Η βιταμίνη K2 ήταν μέχρι το 1997 σχεδόν άγνωστη και δεν γνωρίζαμε τα πολλαπλά οφέλη που προσφέρει στην υγεία μας. Οι περισσότεροι ξέρουν την Κ1 (φυλλοκινόνη), που βρίσκεται κυρίως σε φυλλώδη πράσινα και παίζει ρόλο στην πήξη του αίματος.
Η Κ2 όμως δεν είχε κινήσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων και μέχρι πρόσφατα δεν είχαν ανακαλύψει τα σημαντικά οφέλη που προσφέρει. Ας δούμε όμως αναλυτικά πού μπορούμε να βρούμε τη βιταμίνη Κ2 και τι μας προσφέρει.
Η βιταμίνη Κ2 βρίσκεται σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης, όπως το συκώτι βοδινού κρέατος και το τυρί. Είναι απαραίτητη για πολλές πτυχές της υγείας σας, όπως η πήξη του αίματος, ο μεταβολισμός του ασβεστίου και η υγεία της καρδιάς. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η βιταμίνη Κ2 μπορεί να είναι ο χαμένος κρίκος μεταξύ της διατροφής και πολλών χρόνιων ασθενειών.
Η βιταμίνη Κ ανακαλύφθηκε το 1929 ως απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για την πήξη του αίματος. Η αρχική ανακάλυψη αναφέρθηκε σε ένα γερμανικό επιστημονικό περιοδικό, όπου ονομάστηκε “Koagulationsvitamin”. Από εκεί προέρχεται το “Κ” στη βιταμίνη Κ.
Υπάρχουν δύο κύριες μορφές της βιταμίνης Κ:
Βιταμίνη Κ1 (φυλλοκινόνη): βρίσκεται σε φυτικές τροφές όπως τα φυλλώδη λαχανικά
Βιταμίνη Κ2 (μενακινόνη): βρίσκεται σε ζωικές τροφές και ζυμωμένα τρόφιμα, παράγεται επίσης από τα βακτήρια του εντέρου.
Η βιταμίνη Κ2 μπορεί να χωριστεί περαιτέρω σε διάφορες υποκατηγορίες. Οι πιο σημαντικοί είναι οι MK-4 και MK-7.
Η βιταμίνη Κ2 μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρδιακής νόσου
Η συσσώρευση ασβεστίου στις αρτηρίες γύρω από την καρδιά είναι ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για καρδιακές παθήσεις. Οτιδήποτε μπορεί να μειώσει αυτή τη συσσώρευση ασβεστίου μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων. Η βιταμίνη Κ πιστεύεται ότι μπορεί να βοηθήσει εμποδίζοντας την εναπόθεση ασβεστίου στις αρτηρίες.
Σε μια μετα-ανάλυση του 2019 μελετών και 222.592 συμμετεχόντων, η αυξημένη διαιτητική πρόσληψη είτε βιταμίνης Κ1 είτε Κ2 συνδέθηκε με μέτρια μειωμένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, αν και όχι με θνησιμότητα. Μια ανασκόπηση του 2020 σχετικά με τη συσχέτιση μεταξύ της διαιτητικής βιταμίνης Κ και των κινδύνων στεφανιαίας νόσου σε ενήλικες διαπίστωσε χαμηλότερο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου με τη χορήγηση συμπληρώματος βιταμίνης Κ.
Η ανασκόπηση σημείωσε, ότι η Κ2 έδινε τις περισσότερες υποσχέσεις, αναφέροντας ότι μεγάλο μέρος της προσλαμβανόμενης Κ1 μετατρέπεται σε Κ2 στο σώμα. Ωστόσο, να θυμάστε ότι οι μελέτες ήταν μελέτες παρατήρησης, οι οποίες δεν μπορούν να αποδείξουν αιτία και αποτέλεσμα. Χρειάζονται μακροχρόνιες ελεγχόμενες μελέτες σχετικά με τη βιταμίνη Κ2 και τις καρδιακές παθήσεις. Παρόλα αυτά, υπάρχει ένας εξαιρετικά πιστευτός βιολογικός μηχανισμός για την αποτελεσματικότητά της και ισχυρές θετικές συσχετίσεις με την υγεία της καρδιάς σε μελέτες παρατήρησης.
Η βιταμίνη Κ2 μπορεί να βελτιώσει την υγεία των οστών και να μειώσει τον κίνδυνο οστεοπόρωσης
Η οστεοπόρωση – που μεταφράζεται ως «πορώδη οστά» – είναι συχνή, ιδίως μεταξύ των ηλικιωμένων. Αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο καταγμάτων. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η βιταμίνη Κ2 παίζει κεντρικό ρόλο στο μεταβολισμό του ασβεστίου, του κύριου μετάλλου που βρίσκεται στα οστά και τα δόντια σας.
Η βιταμίνη Κ2 ενεργοποιεί τις δράσεις δέσμευσης ασβεστίου δύο πρωτεϊνών – της πρωτεΐνης GLA της μήτρας και της οστεοκαλσίνης, οι οποίες συμβάλλουν στην οικοδόμηση και τη διατήρηση των οστών. Είναι ενδιαφέρον ότι υπάρχουν επίσης σημαντικές ενδείξεις από ελεγχόμενες μελέτες ότι η Κ2 μπορεί να παρέχει σημαντικά οφέλη για την υγεία των οστών.
Μια μετα-ανάλυση του 2022 από 16 μελέτες σε 6.425 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες διαπίστωσε ότι όσες έπαιρναν συμπληρώματα βιταμίνης Κ2 είχαν θετική επίδραση στην οστική ανοργανοποίηση και αυξημένη οστική αντοχή. Ωστόσο, μια ανασκόπηση του 2023 των δοκιμών που πραγματοποιήθηκαν την τελευταία δεκαετία δείχνει αντικρουόμενα αποτελέσματα. Χρειάζονται περισσότερες υψηλής ποιότητας, πιο μακροπρόθεσμες μελέτες για να αποδειχθούν τα οφέλη για την πρόληψη και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης, τη βελτίωση της οστικής πυκνότητας και την πρόληψη των καταγμάτων.
Η βιταμίνη Κ2 βελτιώνει την υγεία των δοντιών
Μία από τις κύριες πρωτεΐνες που ρυθμίζει την υγεία των δοντιών είναι η οστεοκαλσίνη- η ίδια πρωτεΐνη που είναι κρίσιμη για το μεταβολισμό των οστών και ενεργοποιείται από τη βιταμίνη Κ2. Η οστεοκαλσίνη ενεργοποιεί ένα μηχανισμό που διεγείρει την ανάπτυξη νέου οστού και νέας οδοντίνης. Επομένως προβλήματα, όπως η τερηδόνα και η ευαισθησία των δοντιών μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα με την επαρκή λήψη βιταμίνης Κ2.
Τρόφιμα πλούσια σε βιταμίνη Κ2
Τη βιταμίνη Κ1 τη συναντάμε σε περισσότερα ευρέως γνωστά τρόφιμα. Η Κ2 δεν είναι το ίδιο συχνή. Ωστόσο το σώμα μας μπορεί εν μέρει να μετατρέψει την Κ1 σε Κ2. Ωστόσο, μόνο το 10-15% της προσλαμβανόμενης βιταμίνης Κ1 απορροφάται στο πεπτικό σύστημα, οπότε η απορροφημένη Κ1 αποτελεί περίπου το 50% της συνολικής βιταμίνης Κ στη διατροφή.
Επιπλέον, αξίζει να σημειωθεί, ότι οι έρευνες μέχρι τώρα έχουν δείξει, ότι τα αντιβιοτικά ευρέος φάσματος συμβάλλουν στην ανεπάρκεια της βιταμίνης Κ2.
Τα τρόφιμα που περιέχουν Κ2 είναι κυρίως ζωικά και ζυμωμένα τρόφιμα. Πλούσιες ζωικές πηγές περιλαμβάνουν υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα από αγελάδες και κρόκους αυγών, καθώς και το συκώτι. Η βιταμίνη Κ είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη, γεγονός που σημαίνει ότι τα χαμηλά λιπαρά και τα άπαχα ζωικά προϊόντα δεν περιέχουν επαρκή ποσότητα K2. Οι ζωικές τροφές περιέχουν τον υπότυπο MK-4, ενώ τα ζυμωμένα τρόφιμα, όπως το λάχανο τουρσί, το natto (γιαπωνέζικο φαγητό που είναι σόγια που έχει υποστεί ζύμωση) και το miso παράγουν περισσότερους από τους μακρύτερους υποτύπους, MK-5 έως MK-14.
Γίνεται αντιληπτό πως μέσω της διατροφής και μόνο είναι δύσκολο να επιτευχθεί επαρκή πρόσληψη βιταμίνης Κ2. Κάποιο συμπλήρωμα ίσως είναι απαραίτητο. Η ελάχιστη δόση είναι 45mcg και μια θεραπευτική δόση είναι τα 200mcg ανά ημέρα. Σε κάθε περίπτωση ενημερωνόμαστε πάντα από το γιατρό μας και ακολουθούμε τις οδηγίες του.
