Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας μαθαίνουν από νεαρή ηλικία την παράδοση και το πρωτόκολλο, τα οποία ακολουθούν αυστηρά σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ίσως ο πιο σημαντικός ανάμεσα στο πλήθος των κανόνων, που πρέπει να τηρούνται ευλαβικά, είναι πάντα η υπόκλιση στον μονάρχη.
Από τη δική του πλευρά, ο μονάρχης δεν υποκλίνεται σε κανέναν. Η βασίλισσα Ελισάβετ, στα 70 χρόνια μοναρχίας της, η οποία έσπασε το ρεκόρ, τήρησε απαρέγκλιτα αυτόν τον κανόνα. Δεν υποκλίθηκε σε κανέναν, με μόνο μία εξαίρεση.
Queen Elizabeth II at St James's Palace to pay her respects to Diana, Princess of Wales in the Chapel Royal on the eve of Diana, Princess of Wales' funeral on September 5, 1997.
— 🌻Sarahsecret (@sarahdiaryz) August 31, 2023
📸 Mike Maloney pic.twitter.com/GgnaTJ3AJq
Η μοναδική φορά που είδαμε την αείμνηστη Ελισάβετ να υποκλίνεται σε κάποιον ήταν την ημέρα της κηδείας της πριγκίπισσας Diana στις 6 Σεπτεμβρίου 1997. Ενώ βρισκόταν με τα μέλη της οικογένειάς της, παραβίασε τον βασικό βασιλικό κανόνα. Ο φωτογραφικός φακός την απαθανάτισε να σκύβει ταπεινά το κεφάλι, καθώς περνούσε η πομπή, τιμώντας την αείμνηστη πριγκίπισσα Diana και εκφράζοντας τον σεβασμό της. Η κίνηση αυτή ήταν απροσδόκητη καθώς, πράγματι ο μονάρχης δεν είθισται να υποκλίνεται σε κανέναν. Και έτσι η βασίλισσα που είχε συνηθίσει να δέχεται τις υποκλίσεις του κόσμου, ήταν εκείνη που έκλινε το κεφάλι σε μια απόδοση τιμής στην πρώην σύζυγο του πρωτότοκου γιου της, τότε πρίγκιπα Κάρολου, και μητέρα των εγγονών της.
Δεν ήταν μια υπόκλιση γρήγορη, ούτε επιφανειακή. Το έκανε για να αναγνωρίσει και να τιμήσει και το θυμικό των συντετριμμένων υπηκόων της, αφού η Diana ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής.
Καθώς, αν και στη βασίλισσα σπάνια έχουν χρεωθεί λάθη κατά τη διάρκεια της 70χρονης μοναρχίας της, οι βασιλικοί εμπειρογνώμονες την ψέγουν για την αντίδρασή της στον θάνατο της Diana. Οι ειδικοί θεωρούσαν λανθασμένη τη στάση της βασίλισσας, η οποία, όταν έλαβε την είδηση του τραγικού χαμού της Diana σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στο Παρίσι, γεγονός που άφηνε δύο μικρά αγόρια και κληρονόμους του θρόνου, χωρίς μητέρα, άργησε να αντιδράσει.
Εξάλλου, η Diana δεν ήταν πλέον μέλος της βασιλικής οικογένειας, καθώς είχε χωρίσει από τον πρίγκιπα Κάρολο τον προηγούμενο χρόνο και έχασε τον τίτλο της βασιλικής υψηλότητάς της (HRH).
Η βασίλισσα είχε συνηθίσει στο σύνθημα της εποχής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου «keep calm and carry on» (μείνε ήρεμη και συνέχισε) και έτσι, για σχεδόν μια εβδομάδα μετά τον θάνατο της Diana δεν είχε πει κάτι.
Αντ’ αυτού επέλεξε να παραμείνει μακριά, στους κατάφυτους λόφους του Μπαλμόραλ, 500 μίλια βόρεια του Λονδίνου. Αλλά η απουσία της οικογένειας έμοιαζε με έλλειψη συμπόνιας. Φαινόταν σαν να μην τους ένοιαζε.
Ο τείχος με τα λουλούδια ύψους 1,5 μέτρου που τοποθετήθηκε έξω από το Παλάτι του Κένσινγκτον ήταν ένα ακριβές βαρόμετρο του κοινού αισθήματος: οι υπήκοοι της βασίλισσας έχτιζαν έναν βωμό για την αδικοχαμένη πριγκίπισσά τους και έκαναν αγρυπνίες με αγνώστους, που τώρα τους ένωνε ο πόνος της απώλειας της αγαπημένης τους Diana.
Χωρίς τον μονάρχη, γύρω από τον οποίο συσπειρώνεται το εθνικό συναίσθημα, η αγωνία τους έγινε ανταρσία. Υπήρχε, όπως χαρακτηρίστηκε τότε, «ένα υποδημοκρατικό βουητό δυσαρέσκειας».
Ο πρίγκιπας Κάρολος μπορούσε να το ακούσει, το ίδιο και ο τότε πρωθυπουργός Tony Blair, αλλά η βασίλισσα παρέμεινε κουφή. Απέτυχε να καταλάβει ότι εκείνες τις δύσκολες ημέρες μεταξύ του θανάτου της Diana και της κηδείας της, το να νοιάζεσαι ή να δείχνεις ότι νοιάζεσαι ήταν το μόνο που είχε σημασία για τα πλήθη.
Ήταν ο ιστός της σημαίας στην κορυφή των Ανακτόρων του Μπάκιγχαμ που έγινε το αλεξικέραυνο για τη λαϊκή οργή. Ο ιστός ήταν άδειος από τη βασιλική σημαία αφού η Ελισάβετ απουσίαζε, κάτι που ερχόταν σε πλήρη αντίθεση με σχεδόν κάθε άλλο ιστό σημαίας στη χώρα, όπου οι σημαίες κυμάτιζαν μεσίστια προς ένδειξη πένθους και σεβασμού.
«Πού είναι η βασίλισσά μας;» ήταν οι πηχυαίοι τίτλοι. «Αφήστε τη σημαία να κυματίζει μεσίστια», απαίτησαν άλλοι.
Θεωρήθηκε ότι ήρθε η ώρα η παράδοση και το πρωτόκολλο να δώσουν τη θέση τους στο συναίσθημα, που ήταν πάντα το βασικό για την εκφραστική Diana.
Η μόνη σημαία που παραδοσιακά κυματίζει πάνω από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ είναι αυτή με το βασιλικό έμβλημα και όχι η σημαία της Ένωσης.
Και η σημαία χρησιμοποιείται μόνο για να δηλώσει όταν ο μονάρχης είναι στην κατοικία, οπότε κυματίζει, ενώ κατεβαίνει όταν αυτός λείπει, όπως στην προκειμένη περίπτωση η Ελισάβετ, που ήταν στο Μπαλμόραλ.
Σε όλη την ιστορία, η σημαία δεν κυμάτιζε ποτέ πριν μεσίστια, ακόμη και για τον θάνατο του αγαπημένου πατέρα και προκατόχου της βασίλισσας, βασιλιά Γεωργίου Στ.
Αλλά η βασίλισσα έδωσε μία άνευ προηγουμένου εντολή, σπάζοντας την παράδοση, διασφαλίζοντας ωστόσο, ότι η σημαία κυμάτιζε μεσίστια πάνω από τα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ την ημέρα της κηδείας της Diana.
Αργότερα, ο Tony Blair διεκδίκησε τα εύσημα για το ότι έπεισε τη βασίλισσα να επιστρέψει στο Λονδίνο και να αποτίσει δημόσιο φόρο τιμής στην πριγκίπισσα για να ικανοποιήσει τη δημόσια απαίτηση. Ο ιστορικός Dominic Sandbrook είπε για την παρέμβαση του Blair: «Το κατάλαβε αυτό, τον νέο συναισθηματισμό ότι αυτή δεν ήταν πια ένα είδος άκαμπτης χώρας του 1950.
«Αυτό το είδος της τελετουργικής επίδειξης ενσυναίσθησης, στο οποίο ήταν πολύ καλός και η βασίλισσα δεν ήταν πολύ καλή, ήταν ένα σημαντικό μέρος της πολιτικής μας κουλτούρας που εξελίσσεται.
Σε κανέναν δεν αρέσει να είναι χρεωμένος κάποιος άλλος. Και νομίζω ότι η βασίλισσα πιθανότατα αισθανόταν ταυτόχρονα ότι την είχε σώσει. Αλλά την ίδια στιγμή, δεν της άρεσε το γεγονός ότι το είχε κάνει ή δεν τον συμπαθούσε γι’ αυτό».
Η βασιλική οικογένεια έδειξε επίσης ότι νοιάζεται όταν, πριν από την κηδεία, ο Κάρολος πήρε τον Harry από το χέρι και εμφανίστηκαν με τον William στις πύλες του Μπαλμόραλ για να δουν τα λουλούδια που είχαν αφεθεί εκεί.
Η βασιλική οικογένεια εμφανίστηκε επίσης έξω από τις πύλες του Παλατιού του Κένσινγκτον για να ευχαριστήσει τους χιλιάδες κόσμου για τη θάλασσα των λουλουδιών που είχαν αφήσει εκεί για την αείμνηστη πριγκίπισσα.
Και όταν ήρθε η ημέρα της κηδείας, η πριγκίπισσα Diana κηδεύτηκε μπροστά στα μάτια της οικογένειας, των φίλων της και του κόσμου σε ένα από τα πιο δημοφιλή τηλεοπτικά θεάματα όλων των εποχών.
