Το χρόνιο στρες μπορεί να πυροδοτήσει την παραγωγή ορμονών, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ανθυγιεινή ή υπερβολική διατροφή, η οποία με την σειρά της, μπορεί να αυξήσει περισσότερο το άγχος.
Το παρατεταμένο, χρόνιο στρες μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ορμονικές αλλαγές που μπορεί να αυξήσουν την όρεξή σας και να προκαλέσουν λαχτάρα για τροφές με υψηλότερες θερμίδες, όπως παγωτό, πατατάκια και πίτσα.
«Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους», λέει η Ariana M. Chao, PhD, RN, επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια στη Φιλαδέλφεια. «Οι άνθρωποι μπορεί να τρώνε για να αντιμετωπίσουν το άγχος και για να κάνουν τον εαυτό τους να αισθάνεται καλύτερα» επισημαίνει.
Αντίθετα, το οξύ στρες, το οποίο είναι μικρής διάρκειας, τείνει να κάνει τους ανθρώπους να χάνουν την όρεξή τους καθώς ο εγκέφαλος κατευθύνει πόρους μακριά από τις κανονικές λειτουργίες του σώματος, όπως το φαγητό, στα συστήματα οργάνων που χρειάζονται για να επιβιώσουν σε μια άμεση πρόκληση.
«Βραχυπρόθεσμα, η αδρεναλίνη συνήθως κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται λιγότερο πεινασμένοι», λέει η Δρ Chao. «Ωστόσο, με το χρόνιο στρες, οι επιδράσεις της αδρεναλίνης στην όρεξη εξασθενούν και η κορτιζόλη αρχίζει να προτρέπει το σώμα να αναπληρώσει τα αποθέματα ενέργειας. Για μερικούς ανθρώπους, αυτό τείνει να οδηγήσει σε αύξηση βάρους».
Αυτό δεν σημαίνει ότι το οξύ στρες δεν μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση τροφής. Σε μια μελέτη, οι υπέρβαροι εθελοντές που εκτέθηκαν σε αγχωτικές καταστάσεις ήθελαν περισσότερα επιδόρπια και σνακ και έτρωγαν περισσότερους υδατάνθρακες και λίπος, σε σύγκριση με άτομα κανονικού βάρους που εκτέθηκαν στις ίδιες αγχωτικές καταστάσεις.
«Πιστεύουμε ότι το άγχος προσθέτει στην ανάγκη για ανταμοιβή και ένα άτομο χρειάζεται περισσότερη τροφή για να λάβει την ίδια ανταμοιβή» κατά τη διάρκεια μιας αγχωτικής κατάστασης» λέει ο Femke Rutters, PhD., συν-συγγραφέας της μελέτης και ερευνητής στο Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο VU στο Άμστερνταμ. «Οι υπέρβαροι είναι πιο συχνά εκείνοι με υψηλή συγκράτηση και υψηλή αναστολή». Με άλλα λόγια, εξηγεί ότι το υπερβολικό βάρος μπορεί να σας προδιαθέτει να θέλετε να περιορίσετε την πρόσληψη θερμίδων και να υποχωρήσετε σε στρεσογόνες καταστάσεις ή όταν σας παρουσιάζεται απροσδόκητα φαγητό.
Γιατί λαχταράτε φαγητά όταν είστε αγχωμένοι
Το χρόνιο στρες έχει σχεδόν διαβολική επίδραση στο μεταβολισμό. «Το χρόνιο στρες μπορεί να επηρεάσει το σύστημα του εγκεφάλου μας σε περιοχές όπως η αμυγδαλή και ο ιππόκαμπος, που μπορεί να προάγουν την επιθυμία για φαγητό», λέει η Chao.
“Η έκκριση κορτιζόλης ως απόκριση σε έναν στρεσογόνο παράγοντα λέει επίσης στο σώμα σας να αποθηκεύει λίπος στην κοιλιά”, λέει ο Shawn Talbott, PhD, φυσιολόγος άσκησης και βιοχημικός διατροφής στο Salt Lake City και συγγραφέας του The Cortisol Connection. Μια ανασκόπηση διαπίστωσε ότι το λίπος στην κοιλιά όχι μόνο προσθέτει κιλά, αλλά αυξάνει τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής.
Επιπλέον, μια άλλη μελέτη αποκάλυψε μια σχέση μεταξύ του κοιλιακού λίπους και του ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου στις γυναίκες. Ταυτόχρονα, οι ορμόνες που απελευθερώνονται ως απόκριση στο χρόνιο στρες μπορούν να προκαλέσουν την απώλεια των σκελετικών μυών, σύμφωνα με άλλες έρευνες . «Ο μυϊκός ιστός είναι ο μεγαλύτερος καυστήρας θερμίδων στο σώμα, επομένως ο συνολικός μεταβολισμός πέφτει», λέει ο Δρ Talbott.
Έρευνες έχουν βρει επανειλημμένα ότι η κοινωνική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των επιπέδων του στρες και, συνεπώς, στη μείωση της πιθανότητας αύξησης βάρους. Σε μια μελέτη, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ενώ οι περισσότεροι πρωτοετείς φοιτητές κέρδισαν βάρος, οι μαθητές με χαμηλότερα επίπεδα κοινωνικής υποστήριξης στην αρχή του κολεγίου είχαν μεγαλύτερες αυξήσεις στον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).
Ο ΔΜΣ είναι μια μέτρηση του σωματικού λίπους με βάση το ύψος και το βάρος και μπορεί να είναι δείκτης κινδύνου ασθένειας που σχετίζεται με υψηλότερη ποσότητα σωματικού λίπους, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνεύμονα και Αίματος.
Οι άντρες μαθητές στην προαναφερθείσα μελέτη με ισχυρότερη κοινωνική υποστήριξη είχαν λιγότερες πιθανότητες να «φάνε με άγχος» και να πάρουν βάρος.
Η αγχωτική διατροφή περιλαμβάνει την κατανάλωση επιπλέον θερμίδων για την αντιστάθμιση της αυξημένης όρεξης κατά τη διάρκεια στρεσογόνων εμπειριών, καθώς και την πιθανότητα να τρώτε περισσότερα τρόφιμα με πολλές θερμίδες σε περιόδους υψηλού στρες. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για να διαπιστωθεί εάν αυτή η ίδια σύνδεση παρατηρείται και στις γυναίκες.
Πάντως, σύμφωνα με τους ειδικούς δεν χρειάζεστε υδατάνθρακες και λίπη για να νιώσετε καλύτερα.
