Οι μεγαλύτεροι αρχαίοι θεωρητικοί, όπως ο Αριστοτέλης, ο Ιπποκράτης και πολλοί ακόμα, είχαν διατυπώσει μια θεωρία σχετικά με το χρώμα, το οποίο συνέδεαν με τους ανθρώπινους τύπους προσωπικότητας.

Αργότερα, ο Carl Jung πήγε παρακάτω τις θεωρίες αυτές και κατέληξε σε μερικές υποθεωρίες, συνδέοντας το ψυχρό μπλε με τους απόμακρους και αναλυτικούς ανθρώπους, το γήινο πράσινο με τους χαλαρούς, το κίτρινο με τους πνευματώδεις και ενθουσιώδεις και το κόκκινο με τους τολμηρούς τύπους.

Η πρωτοποριακή σχολή του Bauhaus επίσης εστίασε στο χρώμα. Δύο καθηγητές της σχολής του Walter Gropius μάλιστα ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με το χρώμα: ο διάσημος ζωγράφος Wassily Kandinsky επιδίωξε να εξηγήσει τον ρόλο του στη ζωγραφική από την πλευρά του δημιουργού, δηλαδή του ζωγράφου, ενώ ο Johannes Itten ήταν ο πρώτος που έφτιαξε μια δομημένη χρωματική κλίμακα συνδέοντάς τη με τέσσερις τύπους προσωπικότητας και τον κάθε τύπο με τις τέσσερις εποχές. Την κλίμακα Itten τη χρησιμοποιούν σήμερα παγκοσμίως και διευρυμένα όλοι όσοι ασχολούνται με το χρώμα. Η σχολή Bauhaus έκλεισε το 1933 από τον Χίτλερ για τις ριζοσπαστικές ιδέες της και γιατί βασικά ήταν λίκνο ελεύθερης διακίνησης ιδεών. Τότε, ένας κόσμος μαύρος, γεμάτος πόνο, πόλεμο, φτώχεια και απώλειες δεν επέτρεπε το χρώμα και τα όμορφα συναισθήματα. Σας θυμίζει κάτι αυτή η άχρωμη συνθήκη; Δύο χρόνια με το πέπλο της πανδημίας από πάνω μας, την οικονομική ύφεση και έναν πόλεμο να μαίνεται δίπλα μας, τα πράγματα είναι αρκετά μουντά και μαύρα. Όχι τόσο μαύρα για να κάνουν statement όμως. Γι’ αυτό και σήμερα χρειαζόμαστε το χρώμα περισσότερο από ποτέ άλλοτε μέσα στην τελευταία δεκαετία.

Styling Inside Out

Το χρώμα είναι μια γλώσσα που μιλάμε όλοι. Είναι παντού γύρω μας, στέλνει μηνύματα και επηρεάζει όλα όσα κάνουμε και όλα όσα είμαστε σε πνευματικό, σωματικό και συναισθηματικό επίπεδο. Καθορίζει το τι τρώμε, πώς χαλαρώνουμε, τι καταναλώνουμε και κυρίως τι φοράμε. Παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στη ζωή και την ψυχολογία μας, που υπάρχει ο όρος «θεραπεία χρώματος» (colour therapy). Και δεν πρόκειται για κάποια new age, εναλλακτική θεραπεία, αλλά για έναν τρόπο κούρας και αντιμετώπισης των σωματικών, ψυχικών και συναισθηματικών παθήσεων.

Αρχικά εφαρμοζόταν στην αρχαία Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κίνα –υπήρχαν μάλιστα τα λεγόμενα colour halls, δωμάτια που ήταν βαμμένα με διαφορετικά χρώματα, σε μια προσπάθεια να θεραπεύσουν την εκάστοτε ασθένεια–, ενώ σήμερα είναι μια ευρέως διαδεδομένη πρακτική. Άλλωστε, όπως ακριβώς κάνει καλό η υπό συγκεκριμένες συνθήκες έκθεσή μας στον ήλιο, έτσι αντίστοιχα και η έκθεσή μας σε κάθε χρώμα λειτουργεί διαφορετικά στους νευροδιαβιβαστές μας. Όταν οι μίνι υποδοχείς στους βολβούς των ματιών «διαβάζουν» ένα χρώμα, εκπέμπουν σήμα στον εγκέφαλο που πυροδοτεί μια συναισθηματική απόκριση. Για παράδειγμα, βλέποντας πράσινο εκκρίνουμε σεροτονίνη, την ορμόνη της καλής διάθεσης.

Αν κατανοήσουμε το χρώμα στον πυρήνα του, λοιπόν, και καταφέρουμε να κάνουμε όπλο μας τη χρωματοθεραπεία, θα μπορέσουμε μέσω του χρώματος να αυτοϊαθούμε και, γιατί όχι, να γιατρέψουμε και τον κόσμο γύρω μας.

«Από ψυχολογικής άποψης, τα φωτεινά χρώματα προκαλούν θετικά συναισθήματα […] Το κόκκινο είναι ένα πολύ διεγερτικό χρώμα, γι’ αυτό οι άνθρωποι θα θεωρούσαν μια γυναίκα που φοράει κόκκινο πολύ πιο ελκυστική ή άλλες γυναίκες θα ένιωθαν απειλή δίπλα της. Όλα αυτά όμως δεν είναι συνειδητά. Δεν πιστεύω ότι οι άνθρωποι γνωρίζουν τη δύναμη του χρώματος, κυρίως επειδή τους επηρεάζει ασυνείδητα. Τώρα ίσως έχουν αρχίσει να του δίνουν σημασία επειδή η πανδημία τούς έδωσε τον χρόνο και το ερέθισμα να καθίσουν και να σκεφτούν πώς το χρώμα και τα ρούχα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να μας θεραπεύσουν»,

μας δήλωσε η Δρ. Dawnn Karen, η γυναίκα που εφηύρε το πεδίο του fashion psycology, καθηγήτρια στο Fashion Institute of Technology της Νέας Υόρκης και συγγραφέας του βιβλίου Dress Your Best Life. Σίγουρα δεν μπορεί μια νόσος να εξαλειφθεί από την έκθεση σε ένα χρώμα, αλλά ένα χρώμα έχει τη δύναμη να αλλάξει τη διάθεση. Και αυτό σε μαζικό επίπεδο μπορεί να αναδιαμορφώσει την κοινωνία μας ριζικά. Σκεφτείτε να βγαίνατε στον δρόμο και όλοι γύρω σας να φορούσαν χρωματιστά ρούχα. Φανταστείτε έναν κόσμο γεμάτο χρωματικά ερεθίσματα. Η μόδα είναι ο κατάλληλος αρωγός για κάτι τέτοιο.

Γιατί λοιπόν φοράμε αυτά που φοράμε και πώς αυτά μας επηρεάζουν; Η απάντηση δεν μπορεί να είναι μια, αλλά ίσως έχει ενδιαφέρον να κοιτάξουμε πώς ντύνονται οι αγαπημένοι μας celebrities για να βρούμε απαντήσεις. Για εκείνους, τους στιλίστες και το επιτελείο τους, το θέμα της ένδυσης δεν είναι κάτι που κάνουν αψήφιστα. Ο,τι βλέπουμε στο κόκκινο χαλί και γενικότερα στις δημόσιες εμφανίσεις τους είναι μελετημένο με ακρίβεια και τις περισσότερες φορές αποτυπώνει μια ολοκληρωμένη συναισθηματική στάση.

Dopamine Dressing

Εχετε παρατηρήσει πως όλοι κάνουν λόγο για την επιστροφή του glam και της υπερβολής; Δεν ήταν και λίγοι οι σχεδιαστές που αυτήν τη σεζόν έφτιαξαν ρούχα πλούσια σε χρώμα και υλικά, ικανά να ενεργοποιήσουν όλες μας τις αισθήσεις. Ακόμα και η Maria Grazia Chiuri έκανε όπλο της το χρώμα στη συλλογή του Dior για την Ανοιξη/Καλοκαίρι 2022. Σαν να λέμε ότι και οι πιο κλασικοί και ίσως συντηρητικοί για τις νέες γενιές οίκοι είναι στο ίδιο μήκος κύματος με πιο φρέσκους και εναλλακτικούς, που πρωτοστατούν στις καινοτομίες, όπως ο Act No1, o AZ Factory και ο Batsheva.

Μπορεί να υπάρχει πρακτικός λόγος που ο μαξιμαλισμός κυριαρχεί και στην ομορφιά τον τελευταίο καιρό –όσο πιο έντονο είναι ένα look, τόσο καλύτερα αποτυπώνεται στην οθόνη–, αλλά και μακριά από τον τηλεοπτικό φακό είδαμε να επικρατεί η ίδια διάθεση. Από το Λονδίνο στη Νέα Υόρκη, είδαμε face tattoos στο show της Simone Rocha, εξαντρίκ μακιγιάζ στα μάτια στον Givenchy, χρωματιστές τρέσες στον Dries Van Noten, μπλε και πράσινα eyeliners στον Versace και διπλά καλλιγραφικά eyeliners στον Dior. Στις καλοκαιρινές πασαρέλες είδαμε πούλιες και κρυσταλλάκια στα χείλη, στα μάγουλα και στα μάτια, αντί σκιών και κραγιόν. Η ομορφιά φαίνεται να ακολουθεί και να συμπληρώνει τη μόδα.

Το dopamine dressing, που ουσιαστικά περιγράφει το ντύσιμο που ανεβάζει τα επίπεδα ντοπαμίνης (του νευροδιαβιβαστή που σχετίζεται με τη διάθεσή μας), είναι ένα σύνθετο σχήμα από επιμέρους εκκεντρικά πράγματα που συνθέτουν αρμονικά μια killer εμφάνιση. Όπως ακριβώς στη ντοπαμίνη η βασική δομή της είναι η σεροτονίνη, έτσι και στο dopamine dressing η βασική δομή είναι το χρώμα. Για υψηλά επίπεδα σεροτονίνης ο συνδυασμός χρωμάτων επιβάλλεται.

Η Eva Chen, fashion icon και πλέον υπεύθυνη μόδας στο Instagram, εμφανίστηκε στο περασμένο Met Gala (με θέμα In America: A Lexicon of Fashion) με ένα μάξι φόρεμα Christopher John Rogers που έμοιαζε με ουράνιο τόξο και μετέφερε το μήνυμα της ελπίδας, της χαράς και της αισιοδοξίας. Ιδέες που ταίριαζαν γάντι με την έννοια του αμερικανικού ονείρου.

Τα μεταλλικά χρώματα, από την άλλη, φέρνουν νότες αισιοδοξίας αντίστοιχες με τα έντονα χρώματα. Γι’ αυτό το 2019 η ηθοποιός Saoirse Ronan είχε φορέσει μια custom χρυσή δημιουργία Gucci στις Χρυσές Σφαίρες. «Πέρυσι ήταν μια τόσο ταραχώδης χρονιά για τόσα πολλά πράγματα. Υπήρχε πολλή αρνητικότητα και συνεχώς αναζητούσα κάτι θετικό», είχε δηλώσει η στιλίστρια Elizabeth Saltzman, η οποία συνεργάστηκε με τον Gucci για τη δημιουργία του φορέματος. Φέτος η σκηνοθέτιδα Sian Heder φόρεσε ένα πλούσιο Michael Kors ασημένιο φόρεμα για να παραλάβει το Οσκαρ Καλύτερης Εικόνας για την ταινία της, CODA. Διάλεξε το ασημί στην υπερβολή του για να κάνει μια ηχηρή δήλωση στον κόσμο του θεάματος – ήρθε για να μείνει στον χώρο και ακόμα περισσότερο για να διαπρέψει (το BAFTA που είχε κερδίσει λίγο νωρίτερα για την ίδια ταινία σίγουρα της έδωσε αυτή την αυτοπεποίθηση).

Red Prozac

Το κόκκινο είναι συνυφασμένο με τον αισθησιασμό. Κι όμως, αυτή δεν είναι η μοναδική ανάγνωση που μπορούμε να κάνουμε. Είναι το χρώμα της ζεστασιάς, της ενέργειας, της διέγερσης, της δύναμης, του θάρρους και έχει αγαπηθεί από πολλές και διαφορετικές γυναίκες. Ίσως γιατί έχει ποιότητες με τις οποίες μπορούν να ταυτιστούν γυναίκες από κάθε είδους αφετηρία.

Ποιος δεν θυμάται τη Lady Di με τα κόκκινα σύνολά της. Όπως ξέρετε, οι royals έχουν εμμονή με το χρώμα και τη σημειολογία του. Ε, λοιπόν, η Diana φορούσε κόκκινο συχνά, από την αρχή της σχέσης της με τον πρίγκιπα Κάρολο μέχρι και το διαζύγιό τους. Τη θυμόμαστε έναν μήνα πριν από τον γάμο της, το 1981, με τον διάδοχο του βασιλικού θρόνου να εμφανίζεται στην πρεμιέρα της ταινίας James Bond For Your Eyes Only με ένα κόκκινο φόρεμα, καθώς μάλλον ήθελε να τραβήξει την προσοχή και να ισχυροποιήσει την παρουσία της. Η προσωπική μου αγαπημένη στιγμή ήταν το 1988, που εμφανίστηκε με μια φλοράλ τουαλέτα Catherine Walker με τον έναν ώμο έξω σε ένα δείπνο στη βρετανική πρεσβεία στο Παρίσι. Ήταν η περίοδος που δεν τα πήγαινε καλά με τον Κάρολο αλλά ταξίδευε μαζί του εκπροσωπώντας τη βασιλική οικογένεια. Γι’ αυτό και ήθελε να δείξει ότι έχει τον έλεγχο. Προφανώς και θα διάλεγε κόκκινο.

Στο σήμερα, η Αμερικανίδα ηθοποιός Ariana DeBose κέρδισε τις εντυπώσεις με τη δημιουργία υψηλής ραπτικής Valentino που φόρεσε στα φετινά Όσκαρ. Ήταν ακόμα μια γυναίκα που ξεχώρισε εκείνη τη βραδιά, καθώς πήρε το δικό της αγαλματίδιο στην κατηγορία του Β’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία West Side Story. Λίγο πριν, η Ισπανίδα Milena Smit, την οποία γνωρίσαμε από την ταινία του Pedro Almodόvar Madres Paralelas, εμφανίστηκε στα βραβεία Feroz με ένα κόκκινο φόρεμα Mônot. Πιθανότατα ήταν ο τρόπος της να μας πει ότι είναι εδώ και ήρθε για να μείνει στο κινηματογραφικό στερέωμα.

Pinky Pink

Κάποια στιγμή ακόμα και στα σουηδικά μινιμαλιστικά brands –όπως το Acne Studios– ή στα παγωτατζίδικα και τα νέα μπαρ κυριαρχούσε μια απόχρωση του ροζ. Θυμάστε την τρέλα που μας είχε πιάσει με το millennial pink, το οποίο κυκλοφορούσε σε κάθε πιθανή εκδοχή σε χώρους εστίασης, artworks, σνακ, ρούχα και πολλά άλλα. Το ροζ είναι ταυτισμένο με τη φροντίδα, τη ζεστασιά και τη συμπόνια. Εσφαλμένα έχει ταυτιστεί μόνο με κοριτσίστικες ποιότητες, αφού δηλώνει θηλυκότητα και, στα αρνητικά του, υπερβολική κόπωση.

Δεν θα ξεχάσω την εμφάνιση της Kim Kardashian με το φούξια κοστούμι τον περασμένο Οκτώβριο, αφού είχε χωρίσει με τον «Ye» και ξεκινούσε η σχέση της με τον Pete Davidson. Με τον πιο στιλάτο τρόπο γνωστοποίησε τη συναισθηματική της αστάθεια. Αντιθέτως, το 1999 η Gwyneth Paltrow είχε κάνει όπλο της το απαλό ροζ όταν επέλεξε να φορέσει ένα τέτοιου χρώματος φόρεμα στα Όσκαρ της χρονιάς, όπου είχε βραβευτεί. Στο σήμερα και στο πάρτι του Vanity Fair μετά τα φετινή απονομή εμφανίστηκε η ηθοποιός –και νέο it girl– Sydney Sweeney με ένα Miu Miu αθώα θηλυκό φόρεμα που σαν να επιβεβαίωνε την εικόνα που έχουμε σχηματίσει για εκείνη από τον ρόλο της στο Euphoria.

Yellow Mellow

Εχει επικρατήσει ότι είναι το χρώμα του μίσους, αλλά θα πρότεινα να μην εστιάσετε σε αυτό. Ισως να αποφεύγατε το κίτρινο σε μια περίσταση όπου θα νιώθατε ήδη αγχωμένη, γιατί έχει εξακριβωθεί ότι προκαλεί υπερδιέγερση στο νευρικό σύστημα. Η υπερδιέγερση δεν έχει απαραίτητα αρνητικό πρόσημο βέβαια. Στις θετικές επιδράσεις του κίτρινου είναι η χαρά, η αισιοδοξία, η αυτοπεποίθηση και η αυτοεκτίμηση. Πώς μπορούμε άλλωστε να σκεφτούμε άσχημα για ένα χρώμα που έχει ταυτιστεί με τον ήλιο, που μας δίνει ζωή και συντηρεί την ύπαρξή μας; Η Anya Taylor-Joy το 2021 εμφανίστηκε στα Emmys με μια γκραντιόζα τουαλέτα σε κίτρινο χρώμα, η οποία φώναζε «έχω αυτοπεποίθηση». Και πώς να μην έχει με τόσες διακρίσεις; Το 2021 ήταν σίγουρα η χρονιά της. Είκοσι χρόνια νωρίτερα, το 2001, η Renée Zellweger ήταν σε μια παρόμοια φάση και μας το είχε δηλώσει με ένα αντίστοιχο φόρεμα, ενώ η ηθοποιός Kerry Washington διάλεξε μια neon τουαλέτα Celia Kritharioti για τα βραβεία SAG, στα οποία δεν είχε υποψηφιότητα και ακριβώς γι’ αυτό είχε ανάγκη από μια δόση αισιοδοξίας.

Bottega Green

Το βαθύ πράσινο είναι πολύ χαρακτηριστικό και επαναλαμβανόμενο στον οίκο Bottega Veneta. Σχεδόν απίθανο να μην έχετε δει ή φορέσει το «Bottega Green», μια απόχρωση που οφείλουμε στον πρώην καλλιτεχνικό διευθυντή του οίκου, Daniel Lee. Το 2021 έγινε το it χρώμα της χρονιάς γιατί είναι τόσο ζωντανό που ξεχωρίζει. Το brand κάλυψε ένα τμήμα του Σινικού Τείχους με αυτό το χρώμα για τον εορτασμό της Σεληνιακής Πρωτοχρονιάς (Lunar New Year).

Φέτος, η τολμηρή και, ας είμαστε ειλικρινείς, πολύ φρέσκια απόχρωση παραμένει στο fashion zeitgeist ως το τέλειο σύμβολο της συλλογικής οικολογικής συνείδησης. Το πράσινο δηλώνει την ισορροπία, την αρμονία, την αναζωογόνηση, τη γαλήνη, την ανάπλαση και την επιβεβαίωση. Συνεχίζουμε με Όσκαρ και με άλλη μια γυναικάρα που κράτησε αγαλματίδιο φέτος, την Jessica Chastain, η οποία εμφανίστηκε στο πάρτι του Vanity Fair με μια custom Gucci στράπλες δημιουργία για να γιορτάσει τη διάκρισή της. Πράσινο είχε φορέσει η Sarah Paulson (με Prada) το 2016, όταν κέρδισε βραβείο Emmy, καθώς και η Jennifer Lopez τo 2019, όταν σε επίδειξη του οίκου Versace φόρεσε μια τολμηρή δημιουργία-φόρο τιμής στον οίκο και στην iconic εμφάνισή της το 2000. Λίγο-πολύ, μας δήλωσε ότι είναι καλύτερη από ποτέ και παρότι έχει αλλάξει πολύ από τότε είναι ήρεμη και καλά με τον εαυτό της. Κανείς βέβαια δεν περίμενε πως μαζί με το φόρεμα θα επαναφέρει (λίγο αργότερα) και τη σχέση της από τα ’00s με τον Ben Affleck. Λέτε να ήταν αυτή της η εμφάνιση προπομπός που πέρασε απαρατήρητος; Πάντως μέχρι και σήμερα η JLo εμφανίζεται δημόσια με Bottega Green σύνολα, επιβεβαιώνοντάς μας ότι είναι πιο αναζωογονημένη και ήρεμη από ποτέ.