Σίγουρα έχετε παρατηρήσει ότι από τις κοινωνικές σας επαφές κάποιοι άνθρωποι σας εξαντλούν και ρουφούν όλη σας την ενέργεια. Η έννοια των «ενεργειακών βρικολάκων», την οποία καθιέρωσε η δρ. Judith Orloff, υπάρχει εδώ και περισσότερα από 30 χρόνια. Συχνά παραπονιέστε για «τοξικές σχέσεις» και «τοξικά εργασιακά περιβάλλοντα» που σας αφήνουν εξαντλημένους.

Όμως υπάρχει κι ένας άλλος τύπος ανθρώπου για τον οποίο δεν γίνεται συχνά λόγος, ενώ θα έπρεπε. Είναι εκείνοι που κάνουν το αντίθετο: σας κάνουν να νιώθετε πιο ζωντανοί, πιο χαρούμενοι, γεμάτοι ενέργεια. Η Emma Seppälä, συγγραφέας, λέκτορας του Yale, ψυχολόγος και ερευνητική επιστήμονας με ειδικότητα την επιστήμη της ευτυχίας, της συναισθηματικής νοημοσύνης και των κοινωνικών σχέσεων, αποκαλεί τους συγκεκριμένους ανθρώπους «άνθρωποι-ήλιοι» στο νέο της βιβλίο, Sovereign, όπως σημειώνει σε άρθρο της στο Psychology Today.

Η έρευνα δείχνει ότι έχουν ένα μυστικό, κι αυτό είναι το κλειδί για επιτυχημένες σχέσεις. Το καλύτερο; Είναι εύκολο και μπορείτε όλοι να το εφαρμόσετε.

Τι είναι ακριβώς η θετική ενεργειακή αλληλεπίδραση;

Ερευνητές από το Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν διερεύνησαν τι είναι αυτό που κάνει τους καλύτερους ηγέτες τόσο αποτελεσματικούς. Όχι απλώς ικανούς — αλλά εμπνευσμένους, αξιόπιστους, σεβαστούς. Ανακάλυψαν ότι κάποιοι ηγέτες ξεχωρίζουν όχι απλώς λίγο, αλλά σημαντικά, μεταμορφώνοντας τους ανθρώπους γύρω τους σε εξαιρετικά παραγωγικούς.

Πώς το κατάφεραν αυτό; Οι πιο επιδραστικοί ηγέτες ήταν θετικοί ενισχυτές ενέργειας — άνθρωποι που αφήνουν τους άλλους να νιώθουν ανεβασμένοι, ενθαρρυμένοι και πιο εμπλεκόμενοι, απλώς με την παρουσία τους. Οι επιστήμονες το αποκαλούν «θετική ενεργειακή αλληλεπίδραση» (positive relational energy).

Η θετική ενεργειακή αλληλεπίδραση δεν περιορίζεται μόνο στο επαγγελματικό περιβάλλον. Λειτουργεί σε κάθε είδους σχέση — ρομαντική, φιλική, επαγγελματική, ακόμα και στη γονεϊκότητα. Και υποστηρίζεται από τη νευροεπιστήμη και τις συμπεριφορικές επιστήμες. Είναι το κλειδί για επιτυχημένες, μακροχρόνιες σχέσεις, γεμάτες αγάπη.

Αυτό το είδος ενέργειας δεν έχει να κάνει απλώς με το να είστε ευγενικοί ή χαρούμενοι. Περιλαμβάνει:

• Να είστε συναισθηματικά παρόντες και να αφουγκράζεστε τον άλλον
• Να δείχνετε ειλικρινές ενδιαφέρον και φροντίδα
• Να ενθαρρύνετε τους άλλους και να ενεργείτε με γνώμονα το καλό τους
• Να νοιάζεστε πραγματικά γι’ αυτούς

Βασικά, οι αξίες που μάθαμε κατά την παιδική ηλικία -καλοσύνη, ειλικρίνεια, ενσυναίσθηση, συγχώρεση, ταπεινότητα, επιβεβαιώνονται πλέον επιστημονικά. Οι άνθρωποι αισθάνονται ότι τους βλέπουν, ότι τους ακούν, ότι είναι πολύτιμοι και σημαντικοί. Αισθάνονται ασφάλεια και ότι τους υπολογίζουν. Και αυτό δεν είναι απλώς επιφανειακή ευγένεια. Είναι αυθεντικό.

Ο Kim Cameron και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι οι ηγέτες που μεταδίδουν θετική ενέργεια προκαλούν ορατή επίδραση σε όλους γύρω τους: αυξημένη παραγωγικότητα, καλύτερη ευημερία και περισσότερο ενθουσιασμό. Η έρευνα δείχνει ότι η θετική ενεργειακή αλληλεπίδραση ανεβάζει σημαντικά τους ανθρώπους γύρω σας. Οι άλλοι νιώθουν καλύτερα κοντά σας, νιώθουν ζωντάνια και ελκύονται από την παρουσία σας.

Γιατί λειτουργεί (σύμφωνα με την επιστήμη)

Τα συναισθήματα είναι μεταδοτικά

Έχετε νιώσει ποτέ εξαντλημένοι ύστερα από παρέα με κάποιον αρνητικό; Αυτό είναι συναισθηματική μετάδοση. Ο εγκέφαλός σας είναι «καλωδιωμένος» για να αντικατοπτρίζει τα συναισθήματα των άλλων. Η θετική ενέργεια μεταδίδεται το ίδιο εύκολα όσο και η αρνητική.

Είναι ενισχυτικό για τη χημεία του εγκεφάλου

Η θετική ενεργειακή αλληλεπίδραση προκαλεί την απελευθέρωση νευροχημικών ουσιών όπως η ντοπαμίνη και η ωκυτοκίνη, οι οποίες συνδέονται με την παρακίνηση, την εμπιστοσύνη και τη σύνδεση. Είναι η βιολογική βάση της ανθρώπινης σχέσης.

Δημιουργεί πιο ισχυρούς κύκλους θετικής ανατροφοδότησης

Όταν οι άλλοι νιώθουν καλά κοντά σας, ανοίγονται περισσότερο, εμπιστεύονται πιο εύκολα και ανταποκρίνονται θετικά. Αυτό οδηγεί σε υγιέστερη και πιο ανθεκτική επικοινωνία.

Πώς να γίνετε θετικός ενισχυτής ενέργειας

Δεν χρειάζεται να είστε ο πιο δυνατός ή ο πιο χαρούμενος στην παρέα. Η θετική ενέργεια δεν έχει να κάνει με την ένταση ή την εξωστρέφεια — αλλά με την πρόθεση. Ορίστε μερικοί τρόποι να την καλλιεργήσετε στις σχέσεις σας:

-Δείξτε ειλικρινές ενδιαφέρον. Κάντε ουσιαστικές ερωτήσεις και ακούστε πραγματικά τις απαντήσεις. (Πότε ήταν η τελευταία φορά που κάποιος το έκανε αυτό για εσάς; Είναι σπάνιο σήμερα.)

-Αναγνωρίστε τα επιτεύγματα — ακόμη και τα μικρά. Θυμίστε στους άλλους τις δυνατότητές τους και την αξία που φέρνουν. Οι περισσότεροι έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση — μια απλή υπενθύμιση μπορεί να τους ανεβάσει ψυχολογικά και να τους θυμίσει πόσο αξίζουν.

-Μοιραστείτε ό,τι σας ενθουσιάζει. Ο ενθουσιασμός είναι απίστευτα μεταδοτικός, όταν είναι αυθεντικός. Μοιραστείτε τον ενθουσιασμό σας — όχι μόνο για εσάς, αλλά και για τους άλλους, τις ιδέες τους, τα όνειρά τους.

-Ισορροπήστε ενσυναίσθηση και αισιοδοξία. Το να εμπνέετε τους άλλους δεν σημαίνει ότι αγνοείτε τις δυσκολίες ή ενστερνίζεστε την «τοξική θετικότητα». Να είσατε παρόντες στις δύσκολες στιγμές και να τις αναγνωρίζετε με συμπόνια. Αυτό κι αν είναι ενδυναμωτικό.

-Ελέγξτε την ενέργειά σας. Τι εκπέμπετε; Παρουσία και φροντίδα ή άγχος και απόσπαση; Στον κόσμο του burnout και της συνεχούς διέγερσης, φροντίστε τον εαυτό σας ώστε να μπορείτε να είσαι παρόντες για τους άλλους χωρίς να εξαντλείστε..

Στη σημερινή αγχώδη και ταραχώδη εποχή, είναι πολύ εύκολο να πέσετε σε μια απομονωμένη και κλειστή ψυχολογική κατάσταση. Όμως το συναρπαστικό είναι ότι: Η έρευνα δείχνει πως όταν ανεβάζετε τους άλλους, ανεβαίνετε κι εσείς. Δεν δίνετε απλώς ενέργεια — γεμίζετε κι εσείς από αυτήν.

Γιατί αυτό αλλάζει τα πάντα

Μελέτες δείχνουν ότι ακόμη κι ένα μόνο άτομο με θετική ενέργεια σε μια ομάδα μπορεί να επιφέρει δραστική βελτίωση στη συνεργασία, στην απόδοση και την ψυχολογία των μελών. Οι άνθρωποι γίνονται πιο δημιουργικοί, πιο παρόντες και ακόμη και σωματικά υγιέστεροι, όταν περιβάλλονται από ενδυναμωτικές σχέσεις.

Με άλλα λόγια, όταν δίνετε ενέργεια στους άλλους, μεταμορφώνετε την οικογένειά σας, τον χώρο εργασίας σας, την κοινότητά σας — και νιώθετε κι εσείς καλύτερα. Και το καλύτερο; Συνήθως αυτή η ενέργεια επιστρέφει πίσω σε εσάς. Όταν γίνεστε πηγή θετικής ενέργειας, οι άλλοι τείνουν να την αντικατοπτρίζουν πίσω σε εσάς.

Αν θέλετε καλύτερες σχέσεις, δώστε προσοχή στην ενέργεια που φέρνετε μαζί σας.

• Αισθάνονται οι άλλοι πιο ζωντανοί ύστερα από μια κουβέντα μαζί σας ή πιο εξαντλημένοι;
• Είστε παρόντες, ενθαρρυντικοί και ανοιχτοί — ή αφηρημένοι, αντιδραστικοί και κλειστοί;

Δεν χρειάζεται ριζική αλλαγή προσωπικότητας. Αρκεί μια μετατόπιση της επίγνωσης. Φέρτε περισσότερη πρόθεση, καλοσύνη και ενσυναίσθηση στις αλληλεπιδράσεις σας και θα δείτε διαφορά: στο πώς σας φέρονται οι άλλοι, στο πώς επιλύονται οι συγκρούσεις και στο πόσο πιο εύκολα χτίζεται η σύνδεση.

Και αν αυτό σας φαίνεται δύσκολο, η έρευνα δείχνει πως πρέπει να γεμίζετε πρώτα τη δική σας «δεξαμενή». Ο διαλογισμός είναι ένας από τους πιο ισχυρούς τρόπους για να καλλιεργήσετε την επίγνωση και να ενισχύσετε το μυαλό, το ανοσοποιητικό και την καρδιά σας.