Ο σύγχρονος κόσμος λειτουργεί με μια έντονη προκατάληψη υπέρ του να είναι κάποιος μέσα σε μια σχέση. Ένα στοιχείο αυτής της προκατάληψης είναι η υπόθεση ότι, αν δεν είσαι σε σχέση, θέλεις να είσαι. Πώς μπορούμε να κατανοήσουμε αυτήν την υπόθεση; Σε ποιο βαθμό είναι ακριβής; Και τι ακριβώς σημαίνει το «θέλω να είμαι σε σχέση»;

Σύμφωνα με το άρθρο της Theresa E. DiDonato, κοινωνικής ψυχολόγου και καθηγήτριας ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Loyola του Μέριλαντ, στο Psychology Today, ανάλογα με το πώς προσεγγίζει ο καθένας το θέμα, μπορεί να έχει είτε μια πολύ ξεκάθαρη ιδέα για το τι σημαίνει να θέλει σχέση, είτε μια αρκετά ασαφή εικόνα. Ίσως το βλέπει ως ένστικτο προσκόλλησης ή βιολογική ανάγκη. Ίσως το αντιλαμβάνεται ως κοινωνική επιταγή ή ως κάτι που επιβεβαιώνει την αξία του.

Το κρίσιμο σημείο είναι το εξής: Οι δικοί σας λόγοι για να θέλετε (ή να μην θέλετε!) σχέση μπορεί να μην ισχύουν για τους άλλους. Αυτό υποδηλώνει ότι υπάρχει οριοθετημένο εύρος λόγων για τους οποίους οι άνθρωποι επιδιώκουν ερωτικές σχέσεις. Πρόσφατα, ερευνητές (MacDonald et al., 2025) πρότειναν και δοκίμασαν την ιδέα ότι τα κίνητρα για σχέσεις κυμαίνονται από αυτόνομα (δηλαδή εσωτερικά) έως εξωτερικά (δηλαδή εξωτερικές πιέσεις), και ότι αυτό το πλήρες φάσμα μπορεί να αποτυπωθεί σε ένα ενιαίο μοντέλο.

6 κίνητρα που εξηγούν γιατί οι άνθρωποι θέλουν σχέσεις

Θέλουν οι άνθρωποι σχέσεις επειδή τις βρίσκουν εγγενώς ευχάριστες, ή επειδή υποκύπτουν σε εξωτερικές πιέσεις;

Ύστερα από μια πιλοτική μελέτη με 500 συμμετέχοντες, οι ερευνητές έθεσαν αυτό το ερώτημα χρησιμοποιώντας ένα μοντέλο έξι διαφορετικών κινήτρων για σχέσεις (MacDonald et al., 2025). Έδωσαν ερωτηματολόγια αυτοαναφοράς σε 780 άτομα και κατέγραψαν παραλλαγές σε καθένα από αυτά τα κίνητρα. Ποιο από αυτά περιγράφει τη δική σας προσέγγιση στις σχέσεις;

1. Εγγενή Κίνητρα

Οι άνθρωποι συχνά ανέφεραν εγγενή κίνητρα για το ότι θέλουν σχέση, δείχνοντας πως μπαίνουν σε σχέσεις επειδή τις απολαμβάνουν και τις βρίσκουν ευχάριστες. Όσοι εκφράζουν πιο έντονα αυτά τα κίνητρα, είναι πιο έτοιμοι για μια δεσμευμένη σχέση και έχουν χαμηλή αποφυγή προσκόλλησης.

2. Εξωτερικά Κίνητρα

Ακούτε τις φωνές των άλλων στο κεφάλι σας όταν σκέφτεστε αν θέλετε σχέση; Θα ικανοποιούσατε την οικογένειά σας ή τους φίλους σας; Κάποιοι επιδιώκουν σχέση επειδή πιστεύουν ότι το περιμένουν οι άλλοι από αυτούς.

3. Ταυτοποιημένα Κίνητρα

Ένα αυτόνομο κίνητρο για σχέση είναι ότι ταιριάζει με το αξιακό σας σύστημα ή ότι βρίσκετε τις σχέσεις σημαντικές. Άτομα με αυτά τα κίνητρα έχουν ισχυρή ετοιμότητα για σχέση, χαμηλή αποφυγή και έναν σχετικά έντονο φόβο μοναξιάς.

4. Θετικά Εσωτερικευμένα Κίνητρα

Θα νιώθατε περηφάνια αν ήσασταν σε σχέση; Θα ανέβαινε η αυτοεκτίμησή σας; Αυτοί που έχουν έντονα αυτά τα κίνητρα συνήθως έχουν μεγαλύτερο άγχος προσκόλλησης και φόβο μοναξιάς, αλλά ταυτόχρονα δείχνουν και ισχυρή πρόθεση για δέσμευση.

5. Αρνητικά Εσωτερικευμένα Κίνητρα

Για κάποιους, ειδικά για όσους έχουν έντονο άγχος προσκόλλησης, η σχέση είναι τρόπος να αποφύγουν την εσωτερίκευση αρνητικών χαρακτηρισμών για τον εαυτό τους. Μπαίνουν σε σχέσεις για να αποδείξουν ότι δεν είναι αποτυχημένοι ή “χαμένοι”. Όχι τυχαία, οι άνθρωποι που υιοθετούν αυτά τα κίνητρα, συνήθως έχουν έντονο φόβο μοναξιάς.

6. Έλλειψη Κινήτρου

Κάποιοι άνθρωποι δεν έχουν κανένα ιδιαίτερο κίνητρο για να μπουν σε σχέση. Μπορεί να βλέπουν ότι άλλοι ενδιαφέρονται, αλλά δεν βλέπουν κανέναν λόγο που να ισχύει για τους ίδιους. Αντίστοιχα, αυτοί έχουν χαμηλό φόβο μοναξιάς, χαμηλή ρομαντική επιθυμία και χαμηλό προσανατολισμό προς κοινότητα.

Τα κίνητρα ενδέχεται να προβλέπουν την κατάσταση σχέσης

Σε μια επιπλέον μελέτη, οι MacDonald και οι συνεργάτες του (2025) χρησιμοποίησαν αυτό το νέο μοντέλο σε περισσότερα από 3.000 άτομα. Τα ευρήματά τους έδειξαν ότι τα εγγενή και ταυτοποιημένα κίνητρα σχετίζονταν με το να βρίσκεται κάποιος σε σχέση (σε αντίθεση με το να μην είναι). Δηλαδή, όσοι είχαν αυτόνομους λόγους τείνουν να μπαίνουν σε σχέσεις.

Αντίθετα, τα αρνητικά εσωτερικευμένα κίνητρα προέβλεπαν ότι κάποιος δεν θα έμπαινε εύκολα σε ρομαντική σχέση.

Απροσδόκητα, τα άτομα που δήλωσαν πλήρη έλλειψη κινήτρου (amotivation) ήταν πιο πιθανό να βρεθούν σε σχέση με την πάροδο του χρόνου, κάτι που ίσως σχετίζεται με τον τρόπο που έγινε η ανάλυση των δεδομένων.

Τα κίνητρα μπορεί να αποκαλύψουν περισσότερα για τις σχέσεις

Αυτή η έρευνα αποκαλύπτει μια ποικιλία που διαφορετικά θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη: Ο λόγος που κάποιος θέλει σχέση μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικός από του διπλανού του. Και λόγω αυτής της διαφοροποίησης, αναδύονται νέα ερωτήματα: Ευθυγραμμίζεται η αυτόνομη επιθυμία για σχέση με προτίμηση σε συγκεκριμένους τύπους συντρόφων ή με διαφορετικό στιλ φλερτ;

Αλλάζουν αυτά τα κίνητρα με τον χρόνο; Πώς προβλέπουν την τάση κάποιου να παραμένει σε μια δυστυχισμένη σχέση; Αυτή η κατηγοριοποίηση δείχνει πως δεν υπάρχει μία ενιαία απάντηση στο γιατί θέλετε (ή όχι) σχέσεις — και το να κατανοείτε το κίνητρό σας μπορεί να αποκαλύψει πολλά για την ερωτική σας ζωή.