Αν κάποιοι στο γραφείο σας κάνουν μόνο τα απολύτως απαραίτητα και αποφεύγουν συνεχώς τις ευθύνες, οι επιστήμονες λένε ότι μπορεί να είναι ψυχοπαθείς. Οι ψυχολόγοι έχουν ανακαλύψει μια ισχυρή σύνδεση ανάμεσα στο «quiet quitting», τη «σιωπηλή παραίτηση», δηλαδή την άρνηση να επενδύει κάποιος υπερβολική ενέργεια σε μια εργασία που δεν ανταποδίδει ανάλογα, και τα λεγόμενα χαρακτηριστικά της «σκοτεινής τριάδας» της προσωπικότητας.
Το quiet quitting είναι μια τάση όπου οι εργαζόμενοι δεν εγκαταλείπουν τις δουλειές τους ανοιχτά, αλλά απλώς «εξαφανίζονται στο παρασκήνιο» κάνοντας μόνο ό,τι απαιτείται απολύτως από αυτούς.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι υψηλά επίπεδα ψυχοπαθητικών και ναρκισσιστικών χαρακτηριστικών κάνουν κάποιους σημαντικά πιο πιθανό να ακολουθήσουν quiet quitting, τη «σιωπηλή παραίτηση».
Οι επιστήμονες λένε ότι άτομα με αυτά τα χαρακτηριστικά έχουν μεγαλύτερη αίσθηση δικαιώματος και αισθάνονται λιγότερες ενοχές όταν κρατούν πίσω την προσπάθειά τους επειδή δεν ικανοποιούνται οι προσδοκίες τους.
Η κύρια συγγραφέας, δρ Hanfia Rahman, από το Motilal Nehru National Institute of Technology Allahabad, είπε στην Daily Mail: «Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι όσοι σκοράρουν υψηλότερα σε καθημερινές ψυχοπαθητικές τάσεις είναι κάπως πιο πιθανό να συμμετέχουν σε σιωπηλή παραίτηση
Αυτό το χαρακτηριστικό δεν σήμαινε βία ή εγκληματική συμπεριφορά. Εμφανιζόταν ως συναισθηματική αποστασιοποίηση, παρορμητικότητα και μειωμένο ενδιαφέρον για το πώς οι πράξεις τους επηρεάζουν τους άλλους. Αυτό που βρήκαμε είναι απλώς ότι όσοι έχουν ήδη έναν πιο ψυχρό, πιο αυτοκεντρικό τρόπο σκέψης μπορεί να βρίσκουν τη σιωπηλή παραίτηση πιο εύκολη επιλογή».
Η «σκοτεινή τριάδα» της προσωπικότητας είναι ένα σύνολο τριών τύπων χαρακτηριστικών που συχνά συνδέονται με αντικοινωνική συμπεριφορά: την ψυχοπάθεια, τον ναρκισσισμό και τον μακιαβελισμό.
Ο ναρκισσισμός συνδέεται με υπερβολικό αίσθημα δικαιώματος ή ανωτερότητας, οδηγώντας σε εγωιστική ή αλαζονική συμπεριφορά.
Άτομα που έχουν υψηλές βαθμολογίες σε τεστ ψυχοπαθητικών χαρακτηριστικών παρουσιάζουν συνήθως χαμηλά επίπεδα ενσυναίσθησης, τάση να δίνουν προτεραιότητα στις δικές τους ανάγκες, έλλειψη ενοχών και συναισθηματική αποστασιοποίηση.
Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι ορισμένοι ψυχοπαθείς τείνουν να αποδίδουν εξαιρετικά καλά σε εταιρικά περιβάλλοντα, με το ποσοστό κλινικής ψυχοπάθειας να είναι τρεις φορές υψηλότερο στα εταιρικά συμβούλια σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό.
Ωστόσο, υπάρχει πολύ μικρή έρευνα σχετικά με το πώς αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να συνδέονται με το quiet quitting.
Για να μάθουν περισσότερα, οι ερευνητές πραγματοποίησαν έρευνα σε 402 ανώτερα στελέχη που εργάζονται στην πληροφορική, τις τράπεζες, την υγειονομική περίθαλψη και τη μεταποίηση. Κάθε συμμετέχων αξιολογήθηκε ως προς τα χαρακτηριστικά της σκοτεινής τριάδας, το ψυχολογικό αίσθημα δικαιώματος και τον βαθμό ηθικής αποστασιοποίησης.
Οι ερευνητές αξιολόγησαν επίσης την πιθανότητα κάθε ατόμου να ακολουθήσει τη σιωπηλή παραίτηση στην τρέχουσα εργασία του. Αυτό αποκάλυψε ότι τόσο τα ψυχοπαθητικά όσο και τα ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά προδιέθεταν σημαντικά κάποιον προς τη σιωπηλή παραίτηση.
Σύμφωνα με τη δρ Rahman, αυτό οφείλεται κυρίως στην αυξημένη αίσθηση δικαιώματος των ψυχοπαθών και στην ικανότητά τους να δίνουν προτεραιότητα στις δικές τους ανάγκες χωρίς ενοχές.
Η ίδια λέει: «Αν θεωρούν ότι η δουλειά δεν τους δίνει αυτό που αξίζουν, δεν δυσκολεύονται με την ιδέα να αποσυρθούν αθόρυβα».
Οι ψυχοπαθείς έχουν επίσης υψηλότερα επίπεδα παρορμητικότητας και βρίσκουν πιο εύκολο να σπάνε τους άγραφους κανόνες που οι περισσότεροι άνθρωποι ακολουθούν ενστικτωδώς.
«Το quiet quitting είναι ουσιαστικά ένα σιωπηλό σπάσιμο κανόνων: Κάνετε τα απολύτως απαραίτητα αλλά σταματάτε να επενδύετε επιπλέον προσπάθεια», λέει η δρ Rahman.
«Για τους περισσότερους ανθρώπους, αυτό δημιουργεί εσωτερική ένταση ή ενοχές. Για κάποιον με υψηλότερες ψυχοπαθητικές τάσεις, αυτή η ένταση απλώς δεν υπάρχει».
Αυτό σημαίνει ότι άτομα με ψυχοπαθητικές τάσεις μπορεί να βλέπουν το quiet quitting ως μια απόλυτα αποδεκτή επιλογή, και όχι ως αποτέλεσμα θυμού ή εξουθένωσης.
Εκτός από αυτά τα χαρακτηριστικά, οι ερευνητές βρήκαν ότι η ηθική αποστασιοποίηση ήταν ένας από τους σημαντικότερους μηχανισμούς που οδηγούν στη σιωπηλή παραίτηση. Αυτό είναι η διαδικασία μέσω της οποίας κάποιος βρίσκει ηθικές δικαιολογίες ή «νοητικά παραθυράκια» που του επιτρέπουν να αποσυνδέεται από την αίσθηση ηθικής ευθύνης ή ενοχής.
Κάτι στο οποίο άτομα με ναρκισσιστικά ή ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά είναι σημαντικά καλύτερα, γεγονός που τα βοηθά να κάνουν ένα βήμα πίσω στη δουλειά. Για παράδειγμα, κάποιος με ψυχοπαθητικά χαρακτηριστικά μπορεί να δικαιολογήσει το να κάνει λιγότερη δουλειά ως ένα μέτρο προστασίας από την εξουθένωση ή ως κάτι που «όλοι κάνουν».
Ενδιαφέρον είναι ότι οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η σιωπηλή παραίτηση δεν είχε καμία συσχέτιση με την τρίτη προσωπικότητα της σκοτεινής τριάδας: τον μακιαβελισμό. Άτομα με υψηλή βαθμολογία σε αυτό το χαρακτηριστικό είναι πρόθυμα να ενεργήσουν ανήθικα για να πετύχουν προσωπικό όφελος, συχνά χειραγωγώντας άλλους και κάνοντας ό,τι θεωρούν απαραίτητο για να επιτύχουν τους στόχους τους.
Οι ερευνητές πίστευαν ότι αυτό θα οδηγούσε σε περισσότερη σιωπηλή παραίτηση, αλλά τα δεδομένα τους έδειξαν ότι τελικά δεν ίσχυε.
Η δρ Rahman λέει: «Άτομα με υψηλό μακιαβελισμό δεν καθοδηγούνται από συναίσθημα ή παρορμητική απόσυρση. Καθοδηγούνται από το συμφέρον. Δεν είναι ότι είναι πιο πιστά. Απλώς είναι υπερβολικά υπολογιστικά για να “εξαφανιστούν στο παρασκήνιο” όταν το να παραμείνουν ορατά τούς ωφελεί περισσότερο».
Οι ερευνητές τονίζουν επίσης ότι αυτό δεν σημαίνει πως όλοι όσοι ακολουθούν quiet quitting είναι απαραίτητα ψυχοπαθείς ή ναρκισσιστές. Άτομα μπορεί επίσης να επιλέγουν quiet quitting για άλλους λόγους, όπως κακή διαχείριση, επαγγελματική εξουθένωση (burnout) ή αίσθημα υποτίμησης.
Στη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Acta Psychologica, οι ερευνητές προτείνουν ότι τα χαρακτηριστικά της σκοτεινής τριάδας μπορεί να αποτελούν μόνο ένα μέρος των λόγων για τους οποίους κάποιος αποσύρεται. Ωστόσο, αυτό που διαπίστωσαν είναι ότι άτομα με περισσότερες ψυχοπαθητικές τάσεις τείνουν να βρίσκουν αυτήν την απόφαση πιο εύκολη και επιλέγουν να κάνουν ένα βήμα πίσω πιο άμεσα.
