Ο ανθρώπινος εγκέφαλος σχηματίζει στιγμιαίες κρίσεις για πιθανούς ρομαντικούς συντρόφους μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, και αυτές οι πρώτες εντυπώσεις έχουν εκπληκτική επίδραση στις πραγματικές επιλογές στα ραντεβού. Η κατανόηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του εγκεφάλου ρίχνει φως στην έννοια της «χημείας» σε ένα πρώτο ραντεβού και θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους να προσεγγίσουν τις σχέσεις με μεγαλύτερη αυτογνωσία.
Ο ρόλος του πρόσθιου εγκεφαλικού φλοιού
Πρόσφατες εξελίξεις στη νευροεπιστήμη δείχνουν ότι ο πρόσθιος εγκεφαλικός φλοιός διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην ταχεία αξιολόγηση πιθανών ρομαντικών συντρόφων, συχνά χωρίς συνειδητή επίγνωση. Τα βασικά ευρήματα δείχνουν ότι συγκεκριμένες περιοχές εντός αυτού του φλοιού είναι υπεύθυνες για γρήγορες αξιολογήσεις και ότι αυτά τα νευρωνικά πρότυπα μπορούν αξιόπιστα να προβλέψουν εάν κάποιος θα εκφράσει ρομαντικό ενδιαφέρον ή θα αποφασίσει να συνεχίσει την αλληλεπίδραση έπειτα πό μια σύντομη συνάντηση.
Ο αλγόριθμος του εγκεφάλου για το πρώτο ραντεβού
Φανταστείτε ότι μπαίνετε σε ένα πάρτι ή σκρολάρετε προφίλ σε μια εφαρμογή γνωριμιών. Σε λιγότερο χρόνο απ’ ό,τι χρειάζεται για να πιείτε ένα ποτήρι νερό, ο εγκέφαλος ενεργοποιείται και σχηματίζει σχεδόν αμέσως την αίσθηση «ίσως» ή «όχι για μένα» για κάποιον καινούργιο. Έρευνες έχουν δείξει ότι αυτή η στιγμιαία κρίση διευκολύνεται από μια εξειδικευμένη περιοχή κοντά στο μέτωπο του εγκεφάλου, πάνω από τα μάτια, γνωστή ως πρόσθιος εγκεφαλικός φλοιός.
Αυτό που κάνει αυτή την ανακάλυψη αξιοσημείωτη είναι ότι οι μελέτες με speed-dating έχουν χαρτογραφήσει τη διαδικασία «σύζευξης» του εγκεφάλου. Όταν οι άνθρωποι βλέπουν το πρόσωπο ενός πιθανώς συμβατού ατόμου, ακόμη και πριν ξεκινήσει η συνομιλία, ο πρόσθιος εγκεφαλικός φλοιός ενεργοποιείται και αρχίζει να επεξεργάζεται στοιχεία όπως η εμφάνιση, η προσωπικότητα και οι λεπτοί μη λεκτικοί δείκτες. Ένα μέρος του φλοιού αναζητά κλασικά σημάδια έλξης, ενώ ένα άλλο επικεντρώνεται σε πιο προσωπικά χαρακτηριστικά που μπορεί να κάνουν κάποιον πραγματικά ενδιαφέροντα ή συμπαθητικό. Είναι σαν να έχει κάποιος μια εσωτερική εφαρμογή που συνδυάζει την καθολική έλξη με την προσωπική γεύση. Κάνει αυτό το «ένστικτο» ταυτόχρονα εξαιρετικά γρήγορο και απροσδόκητα έξυπνο.
Καθολική ομορφιά vs. προσωπική συμβατότητα
Η ομορφιά και η έλξη μπορεί να φαίνονται μυστηριώδεις, αλλά ο εγκέφαλος έχει σαφή μοτίβα για το ποιος τραβά την προσοχή και ποιος φαίνεται «σωστός». Όταν κάποιος έχει χαρακτηριστικά όπως συμμετρικά μάτια ή ένα «μέσο» πρόσωπο, πολλοί άνθρωποι τον βρίσκουν ελκυστικό, και αυτό ενεργοποιεί συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου συνδεδεμένες με την ανταμοιβή και την ευχαρίστηση. Είναι σαν να δίνει ο εγκέφαλος μια απαλή ώθηση: «Κοίταξε πιο προσεκτικά!» Αυτά τα καθολικά σήματα είναι βαθιά ριζωμένα στην ανθρώπινη ιστορία και εξηγούν γιατί ορισμένα χαρακτηριστικά συχνά φαίνονται αναμφισβήτητα ελκυστικά.
Η «μαγεία» της σύνδεσης δεν αφορά μόνο την «κλασική ομορφιά». Σκεφτείτε κάποιον που ξεχωρίζει για το μοναδικό του γέλιο, το ιδιαίτερο στιλ ή τα κοινά ενδιαφέροντα. Ακόμη κι αν δεν ταιριάζει στο συνηθισμένο πρότυπο, ο εγκέφαλος διαθέτει ένα άλλο κύκλωμα που ενεργοποιείται όταν αυτές οι προσωπικές ιδιαιτερότητες συντονίζονται. Εδώ μπαίνουν οι ατομικές προτιμήσεις και οι εμπειρίες ζωής: Αυτό που φαίνεται ιδιαίτερο σε κάποιον μπορεί να περάσει απαρατήρητο από άλλον. Τόσο το κοινό όσο και το προσωπικό παίζουν ρόλο σε επίπεδο εγκεφάλου, δίνοντας σε κάθε άτομο έναν «τύπο» που διαμορφώνεται τόσο από τη βιολογία όσο και από τις προσωπικές εμπειρίες. Τελικά, η ερωτική έλξη δεν εξαρτάται μόνο από την εμφάνιση. Αφορά στον συνδυασμό ευρείας έλξης και γνήσιας σύνδεσης που κάνει μια συνάντηση αξέχαστη.
Πέρα από την εμφάνιση
Το τι προσελκύει κάποιον, είτε σε ένα γεμάτο δωμάτιο είτε με ένα «σάρωμα» σε μια εφαρμογή, δεν είναι μόνο θέμα ωραίας εμφάνισης. Ο παρακυκλικός φλοιός, μέρος του πρόσθιου εγκεφαλικού φλοιού, ανταποκρίνεται θετικά σε χαρακτηριστικά όπως συμμετρικά πρόσωπα και «μέσες» εμφανίσεις, κάνοντάς τα να ξεχωρίζουν στο πλήθος. Είναι σαν να υπάρχει ένας εσωτερικός υποστηρικτής που ενθαρρύνει να κάνουμε το επόμενο βήμα όταν κάποιος πληροί αυτά τα κλασικά πρότυπα.
Εδώ τα πράγματα γίνονται ενδιαφέροντα: Η έλξη εκτείνεται πολύ πέρα από την εμφάνιση. Μερικές φορές, το μοναδικό χαμόγελο ενός ατόμου, το παράξενο χιούμορ ή τα κοινά πάθη πυροδοτούν ενδιαφέρον με απρόβλεπτους τρόπους. Ακόμη και αν αυτά τα χαρακτηριστικά δεν γίνονται ευρέως αποδεκτά, μπορούν να ενεργοποιήσουν τον προμετωπιαίο φλοιό του εγκεφάλου, ο οποίος είναι προσαρμοσμένος στις προσωπικές συνδέσεις και τις ατομικές προτιμήσεις. Αυτή η περιοχή υπενθυμίζει σιωπηλά ότι είναι ΟΚ να ερωτευτείς κάποιον εκτός των συνηθισμένων προτύπων, γιατί η αυθεντικότητα είναι εξίσου ισχυρή με την ομορφιά, όπως σημειώνει στο άρθρο του στο Psychology Today o William A. Haseltine, ιδρυτής και πρόεδρος του ACCESS Health International.
Πέρα από τον ρομαντισμό
Αυτός ο «κοινωνικός κινητήρας πρόβλεψης» του εγκεφάλου επηρεάζει πολύ περισσότερα από τον ρομαντισμό. Βοηθά να επιλέγουμε φίλους, να αποφασίζουμε ποιον να εμπιστευτούμε και ποιος μπορεί να γίνει μακροχρόνιος σύμμαχος. Όταν αυτό το σύστημα συναντά εμπόδια, όπως κοινωνικό άγχος ή ορισμένες νευρολογικές καταστάσεις, η γρήγορη δημιουργία σχέσεων ή η ανάγνωση της κατάστασης μπορεί να φαίνεται πιο δύσκολη, αλλά η επιστήμη δείχνει τρόπους να καλλιεργηθεί και να ενισχυθεί με την πάροδο του χρόνου.
Το συναρπαστικό είναι ότι ο εγκέφαλος δεν μένει σε μία λειτουργία. Με νέες εμπειρίες, μάθηση και μικρά σταθερά βήματα, αυτό το κοινωνικό σύστημα βελτιώνει την ικανότητά του να κατανοεί πώς να αλληλεπιδρά και να συνδέεται. Οι σχέσεις, ακόμη κι αν ξεκινούν αδέξια, μπορούν να γίνουν πλουσιότερες, καθώς ο εγκέφαλος μαθαίνει και προσαρμόζεται. Κάθε ευκαιρία για νέες γνωριμίες ή εμπιστοσύνη είναι επίσης μια ευκαιρία για το μυαλό να βελτιώσει την ικανότητά του να διαβάζει κοινωνικά σήματα.
Έτσι, την επόμενη φορά που θα υπάρξει έλξη, ή όχι, σε ένα πρώτο ραντεβού ή κατά τη γνωριμία με νέα άτομα, θυμηθείτε: Ο εγκέφαλος δουλεύει υπερωρίες στα παρασκήνια. Αυτά τα ένστικτα δεν είναι τυχαία. Είναι ένα μείγμα όλης της ανθρώπινης φύσης με την προσωπική ιστορία που κάνει κάθε σύνδεση μοναδική. Η συνειδητοποίηση αυτού μπορεί να βοηθήσει κάθε άτομο να προσεγγίζει τις κοινωνικές καταστάσεις με περισσότερη περιέργεια και καλοσύνη, όχι μόνο προς τους άλλους αλλά και προς τον εαυτό του.
