Έχετε ακούσει για το «κοκτέιλ κορτιζόλης»; Δεν πρόκειται για κάτι που μπορείτε να παραγγείλετε σε ένα μπαρ, αλλά για ένα ρόφημα που αποτελεί μία από τις τελευταίες τάσεις στον τομέα της ευεξίας και κάνει θραύση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Οι υποστηρικτές του ισχυρίζονται ότι το ποτό – το οποίο παρασκευάζεται με συστατικά, όπως χυμό πορτοκαλιού, νερό καρύδας και αλάτι – μπορεί να μειώσει τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης και να βοηθήσει στην «εξάντληση των επινεφριδίων». Αυτό, με τη σειρά του, υποτίθεται ότι οδηγεί σε μια σειρά από οφέλη, από τη μείωση του στρες έως τη βελτίωση των επιπέδων ενέργειας.

Αλλά μπορεί ένα κοκτέιλ κορτιζόλης να επιτύχει πραγματικά αυτά τα αποτελέσματα; Και χρειάζεται πραγματικά να μειώσουμε τα επίπεδα κορτιζόλης μας; Ας δούμε τι λένε τα στοιχεία.

Αρχικά, τι είναι η κορτιζόλη;

Η κορτιζόλη συχνά παρουσιάζεται ως επιβλαβής για τον οργανισμό μας, αλλά δεν θα μπορούσαμε να ζήσουμε χωρίς αυτήν. Η κορτιζόλη είναι μια ορμόνη που παράγεται από τα επινεφρίδια. Τα επινεφρίδια παράγουν επίσης πολλές άλλες ορμόνες, όπως την αδρεναλίνη, τις ορμόνες του φύλου και την αλδοστερόνη (η οποία βοηθά στην ισορροπία του αλατιού στον οργανισμό και επηρεάζει την αρτηριακή πίεση).

Η κορτιζόλη ρυθμίζεται από τον εγκέφαλο ως αντίδραση στο στρες. Το σωματικό στρες (για παράδειγμα, τραυματισμός ή έλλειψη ύπνου) και το ψυχολογικό στρες (όπως η πίεση στην εργασία ή η θλίψη) διεγείρουν την αντίδραση στο στρες – γνωστή και ως αντίδραση «μάχης ή φυγής» – και την έκκριση κορτιζόλης.

Συχνά ακούμε την κορτιζόλη να περιγράφεται ως «η ορμόνη του στρες». Ωστόσο, η κορτιζόλη έχει και πολλές άλλες σημαντικές λειτουργίες – αυξάνει τη γλυκόζη (ζάχαρη) στο αίμα για την παροχή ενέργειας, ρυθμίζει το μεταβολισμό και μειώνει τη φλεγμονή.

Το σώμα μας παράγει συνεχώς κορτιζόλη, αλλά το επίπεδό της μεταβάλλεται ανάλογα με τον καθημερινό κύκλο φωτός-σκοταδιού. Αυξάνεται λίγο πριν ξυπνήσουμε, φτάνει στο υψηλότερο επίπεδό της το πρωί, μειώνεται το απόγευμα και είναι στο χαμηλότερο επίπεδό της κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Θέλουμε υψηλά επίπεδα κορτιζόλης το πρωί για να ξυπνήσουμε και να απελευθερώσουμε ενέργεια. Θέλουμε επίσης υψηλότερα επίπεδα κορτιζόλης σε καταστάσεις στρες, για παράδειγμα, αν πρέπει να τρέξουμε για να προλάβουμε το λεωφορείο ή να είμαστε σε εγρήγορση κατά τη διάρκεια μιας σημαντικής συζήτησης. Από την άλλη πλευρά, θέλουμε χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης κατά τη διάρκεια της νύχτας για να μας βοηθήσει να κοιμηθούμε.

Ωστόσο, συχνά υπάρχει μια παρεξήγηση σχετικά με τα υψηλά και τα χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης. Πολλά συμπτώματα που συχνά αποδίδονται στα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης, όπως η αύξηση βάρους και η κόπωση, στην πραγματικότητα συνδέονται με τα χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης. Τα άτομα με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης συχνά έχουν χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης.

Το χρόνιο στρες μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη έκκριση κορτιζόλης, αλλά το συνεχές στρες μπορεί επίσης να προκαλέσει χαμηλά επίπεδα κορτιζόλης.

Σημειώνεται επίσης, ότι η επινεφριδιακή κόπωση, η οποία δεν είναι ιατρικά αναγνωρισμένη πάθηση, σημαίνει ότι τα επινεφρίδια παράγουν λιγότερη κορτιζόλη.

Επομένως, δεν έχει νόημα να υποθέσουμε ότι ένα κοκτέιλ κορτιζόλης θα μπορούσε να βοηθήσει τόσο στην περίπτωση υψηλής κορτιζόλης όσο και στην περίπτωση επινεφριδιακής κόπωσης (χαμηλή κορτιζόλη).

Τι περιέχει ένα κοκτέιλ κορτιζόλης;

Οι συνταγές ποικίλλουν, αλλά συνήθως τα συστατικά είναι μισό φλιτζάνι χυμός πορτοκαλιού και νερό καρύδας, περίπου ένα τέταρτο κουταλάκι του γλυκού αλάτι και, μερικές φορές, επιπλέον σκόνη καλίου ή μαγνησίου.

Οι ισχυρισμοί για την υγεία σχετίζονται με τη βιταμίνη C από το χυμό πορτοκαλιού, το κάλιο από το νερό καρύδας, το προστιθέμενο μαγνήσιο και το νάτριο από το αλάτι.

Η βιταμίνη C, ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό με μια σειρά από οφέλη για την υγεία, έχει συνδεθεί με την υγιή λειτουργία των επινεφριδίων και την ισορροπία της κορτιζόλης.

Το νερό καρύδας περιλαμβάνεται ως πηγή καλίου. Το κάλιο είναι απαραίτητο για την υγιή λειτουργία των κυττάρων και τη διατήρηση του κανονικού καρδιακού ρυθμού. Το κάλιο δεν επηρεάζει την κορτιζόλη, αλλά μπορεί να βοηθήσει με ορισμένες από τις επιπτώσεις του χρόνιου στρες και της υψηλής κορτιζόλης, όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση.

Μερικές φορές προστίθεται σκόνη μαγνησίου. Το μαγνήσιο είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας και σχετίζεται με το χρόνιο στρες, το οποίο καταναλώνει πολλή ενέργεια και εξαντλεί το μαγνήσιο.

Οι περισσότεροι άνθρωποι, δυστυχώς, δεν προσλαμβάνουν επαρκή ποσότητα μαγνησίου. Καλές πηγές μαγνησίου είναι τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, τα δημητριακά ολικής αλέσεως, οι ξηροί καρποί και οι σπόροι, τα όσπρια και το κρέας.

Ωστόσο, οποιαδήποτε ισχυρισμός ότι το νάτριο είναι καλό για τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης ή τα επινεφρίδια είναι λανθασμένος. Η υψηλή πρόσληψη αλατιού συνδέεται με πολλές χρόνιες ασθένειες και αυξάνει τα επίπεδα κορτιζόλης.

Η υπερβολική κατανάλωση αλατιού και ζάχαρης καθιστά το συγκεκριμένο κοκτέιλ επικίνδυνο για ορισμένους ανθρώπους

Αν και το κοκτέιλ κορτιζόλης περιέχει ορισμένες απαραίτητες βιταμίνες και μέταλλα, είναι απίθανο να μειώσει σημαντικά τα επίπεδα κορτιζόλης και έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και αλάτι.

Περιέχει περίπου 16 γραμμάρια ζάχαρης (11 γραμμάρια από το χυμό πορτοκαλιού και περίπου 5 γραμμάρια από το νερό καρύδας). Αυτό αντιστοιχεί σε περίπου το ένα τρίτο της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης ζάχαρης.

Λόγω της περιεκτικότητάς του σε ζάχαρη, το κοκτέιλ κορτιζόλης ενδέχεται να μην είναι κατάλληλο για άτομα με διαβήτη. Ένα τέταρτο κουταλάκι του γλυκού αλάτι αντιστοιχεί στο ένα τέταρτο της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης. Η υπερβολική πρόσληψη αλατιού είναι συχνή και πρέπει να αποφεύγεται ιδιαίτερα από άτομα με υψηλή αρτηριακή πίεση.

Η υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο του κοκτέιλ κορτιζόλης είναι επίσης επικίνδυνη για άτομα με καρδιακές παθήσεις, διαβήτη και νεφρικές παθήσεις.

Πώς μπορώ να διατηρήσω υγιή επίπεδα κορτιζόλης;

Η μείωση του στρες είναι ο καλύτερος τρόπος για να διατηρήσουμε υγιή τα επινεφρίδια και τα επίπεδα κορτιζόλης. Σε μια μεγάλη μετα-ανάλυση, η ενσυνειδητότητα, ο διαλογισμός και η χαλάρωση ήταν οι καλύτεροι τρόποι για τη μείωση της υψηλής κορτιζόλης.

Πέντε τύποι δραστηριοτήτων, που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του στρες, είναι: άσκηση, γνωστικές και δημιουργικές δραστηριότητες, κοινωνικοποίηση και αυτοηρεμία (για παράδειγμα, ασκήσεις αναπνοής και διαλογισμός).

Αφιερώνοντας χρόνο σε τουλάχιστον μία από αυτές τις δραστηριότητες κάθε μέρα, θα παρατηρήσετε μεγάλη αλλαγή στον οργανισμό σας. Αλλά ακόμη και σύντομες διακοπές για να αποβάλλετε το άγχος κατά τη διάρκεια της ημέρας μπορούν να βοηθήσουν, όπως να αφιερώσετε λίγα λεπτά για να επιβραδύνετε την αναπνοή σας, να συνομιλήσετε με έναν φίλο, να κάνετε διατάσεις ή να λύσετε ένα γρήγορο παζλ.

Όσον αφορά το κοκτέιλ κορτιζόλης, τα οφέλη του είναι αμφισβητήσιμα. Αντί για χυμό πορτοκαλιού, αλάτι και σκόνες μεταλλικών στοιχείων, τρώγοντας ένα πορτοκάλι και μερικά καρύδια ή σπόρους θα αποκομίσετε τα θρεπτικά οφέλη χωρίς την υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και αλάτι.