπό οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή, για να διασφαλίσετε ότι δεν υπάρχουν πιθανές αλληλεπιδράσεις.
Αξίζει να σημειώσουμε, ότι η χρήση πασιφλόρας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης πρέπει να αποφεύγεται, καθώς μπορεί να προκαλέσει συσπάσεις στη μήτρα και να θέσει σε κίνδυνο το έμβρυο. Εάν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αντιμετωπίζετε άγχος, διαταραχές ύπνου ή άλλα θέματα που σχετίζονται με αυτή επικοινωνήστε με τον γυναικολόγο σας, ώστε να σας προτείνει την ασφαλέστερη εναλλακτική λύση για την αντιμετώπισή τους.