Δυστυχώς, δεν είναι ασυνήθιστο οι γάμοι να διαλύονται λίγα χρόνια μετά τη λαμπερή τελετή. Αν και είναι γνωστό πως το 50% των γάμων καταλήγουν σε διαζύγιο, ίσως να μην είναι ευρέως γνωστό πότε συμβαίνουν πιο συχνά αυτοί οι χωρισμοί. Αποδεικνύεται ότι τα «γκρίζα διαζύγια» (δηλαδή τα διαζύγια μετά τα 50) έχουν πλέον διπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια.

Το 1990, το 8,7% όλων των διαζυγίων αφορούσε ενήλικες ηλικίας 50 χρόνων και άνω, ενώ το 2019, αυτό το ποσοστό είχε φτάσει το 36%, σύμφωνα με έρευνα στο Journals of Gerontology, συν-συγγραφέας της οποίας είναι η Susan Brown, PhD, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Bowling Green State University. Υπάρχουν μερικοί λόγοι γι’ αυτήν την τάση: Ένας από αυτούς είναι ότι μεγάλο μέρος των διαζυγίων συμβαίνει ειδικά στη γενιά των Baby Boomers, δηλαδή άτομα που γεννήθηκαν μεταξύ 1946 και 1964, λόγω της «επανάστασης των διαζυγίων» στις Ηνωμένες Πολιτείες τη δεκαετία του 1970.

Κατά την περίοδο αυτή, η νόμιμη διάσταση από τον/τη σύζυγο έγινε κοινωνικά πιο αποδεκτή και πιο εύκολα προσβάσιμη ως τρόπος να βγει κάποιος από έναν δυστυχισμένο γάμο, λέει η Brown. Καθώς οι αντιλήψεις σχετικά με το διαζύγιο άλλαξαν, οι γυναίκες απέκτησαν επίσης περισσότερα δικαιώματα και οικονομική ανεξαρτησία με την ψήφιση του Title IX το 1972 και του Equal Credit Opportunity Act το 1974.

Δεν είναι σύμπτωση ότι η επανάσταση των διαζυγίων συνέβη παράλληλα με το κίνημα απελευθέρωσης των γυναικών και η επίδραση και των δύο γεγονότων εξακολουθεί να γίνεται αισθητή σήμερα. «Οι γυναίκες έχουν επιλογές που δεν είχαν πριν», λέει η Kelly Cichy, PhD, καθηγήτρια ανάπτυξης ανθρώπου και επιστήμης της οικογένειας στο Kent State University. «Μεταξύ αμειβόμενης απασχόλησης και επιπέδων εκπαίδευσης, υπάρχουν επιλογές να φύγεις από έναν γάμο που δεν υπήρχαν στο παρελθόν».

Έτσι, μερικοί boomers που παντρεύτηκαν νωρίς χώρισαν τη δεκαετία του ’70 και τώρα χωρίζουν ξανά, επειδή οι δεύτεροι γάμοι τείνουν να είναι λιγότερο σταθεροί, λέει η Brown. Γιατί; Αποδίδονται όλα στην εμπειρία. «Αν έχεις χωρίσει μία φορά, η κανονικότητά σου σχετικά με τον γάμο και η ιδέα ότι πρέπει να μείνεις σ’ αυτόν ‘μέχρι να μας χωρίσει ο θάνατος’ είναι ήδη λίγο πιο αδύναμη», προσθέτει η Cichy.

Επιπλέον, οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, το μέσο προσδόκιμο ζωής ανέβηκε από τα 70 χρόνια το 1960 στα 77,5 χρόνια το 2022, σύμφωνα με το CDC. Έτσι, η ιδέα να μείνεις σε έναν δύσκολο γάμο για δεκαετίες, ειδικά όταν μπορείς να φύγεις, είναι λιγότερο ελκυστική. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για άτομα άνω των 50, που μπορεί να ζουν περισσότερο, αλλά με χειρότερη υγεία και συχνά με χρόνια προβλήματα, σύμφωνα με μελέτη στο Journals of Gerontology. Οι γυναίκες, ειδικά, συνειδητοποιούν ότι ο γάμος, ιδιαίτερα αργότερα στη ζωή, περιλαμβάνει μεγάλο βαθμό φροντίδας, λέει η Cichy. Αν κάποιος ήδη δεν είναι ευτυχισμένος με την ποιότητα του γάμου του, το να συνεχίζει να αντιμετωπίζει τον/τη σύζυγο «στην υγεία και την ασθένεια» δεν είναι τόσο ελκυστικό.

Φυσικά, οι άνθρωποι εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους, κάτι που μπορεί να οδηγήσει τα ζευγάρια να απομακρυνθούν και, τελικά, να χωρίσουν, λέει η Brown. Στην πραγματικότητα, αυτός είναι συχνά ο κύριος λόγος για τα «γκρίζα διαζύγια», παρά κάποιο συγκεκριμένο γεγονός ή παράπτωμα, όπως η μοιχεία, προσθέτει.

Τα εμπόδια του γκρίζου διαζυγίου

Το διαζύγιο σε οποιαδήποτε ηλικία είναι δύσκολο, αλλά μπορεί να είναι ιδιαίτερα σκληρό αν συμβεί αργότερα στη ζωή. Όσο περισσότερο χρόνο είσαι με κάποιον, τόσο πιο δύσκολο είναι να αποδεσμευτείτε, λέει η Cichy. Γι’ αυτό το γκρίζο διαζύγιο συγκρίνεται μερικές φορές με τη χηρεία. «Είναι, με έναν τρόπο, το ίδιο συναίσθημα απώλειας όταν έχεις μείνει με κάποιον για 25 έως 30 χρόνια», λέει. «Έχετε μια κοινή ζωή που θα αλλάξει δραματικά με το τέλος της σχέσης σας, όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα».

Επιπλέον, όσο πιο αργά στη ζωή συμβαίνει αυτή η αλλαγή, τόσο λιγότερος χρόνος υπάρχει για να ανακτήσετε τις απώλειες του διαζυγίου, συναισθηματικά ή οικονομικά, λέει η Brown. Παράλληλα, μπορεί να δυσκολευτείτε περισσότερο να προχωρήσετε. Οι νεότεροι άνθρωποι τείνουν να ανακάμπτουν από το διαζύγιο σε ένα ή δύο χρόνια, ενώ για τους μεγαλύτερους ενήλικες χρειάζονται περίπου τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με την έρευνα της Brown, όπως αναδημοσιεύει το Women’s Health.

Υπάρχει επίσης ο πραγματικός προβληματισμός για τα οικονομικά κατά το διαζύγιο, ιδιαίτερα για τις γυναίκες. «Οι γυναίκες τείνουν να έχουν χαμηλότερη συσσώρευση πλούτου. Παρά το ότι εργάζονται περισσότερο και έχουν υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης, οι άνδρες εξακολουθούν να κερδίζουν περισσότερα», λέει η Cichy. Το μισθολογικό χάσμα των φύλων ευθύνεται εν μέρει, αλλά και άλλοι παράγοντες δημιουργούν οικονομική πίεση.

Συμβουλές προς διαζευγμένους

Είναι σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας κατά τη διάρκεια του γκρίζου διαζυγίου:

• Δημιουργήστε ένα δίκτυο υποστήριξης. Φίλοι και οικογένεια είναι κρίσιμοι, καθώς η κοινωνική απομόνωση αυξάνει τον κίνδυνο άγχους, κατάθλιψης, κατάχρησης ουσιών και ακόμη και απώλειας μνήμης.
• Βρείτε έναν θεραπευτή. Μπορεί να βοηθήσει να εντοπίσετε τι πήγε στραβά στον γάμο σας και να επουλωθείτε για τη σχέση με τον εαυτό σας και τους μελλοντικούς συντρόφους.
• Σχεδιάστε τα οικονομικά σας. Συμβουλευτείτε οικονομικό σύμβουλο ή χρησιμοποιήστε δωρεάν διαδικτυακούς πόρους για budgeting και ανάλυση περιουσιακών στοιχείων.
• Σχεδιάστε την υγειονομική σας φροντίδα. Ορίστε κάποιον υπεύθυνο για τις ιατρικές αποφάσεις σε περίπτωση που δεν μπορείτε να τις πάρετε μόνοι σας.

Το διαζύγιο μπορεί να προκαλεί άγχος, αλλά δεν χρειάζεται να είναι μόνο δυσάρεστο. Μπορεί να αποτελέσει περίοδο προσωπικής ανανέωσης και ελευθερίας, καθώς μπορείτε να επικεντρωθείτε στον εαυτό σας. Καταγράψτε τους στόχους και τα συναισθήματα που θέλετε για την επόμενη φάση της ζωής σας, μάθετε νέες δεξιότητες, ταξιδέψτε, επενδύστε στον εαυτό σας.

Παρά τις δυσκολίες, το γκρίζο διαζύγιο μπορεί να έχει και θετικές όψεις. Η επιλογή του εαυτού σας είναι μια γενναία και σημαντική απόφαση σε οποιαδήποτε ηλικία. Κάθε άνθρωπος αξίζει την ευτυχία και δεν χρειάζεται να είστε παντρεμένοι για να την πετύχετε.