Τα κινητά τηλέφωνα, ιδιαίτερα τα smart phones, έχουν αντικαταστήσει πολλές σημαντικές εφαρμογές στη ζωή μας. Οι ώρες που περνάμε ανοίγοντας σελίδες στα social media είναι αρκετές και οι ειδικοί χτυπούν… καμπανάκια. Δεν είναι μόνο οι χαμένες ώρες που πιθανόν ξοδεύουμε, αυτή η εθιστική συνήθεια έχει επιπτώσεις και στη σωματική, πνευματική και ψυχολογική υγεία μας.
Κυρίως, οι άνθρωποι που περνούν περισσότερο χρόνο την ημέρα και χρησιμοποιούν ασύρματες κινητές συσκευές είναι πιθανό να έχουν υψηλότερο Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), χαμηλότερη ποιότητα ύπνου και άλλες δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία τους. Η υπερβολική χρήση συσκευών προκαλεί ανεπαρκή ύπνο, μεγαλύτερη κούραση κατά τη διάρκεια της ημέρας, υπνηλία και κατάθλιψη. Οι ειδικοί τονίζουν την ανάγκη οι άνθρωποι να μειώσουν την χρήση των κινητών συσκευών τους.
Φυσικά δεν ζητούν να πετάξουμε τις συσκευές από το… παράθυρο. Αντιθέτως, υποστηρίζουν το μέτρο, την ισορροπία και την συμμετοχή στην πραγματική ζωή καθώς πρέπει να προσπαθήσουμε να βρούμε χαρά στη ζωή μας, εκτός σύνδεσης…
Αν προσπαθήσετε να ανακαλέσετε τις ενέργειες που κάνετε καθημερινά, θα διαπιστώσετε ότι σχεδόν πάντοτε το πρώτο πράγμα που κάνετε αμέσως μόλις ανοίξετε τα μάτια σας το πρωί, είναι να παίρνετε στα χέρια σας το κινητό σας τηλέφωνο και να “χαζεύετε” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η υπερβολική ενασχόληση των ανθρώπων με τις κοινωνικές πλατφόρμες έχει απασχολήσει έντονα την επιστημονική κοινότητα, η οποία επισημαίνει τακτικά τους δυνητικούς κινδύνους που απορρέουν για την ψυχική υγεία.
Νέα έρευνα, όμως, φέρνει τώρα στην επιφάνεια τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης του κινητού ήδη από την έναρξη της ημέρας. Σύμφωνα με έρευνα της International Data Corporation (IDC), περίπου το 80% των χρηστών smartphone ελέγχουν τα κινητά τους τηλέφωνα μέσα στα πρώτα 15 λεπτά αφότου ξυπνούν. Όσο αθώα και ακίνδυνη κι αν μοιάζει αυτή η συνήθεια, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι στην πραγματικότητα μπορεί να επιφέρει πολλές διαφορετικές αρνητικές επιπτώσεις, μειώνοντας τις πιθανότητες να ξεκινάτε την ημέρα σας με έναν υγιή τρόπο.
Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι σύμφωνα με τους ειδικούς:
Επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου, τη λήψη αποφάσεων και την οριοθέτηση προτεραιοτήτων
Το ξεκίνημα της ημέρας με το κινητό δεν ξεκινά σωστά τη γνωστική λειτουργία του εγκεφάλου, γεγονός που μπορεί να σας ακολουθεί καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας. Η ενασχόληση με αυτό δημιουργεί περισπασμούς, αποσπώντας την προσοχή σας από εκείνα στα οποία πρέπει πραγματικά να αφιερώσετε χρόνο. Έτσι, μπαίνετε σε έναν φαύλο κύκλο αναβλητικότητας, που επηρεάζει την παραγωγικότητά σας. Επιπλέον, η ενίσχυση των αρνητικών συναισθημάτων μειώνει τη συνολική διάθεση, εξέλιξη που επηρεάζει, με τη σειρά της τη λήψη αποφάσεων, οδηγώντας σε ένα γενικά αρνητικό μοτίβο συμπεριφοράς, όπως μια πιο ανθυγιεινή διατροφή, σωματική αδράνεια και άλλα.
Προκαλεί στρες και αρνητικά συναισθήματα
Ένας μέσος χρήστης θα έρθει αντιμέτωπος με έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών κοιτώντας μετά από ώρες το κινητό του, όπως μηνύματα από φίλους, επαγγελματικά email, αναπάντητες κλήσεις και άλλα. Ο καταιγισμός ειδοποιήσεων αυξάνει το αίσθημα της πίεσης, καθώς κανείς αναλογίζεται όλα όσα έχει να κάνει, με αποτέλεσμα να προκαλείται άγχος και να δίνεται ο τόνος μιας στρεσογόνου ημέρας πριν καν αυτή ξεκινήσει. Επιπλέον, έρευνα του βρετανικού Πανεπιστημίου Columbia διαπίστωσε ότι η περιορισμένη ενασχόληση με το κινητό και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μείωσε τα αρνητικά συναισθήματα.
Καταπονεί τα μάτια
Το μπλε φως έχει επιπτώσεις και στην υγεία των ματιών. Είναι, λοιπόν, εύκολα κατανοητό ότι όταν αυτό είναι το πρώτο πράγμα στο οποίο εκτίθενται τα μάτια κάθε πρωί, την ώρα που προσπαθούν ακόμη να προσαρμοστούν στο φως, η όραση καταπονείται. Οδηγεί πολλές φορές σε ένα αίσθημα δυσφορίας, πονοκεφάλους και ξηροφθαλμία και επηρεάζει την συνολική υγεία των ματιών.
Επηρεάζει τις σχέσεις
Έχετε παρατηρήσει τους ανθρώπους σε ένα εστιατόριο, στο μετρό ή σε μια καφετέρια; Πολλοί από αυτούς, αντί να μιλούν μεταξύ τους, κοιτούν τα τηλέφωνά τους. Το ίδιο πιθανότατα συμβαίνει και στο σπίτι. Αν κανείς αναλογιστεί αυτή την εικόνα, είναι εύκολο να κατανοήσει πόσο αρνητικά αυτή η συνήθεια επηρεάζει τις σχέσεις μας, και μας απομακρύνει από την ουσιαστική επαφή με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Διαταράσσει τον κύκλο ύπνου – αφύπνισης
Η ενασχόληση με το κινητό αμέσως πριν και μετά τον ύπνο μπορεί να διαταράξει την ουσιαστική ξεκούρασή σας, καθώς το μπλε φως των οθονών μειώνει την παραγωγή μελατονίνης, η οποία συσχετίζεται άμεσα με τον ποιοτικό ύπνο. Δεδομένης της σημασίας του ύπνου στη συνολική υγεία, η αϋπνία που μπορεί να προκληθεί από τον χρόνο που ξοδεύεται στο κινητό μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά από άλλα προβλήματα.
Εντείνει την εθιστική συμπεριφορά
Μελέτες τονίζουν ότι η ενασχόληση με το κινητό και τις κοινωνικές πλατφόρμες έχει πλέον εξελιχθεί σε ένα είδος εθισμού. Ξεκινώντας την ημέρα σας με μια εθιστική δραστηριότητα, είναι πιο πιθανό να περάσετε περισσότερο χρόνο σε αυτήν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, εντείνοντας ακόμη περισσότερο την εξάρτηση από το κινητό.
Τρεις τρόποι για να απαλλαγείτε από την ενοχλητική συνήθεια:
- Μην χρησιμοποιείτε το κινητό σας, ως ξυπνητήρι. Αγοράστε ένα κανονικό ξυπνητήρι και αφήστε το κινητό σε ένα άλλο δωμάτιο κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έτσι, θα μπορείτε να ξυπνάτε στην ώρα σας χωρίς όμως να ξεκινάτε την ημέρα σας με το κινητό.
- Υπάρχουν κινητές συσκευές που διαθέτουν ενσωματωμένες ρυθμίσεις περιορισμού της χρήσης. Αναζητήστε αυτές τις ρυθμίσεις στο κινητό σας και ορίστε περιορισμένη χρήση των κοινωνικών πλατφορμών τις πρώτες πρωινές ώρες. Αυτό θα περιορίσει αναγκαστικά τη χρήση του κινητού.
- Δημιουργήστε μια πρωινή ρουτίνα που προάγει την ευεξία. Μπορείτε, για παράδειγμα, να επιλέξετε ένα ξυπνητήρι – ραδιόφωνο, που θα σας βοηθήσει να ξεκινάτε την ημέρα σας με μουσική ή να μπαίνετε απευθείας για ένα ντους, που θα σας προσφέρει μια αίσθηση φρεσκάδας. Μπορείτε ακόμη να βγαίνετε για μια πρωινή βόλτα, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι η άμεση επαφή με το φυσικό φως ενισχύει την εγκεφαλική λειτουργία, αλλά και τη διάθεση.