Μπορεί ένα απλό σχέδιο με τρία μπέργκερ να πουληθεί για εκατοντάδες χιλιάδες δολάρια και να θεωρείται έργο υψηλής τέχνης; Αν μιλάμε για τον Wayne Thiebaud, τότε ναι, και δικαίως.
Το έργο “Three Burgers” (2000), ένα φωτεινό παστέλ σε χαρτί που απεικονίζει τρία στρωμένα cheeseburgers, δημοπρατείται από το Heritage Auctions-America’s Auction House στις 13 Μαΐου 2025.
Το έργο ανήκει στο Estate του Matthew Healy, και εκτίθεται μέσω της Campbell-Thiebaud Gallery στο San Francisco, με εκτίμηση που κυμαίνεται στα 200.000–300.000 δολάρια. Πρόκειται για μία από τις τελευταίες φορές που ένα τόσο χαρακτηριστικό και σε εξαιρετική κατάσταση παστέλ του Thiebaud διατίθεται σε δημοπρασία. Όμως πίσω από αυτή τη φαινομενικά απλή εικόνα, κρύβεται μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής και τέχνης που χαρακτήρισε τον Wayne Thiebaud και επηρέασε την αμερικανική pop art, το σύγχρονο ρεαλισμό και τη σχέση της τέχνης με την καθημερινότητα.
Ο καλλιτέχνης του αμερικανικού παράδοξου
Ο Wayne Thiebaud (1920–2021) υπήρξε μια από τις πιο ιδιαίτερες φιγούρες της αμερικανικής τέχνης. Αν και συχνά τον κατατάσσουν στην pop art, ο ίδιος απέφευγε την ταμπέλα. Επηρεασμένος από την εμπορική τέχνη, τις βιτρίνες, τη διαφήμιση και τη γραφιστική των ’50s και ’60s, δημιούργησε εικόνες που δεν αποθεώνουν την κατανάλωση, αλλά τη μελετούν με αυστηρή ζωγραφική πειθαρχία και παιχνιδιάρικη χρωματική ελευθερία.
Στην καριέρα του, αποτύπωσε αμέτρητα θέματα — από τοπία της Καλιφόρνια μέχρι βιτρίνες με τούρτες, φέτες κέικ, cupcakes και… μπέργκερ. Όχι ως kitsch αντικείμενα, αλλά ως φορές φωτός, όγκου και καθαρής χρωματικής απόλαυσης.
Η τέχνη της απλότητας με τεχνική πολυπλοκότητα
Το “Three Burgers” είναι χαρακτηριστικό της ώριμης τεχνικής του Thiebaud. Με παστέλ σε χαρτί — ένα υλικό που του επέτρεπε να δουλεύει γρήγορα, με ζωντάνια και υφή — αποδίδει τις υφές και τους όγκους με κοφτές, εμφανείς πινελιές. Οι σκιές στις συνθέσεις του παίζουν κεντρικό ρόλο, λειτουργώντας σχεδόν σαν αυτόνομες φόρμες που δομούν το χώρο. Το φόντο, με τις απαλές γαλαζογκρίζες γραμμώσεις, δίνει την αίσθηση ενός αστικού εσωτερικού, χωρίς να γίνεται κυρίαρχο.
Μια υπενθύμιση για το πώς βλέπουμε τον κόσμο
Πέρα από τη νοσταλγία για το αμερικανικό diner και την pop κουλτούρα, το έργο λειτουργεί ως σχόλιο πάνω στη μοντέρνα καταναλωτική συνθήκη. Τρία απλά μπέργκερ μεταμορφώνονται σε εικαστική μελέτη του φωτός, του χρώματος και της σύνθεσης — και υπενθυμίζουν πώς η τέχνη μπορεί να βρίσκεται στο πιο απλό καθημερινό αντικείμενο, αν κάποιος ξέρει να το παρατηρήσει.
Σε μια εποχή που η τέχνη συχνά γίνεται δυσνόητη και απομακρυσμένη από την καθημερινότητα, το έργο του Thiebaud υπενθυμίζει ότι το ωραίο και το ουσιαστικό βρίσκεται στα απλά. Το μπέργκερ μπορεί να είναι junk food, αλλά στα χέρια του Thiebaud μετατρέπεται σε οπτικό ποίημα για το φως, την υφή και τη σχέση μας με τα αντικείμενα του κόσμου.
