Οι περισσότεροι έχουν βιώσει δύσκολες σχέσεις στο παρελθόν, σχέσεις που έχουν αφήσει σκιές και φόβους. Οι φόβοι αυτοί μπορεί να επανέλθουν ανά πάσα στιγμή ακόμη και όταν εμφανιστεί το σωστό άτομο. Η έλλειψη συναισθηματικής ασφάλειας μπορεί να αναπρογραμματίσει τον εγκέφαλό σας ώστε να βρίσκεται συνεχώς σε επαγρύπνηση, ακόμη και μέσα σε υγιείς σχέσεις.
Παράγοντες, όπως το στιλ συναισθηματικού δεσμού, που διαμορφώνεται από πρώιμες σχέσεις και παλιές εμπειρίες, μπορούν επίσης να εξηγήσουν γιατί μπορεί να αντιδράτε με φόβο σε μια νέα σχέση. Μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβετε αν είστε με το σωστό άτομο, αλλά πιθανότατα θα νιώσετε τη διαφορά σε σύγκριση με προηγούμενες σχέσεις.
Για παράδειγμα, αν έχετε αγχώδη προσκόλληση, μπορεί να διαπιστώσετε ότι οι ανησυχίες σας τελικά καταλαγιάζουν μέσα σε μια ασφαλή σχέση. Αν έχετε πιο χαλαρό στιλ προσκόλλησης, η οικειότητα μπορεί να μην σάς φαίνεται τόσο απειλητική και να είναι πιο διαχειρίσιμη.
Τρία σημάδια ότι βρίσκεστε σε μια υγιή σχέση
1. Δεν αμφισβητείτε την αγάπη τους
Όταν είστε με το σωστό άτομο, ορισμένα ερωτήματα σπάνια περνούν από το μυαλό σας. Όπως: «Μ’ αγαπάει στ’ αλήθεια;» Δεν σας καταβάλλει η υπερανάλυση των μηνυμάτων ή κάθε επαφής. Δεν αισθάνεστε συνεχώς ότι σας κρίνουν, σας επικρίνουν ή ότι είστε σε αμηχανία.
Δεν υπάρχουν παιχνίδια όπου δοκιμάζεται η αφοσίωσή σας, ούτε πίεση να αποδείξετε την αξία σας, ούτε κυνηγητό για λίγη στοργή μόνο και μόνο για να νιώσετε ότι σας βλέπουν. Με το σωστό άτομο, νιώθετε σιγουριά και ασφάλεια. Δεν χρειάζεται να “διορθώνετε” ο ένας τον άλλον — απλώς είστε παρόντες, στηρίζετε ο ένας τον άλλον και εξελίσσεστε μαζί.
Επιπλέον, μπορείτε να είστε ο εαυτός σας, όπως είστε με τους πιο κοντινούς σας φίλους και την οικογένειά σας, και να νιώθετε ότι εκτιμούν αυτό που είστε.
Μάλιστα, μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύτηκε στο European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education διαπίστωσε ότι τα άτομα σε σταθερές, στενές σχέσεις τείνουν να έχουν υψηλότερη ψυχολογική ευημερία και καλύτερη ανταπόκριση στο στρες.
Οι ερευνητές σημειώνουν ότι στις ασφαλείς σχέσεις, τα άτομα έχουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στη συναισθηματική διαθεσιμότητα και προσβασιμότητα του συντρόφου τους. Ξέρουν ότι μπορούν να βασιστούν σε εκείνον/η για να τους προσφέρει ασφάλεια, ειδικά σε δύσκολες στιγμές.
Επιπλέον, όσο πιο σταθερή είναι μια σχέση, τόσο λιγότερη είναι η ανάγκη για επιβεβαίωση. Στη σωστή σχέση, δεν αμφισβητεί κάποιος ούτε τον εαυτό του ούτε τον σύντροφό του, επειδή του δείχνουν σταθερά ότι τον αποδέχονται όπως είναι.
2. Η σχέση κυλάει ομαλά
Αν έχετε ακούσει ότι η αγάπη «πρέπει να είναι αβίαστη», δεν σημαίνει ότι δεν απαιτεί προσπάθεια. Σημαίνει ότι η σύνδεση κυλάει φυσικά και συνεχίζει να εξελίσσεται ακόμη και μετά το αρχικό πάθος, γιατί και οι δύο συμβάλλουν ενεργά στο να διατηρηθεί η σπίθα.
Οι διαφωνίες μπορεί να προκύπτουν, αλλά σε μια σωστή σχέση, δεν αποτελούν απειλή για τη σταθερότητα. Αντίθετα, είναι ευκαιρία να μάθει ο ένας τον άλλον καλύτερα, να επανορθώσει και να συνδεθεί ακόμη πιο βαθιά από πριν.
Σε μια τέτοια σχέση, μπορείτε να εκφράσετε τις ανησυχίες σας και να τις δείτε να αντιμετωπίζονται, αντί να εγκλωβίζεστε σε αδιέξοδες συγκρούσεις που μόνο κλιμακώνονται.
Το να είστε με το σωστό άτομο δεν σημαίνει ότι η ζωή ξαφνικά γίνεται τέλεια ή εύκολη, αλλά συνήθως είναι πιο εύκολο να την αντιμετωπίσετε μαζί του. Η ίδια η σχέση δεν είναι πηγή άγχους, αυτοαμφισβήτησης ή αστάθειας. Δεν ανησυχείτε για το πού βρίσκεστε στη σχέση, γιατί αισθάνεστε ότι είστε στην ίδια ομάδα, αντιμετωπίζετε τη ζωή μαζί.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology, όπως σημειώνει στο άρθρο του στο Psycology Today o ψυχολόγος Mark Travers, οι ποιοτικές σχέσεις έχουν έναν βασικό πυλώνα: την «αντίληψη ανταπόκρισης του συντρόφου». Αυτό σημαίνει ότι αισθάνεστε πως ο σύντροφός σας:
- Σας καταλαβαίνει: Κατανοεί τα συναισθήματά σας, τις ανάγκες σας και το πώς θέλετε να ζείτε τη ζωή σας. Νιώθετε ότι σας ακούει όταν μοιράζεστε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας.
- Σας εκτιμά: Νιώθετε ότι σας εκτιμά γι’ αυτό που είστε, όχι για το τι μπορείτε να κάνετε γι’ αυτόν/ήν.
- Σας στηρίζει: Σας ενθαρρύνει και σας βοηθάει όταν χρειάζεστε στήριξη.
- Σας επιβεβαιώνει: Αναγνωρίζει τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας, χωρίς να σας κάνει να νιώθετε μικρός/ή ή υπερβολικός/ή. Νιώθετε ότι σας βλέπει — όχι ότι σας αγνοεί.
- Νοιάζεται για την ευημερία σας: Δείχνει ενδιαφέρον για την εξέλιξη και την ευτυχία σας, και εκδηλώνει φροντίδα με πράξεις, όχι μόνο με λόγια ή απαιτήσεις.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι όταν ένα άτομο δείχνει αυτήν την καλοπροαίρετη στάση, ενθαρρύνει και τον άλλο να ανταποκριθεί με τον ίδιο τρόπο – οδηγώντας και τους δύο να βοηθούν ο ένας τον άλλον να ευημερήσουν.
Το σωστό άτομο δεν περιπλέκει τη ζωή σας. Τη διευκολύνει και τη βελτιώνει. Νοιάζεται για τις ανάγκες σας, σας φέρνει πιο κοντά στα όνειρά σας και σας θυμίζει ότι δεν είστε μόνος/η σ’ αυτήν τη διαδρομή.
3. Εξελίσσεστε μαζί, χωρίς να χάνετε τον εαυτό σας
Σε μια σωστή σχέση, έχετε χώρο -και ενθάρρυνση- να ανθίσετε. Ο σύντροφός σας δεν απαιτεί να εγκαταλείψετε κομμάτια του εαυτού σας για να χωρέσετε στο δικό του αφήγημα. Είναι παρών στην εξέλιξή σας και ταυτόχρονα δουλεύει και ο ίδιος/η ίδια πάνω στον εαυτό του/της.
Σε μελέτη του 2021 που δημοσιεύτηκε στο Family Process, οι ερευνητές ανέπτυξαν το Couple Flourishing Measure — μια κλίμακα για να αποτυπώσουν τα δυναμικά, συνειδητά και συναισθηματικά πλούσια χαρακτηριστικά που καθορίζουν πραγματικά ακμαίες (flourishing) σχέσεις.
Διαπίστωσαν ότι τέτοια ζευγάρια δεν νιώθουν απλώς καλά μαζί, αναπτύσσονται μαζί. Συγκεκριμένα, οι σχέσεις που ευδοκιμούν χαρακτηρίζονται από:
- Ηδονική ευημερία: Θετικά συναισθήματα, συναισθηματική εγγύτητα, ικανοποίηση και ζεστασιά μέσα στη σχέση.
- Ευδαιμονική ευημερία: Προσωπική ανάπτυξη, κατανόηση και ενσυναίσθηση από τον σύντροφο, και δημιουργία κοινού νοήματος — μια σχέση που εμπνέει και στηρίζει την εξέλιξη και τον κοινό σκοπό κάθε συντρόφου.
Σε μια τέτοια σχέση, δεν αναρωτιέστε πια: «Θα κρατήσει για πάντα;» ή «Μου κάνει καλό;». Αντίθετα, σκέφτεστε: «Τι μπορούμε να κάνουμε για να ανθίσουμε μαζί σε αυτήν τη ζωή;»
