Αν και το καλοκαίρι οδεύει προς το τέλος του, υψηλές θερμοκρασίες εξακολουθούν να καταγράφονται στη χώρα μας, με τον Σεπτέμβριο να θεωρείται για πολλούς, ο καλύτερος μήνας διακοπών. Ωστόσο ακόμα και το φθινόπωρο, όσες και όσοι απολαύσουν τις παραλίες, θα πρέπει να προσέξουν την επιβλαβή δράση του ήλιου καθώς η ακτινοβολία του είναι επικίνδυνη, ιδιαίτερα για το δέρμα.

Σύμφωνα με τους επιστήμονες το δέρμα είναι περισσότερο ή λιγότερο ανθεκτικό ανάλογα με το ποσοστό μελανίνης που έχει η επιδερμίδα. Αυτό ονομάζεται φωτότυπος του δέρματος και περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο η επιδερμίδα αντιδρά στον ήλιο κατά την πρώτη έκθεση.

Ο Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών Εμμανουήλ Κουρής μιλά στο instyle.gr για το πως μπορούμε να αναγνωρίσουμε με βάση τα χαρακτηριστικά μας σε ποιον φωτότυπο ανήκουμε και μας δίνει χρήσιμες συμβουλές προκειμένου να προστατευθούμε από την ηλιακή ακτινοβολία.

Ποιοι είναι οι φωτότυποι δέρματος; Ποιοι από αυτούς είναι πιο ευαίσθητοι στην ηλιακή ακτινοβολία;

• Φωτότυπος 1: Λευκό δέρμα / Kόκκινα ή ξανθά μαλλιά (συχνά με φακίδες) – Καίγεται πάντα, δε μαυρίζει ποτέ.

• Φωτότυπος 2: Ανοιχτόχρωμο δέρμα / Ξανθά, κόκκινα ή καστανόξανθα μαλλιά (μερικές φορές με φακίδες) – Συχνό κάψιμο από τον ήλιο, μαυρίζει σπάνια ή πολύ αργά.

• Φωτότυπος 3: Μεσαίο δέρμα / Ανοιχτά προς σκούρα καστανά μαλλιά – Σποραδικό κάψιμο από τον ήλιο, σταδιακό μαύρισμα.

• Φωτότυπος 4: Ανοιχτό καφέ δέρμα / Καστανά προς μελαχρινά – Σποραδικό κάψιμο από τον ήλιο, γρήγορο μαύρισμα.

• Φωτότυπος 5: Σκούρο καφέ δέρμα / Μαύρα μαλλιά – Σπάνιο κάψιμο, έντονο μαύρισμα.

• Φωτότυπος 6: Μαύρο δέρμα / Μαύρα μαλλιά – Δε καίγεται σχεδόν ποτέ.

ΤΥΠΟΣ	ΒΑΣΙΚΟ ΧΡΩΜΑ ΔΕΡΜΑΤΟΣ	ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΣΤΟΝ ΗΛΙΟ
Ι.	ΩΧΡΟ ΛΕΥΚΟ	ΔΕ ΜΑΥΡΙΖΕΙ, ΚΑΙΓΕΤΑΙ ΕΥΚΟΛΑ
ΙΙ.	ΛΕΥΚΟ	ΜΑΥΡΙΖΕΙ ΔΥΣΚΟΛΑ, ΚΑΙΓΕΤΑΙ ΕΥΚΟΛΑ
ΙΙΙ.	ΛΕΥΚΟ	ΜΑΥΡΙΖΕΙ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΡΧΙΚΟ ΕΓΚΑΥΜΑ
ΙV.	ΑΝΟΙΧΤΟ ΚΑΣΤΑΝΟ	ΜΑΥΡΙΖΕΙ ΕΥΚΟΛΑ
V.	ΚΑΣΤΑΝΟ	ΜΑΥΡΙΖΕΙ ΕΥΚΟΛΑ
VI.	ΜΑΥΡΟ	ΣΚΟΥΡΑΙΝΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟ

Υπάρχει τρόπος να εντοπίσω σε ποιον φωτότυπο ανήκω;

Ναι, παρατηρώντας την απαντητικότητα μας στην έκθεση στον ήλιο, με βάση την παραπάνω ταξινόμηση.

Αληθεύει πως υπάρχουν φωτότυποι που δεν πρέπει να εκτίθενται καθόλου στον ήλιο;

Βεβαίως. Ανάλογα με το γεωγραφικό πλάτος του πλανήτη, η απαγόρευση μπορεί να ισχύει για τους φωτότυπους 1 και 2. Για την χώρα μας, ο φωτότυπος 1 θα ενέπιπτε σε μια τέτοια περίπτωση.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟ ΦΩΤΟΤΥΠΟ

Δείκτης προστασίας στο αντηλιακό (πρόσωπο και σώμα). Είναι πιθανόν, ανάλογα με το φωτότυπο να απαιτείται και άλλος δείκτης;

Σαφώς. Αυτό καθορίζεται από το ελάχιστο ερύθημα (κοκκίνισμα) του δέρματος που επιθυμούμε. Επίσης στο πρόσωπο πρέπει να αποφεύγουμε τα λιπαρά αντηλιακά ενώ στο σώμα προτιμώνται τα γαλακτώματα, υψηλού δείκτη.

Πόση ώρα μπορεί να μείνει εκτεθειμένος κάποιος στον ήλιο ανάλογα με το φωτότυπό του;

Δεν υπάρχει αριθμητική απάντηση σε αυτό. Εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: την εποχή, την ώρα έκθεσης (πρωί – μεσημέρι – απόγευμα) η οποία και σχετίζεται με τη γωνία που βάλλουν οι ακτίνες του ήλιου, το ιατρικό ιστορικό, τυχόν λήψη φαρμάκων και βέβαια το φωτότυπο ως συμπαράγοντα των προαναφερθέντων. Ως γενική κατεύθυνση πρέπει να έχουμε κατά νου την αποφυγή ηλιακού εγκαύματος. Συνιστάται λοιπόν η σταδιακή έκθεση, τις απογευματινές ώρες, πάντοτε με χρήση κατάλληλου αντηλιακού, από τα πρώτα μπάνια. Αυτό θα επιτρέψει στο δέρμα μας αντίστοιχα σταδιακή προσαρμογή, θα επιφέρει ήπια και διάχυτη μελάγχρωση (μαύρισμα) κάτι το οποίο δρα προστατευτικά για το έγκαυμα.

Ποια πρέπει να είναι η αντιμετώπιση σε περίπτωση ερυθρότητας, φαγούρας και τσούξιμου από την έκθεση στον ήλιο. Οι πρώτες βοήθειες που μπορείς να προσφέρεις στο δέρμα από το ίδιο κιόλας βράδυ.

Τα παραπάνω συμπτώματα περιγράφουν ένα ηλιακό έγκαυμα πρώτου βαθμού. Τα ψυχρά επιθέματα, η ενυδάτωση από το στόμα με λήψη ηλεκτρολυτών, τα δροσερά λουτρά, καθώς και η εφαρμογή κορτιζονούχων κρεμών, εναλλάξ με αναπλαστικές κρέμες, προσφέρουν μια επαρκή απάντηση αν εφαρμοστούν έγκαιρα.

Ποια είναι τα βασικά σημάδια που θα μου δείξουν ότι το δέρμα έχει υποστεί φωτογήρανση;

Κλασικά στοιχεία φωτογήρανσης, αποτελούν η ρυτίδωση, χαλαρότητα και ατροφία που εκφράζονται με ελάττωση της σπαργής (ελαστικότητας) του δέρματος, οι ευρυαγγείες, η υπερμελάγχρωση ή υπομελάγχρωση  (δηλαδή οι καφέ και λευκές κηλίδες, ιδίως στα άκρα) και χαρακτηριστικά η χρόνια ξηρότητα του δέρματος. Στο πλαίσιο της φωτογήρανσης περιλαμβάνονται και οι ακτινικές υπερκερατώσεις, βλάβες με προκαρκινικό χαρακτήρα.