Τα διεθνή αρχιτεκτονικά γραφεία BIG και HOK κέρδισαν τον διαγωνισμό για την κατασκευή της νέας, μεγαλύτερης αποβάθρας στον αερολιμένα της Ζυρίχης στην Ελβετία.
Αποτελούμενη κυρίως από τοπικό ξύλο, η νέα αποβάθρα (Dock A) και τα παρακείμενα κτήρια επιδιώκουν να ενισχύσουν τη διακεκριμένη θέση του συγκεκριμένου αεροδρομίου ως κύριας πύλης της Ελβετίας.
Ο Bjarke Ingels, ιδρυτής και δημιουργικός διευθυντής της BIG, δηλώνει για το έργο:
‘Καθώς τα αεροδρόμια μεγαλώνουν και εξελίσσονται και καθώς οι διεθνείς οδηγίες και οι απαιτήσεις ασφάλειας αλλάζουν διαρκώς, τα αεροδρόμια τείνουν να γίνονται όλο και πιο περίπλοκα, ένα είδος Φρανκενστάιν στον χώρο των κατασκευών, με πολλαπλά διασυνδεδεμένα στοιχεία, ‘μπαλώματα’ κάθε τύπου και, συχνές επεκτάσεις. Για τον νέο κεντρικό τερματικό σταθμό του αεροδρομίου της Ζυρίχης προσπαθήσαμε να απαντήσουμε σε αυτή τη σύνθετη πρόκληση με τον απλούστερο δυνατό τρόπο: Με ένα ενιαίο πλαίσιο από άφθονη ξυλεία που συνάμα είναι ένας δομικός σχεδιασμός, μια χωρική εμπειρία με αρχιτεκτονικό φινίρισμα και οργανωτική αρχή. Όλα δηλαδή, σε ένα”.
Η εντυπωσιακή κατασκευή χρησιμοποιεί ξυλεία τοπικής προέλευσης, το δε μακρύ και γλυπτό σώμα της οροφής της είναι εξ ολοκλήρου καλυμμένο με ηλιακούς συλλέκτες που μετατρέπουν το φως του ήλιου σε πηγή ενέργειας.
Απλός αλλά εκφραστικός ο σχεδιασμός –παραμένει ριζωμένος στην παράδοση- παράλληλα όμως εμφανίζεται αφοσιωμένος στην τεχνολογική καινοτομία που μπορεί και ενσωματώνει πολιτιστικά αλλά και φυσικά στοιχεία της γενικότερης ελβετικής αρχιτεκτονικής.
Με προοπτική να εγκαινιαστεί σε 10 χρόνια, η νέα αποβάθρα Α περιλαμβάνει πύλες για ταξιδιώτες που ανήκουν στην συνθήκη Σένγκεν αλλά και εκτός αυτής, πολυτελή καταστήματα λιανικού εμπορίου, σαλόνια και άλλους χώρους αναμονής καθώς και γραφεία.
Ο νέος πύργος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας και μια επέκταση της αίθουσας μετανάστευσης, σίγουρα θα αποτελέσουν τα επόμενα ορόσημα αυτού του αεροδρομίου.
Συνεργάτες που βοήθησαν να αναδειχθεί ως νικητήρια η πρόταση ανάληψης του έργου ανάμεσα σε 10 συνολικά συμμετοχές, περιελαμβάνουν το αρχιτεκτονικό μελετητικό γραφείο 10:8, τον μηχανικό Buro Happold, τους ειδικούς στην ξυλεία Pirmin Jung και την έμπειρη σύμβουλο σε θέματα αεροπορίας, εταιρεία NACO. Βασισμένη στην ιδέα της ομάδας για το αποκαλούμενο «Raumfachwerk» – δηλαδή για ένα στιβαρό πλην όμως ευέλικτο δομικό πλαίσιο – η όλη πρόταση επικεντρώνεται στην πεμπτουσία της ίδιας της ταξιδιωτικής εμπειρίας, αλλά και στην απρόσκοπτη κίνηση των επιβατών μέσα στους χώρους του αεροδρομίου.
Τοποθετημένο δίπλα στο υπάρχον Κέντρο Airside και στον Τερματικό Σταθμό 1, το νέο Dock A ορίζεται από δύο κύριες περιοχές: Έναν κεντρικό κόμβο και μια προβλήτα. Ο κεντρικός κόμβος διαθέτει καταστήματα, υπηρεσίες αεροδρομίου για επιβάτες αφίξεων και αναχωρήσεων και, κάθετη κυκλοφορία. Η προβλήτα πάλι, περιλαμβάνει πύλες, χώρους αναμονής και σταθερές εξόδους που οδηγούν στα αεροπλάνα. Για τη βελτίωση της εμπειρίας των επιβατών οι χώροι εντός του νέου τερματικού σταθμού χρησιμοποιούν το φως της ημέρας ως φυσικό σύστημα φωτισμού και διευκόλυνσης της διακίνησης.
Ένας γραμμικός φεγγίτης που δημιουργείται από την ανοιγόμενη οροφή της προβλήτας διευρύνεται προς τον κεντρικό κόμβο και φτάνει στο κεντρικό αίθριο, όπου συναντώνται όλοι οι επιβάτες, αυτοί που αναχωρούν, όσοι αφικνούνται και όσοι διακινούνται προς άλλες πτήσεις συνεχίζοντας το ταξίδι τους.
Η τοποθέτηση του πύργου ελέγχου στο κέντρο του χώρου, δίνει τη δυνατότητα στους ταξιδιώτες να βιώσουν την έννοια του πύργου πιο εσωτερικά, ίσως ως έναν φάρο που δημιουργεί την αίσθηση της ασφάλειας και του σημείου, του τόπου, που πλέον μοιάζει περισσότερο με πλατεία μιας πόλης παρά με ένα απρόσωπο και πολυδαίδαλο αεροδρόμιο.
Η σύγχρονη παλέτα υλικών οραματίζεται την ξυλεία ως το κύριο υλικό για ολόκληρη τη δομή, τα δάπεδα και τις οροφές του Dock A. Ως ένας ανανεώσιμος τοπικός πόρος δε, η ξυλεία αποτίει φόρο τιμής στη μακρόχρονη τοπική παράδοση των ξύλινων κατασκευών της Ελβετίας, ενώ επιτρέπει την αποτελεσματική προκατασκευή κατά τη διαδικασία της ανεγέρσεως.
Ο καθηγητής Harry Gugger, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του διαγωνισμού σχεδιασμού, δήλωσε:
“Η ραχοκοκαλιά του έργου διαμορφώνεται από μια δομή που δεν είναι απλώς φέρουσα, αλλά καθορίζει και προσαρμόζει τον χώρο, δημιουργεί μια μοναδική ατμόσφαιρα και παρέχει μια αληθινά ξεχωριστή ταυτότητα που συνάδει με τον τόπο και την εποχή. Αυτό το έργο ειλικρινά σηματοδοτεί, όχι μόνο ένα νέο ορόσημο για το αεροδρόμιο της Ζυρίχης, αλλά και για ολόκληρη την αεροπορική βιομηχανία. Η κριτική επιτροπή με χαρά και ευγνωμοσύνη ενέκρινε έναν τόσο πρωτοποριακό σχεδιασμό, τέτοιο που θα βοηθήσει στην αναβίωση βιώσιμων ξύλινων κατασκευών για μεγάλα έργα υποδομής”.
