Οι διατροφολόγοι συζητούν εδώ και καιρό ποια είναι η καλύτερη δίαιτα. Και πλέον όλο και περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι δεν έχει σημασία μόνο τι τρώμε, αλλά και πότε το τρώμε.

Λοιπόν, ποια είναι η καλύτερη –και η χειρότερη– ώρα για να φάμε μεσημεριανό; Πρέπει να τρώμε νωρίτερα μέσα στην ημέρα; Και άραγε η χρονική στιγμή των γευμάτων επηρεάζει το βάρος μας;

Διάφορες μελέτες, όλες σχετικές με την απώλεια βάρους, έχουν εξετάσει τον ρόλο της χρονικής στιγμής των γευμάτων και καταλήγουν σε παρόμοια ευρήματα: Το να τρώμε νωρίτερα μέσα στην ημέρα ίσως είναι καλύτερο για την υγεία μας.

Σύμφωνα με μια σχετικά πρόσφατη κλινική μελέτη σε 485 ενήλικες, που δημοσιεύτηκε το 2022, όσοι κατανάλωναν τις περισσότερες θερμίδες νωρίτερα μέσα στην ημέρα έχασαν περισσότερο βάρος σε σύγκριση με όσους έκαναν το αντίθετο. Αυτοί που έτρωγαν νωρίτερα παρουσίασαν επίσης μεγαλύτερες βελτιώσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, της χοληστερόλης και της ευαισθησίας στην ινσουλίνη.

Παρομοίως, μια μελέτη του 2019, που δημοσιεύτηκε στο Nutrients, σύμφωνα με το womenshealthmag.com διαπίστωσε ότι όσοι έτρωγαν αργά το μεσημεριανό (μετά τις 3 μ.μ.) έχασαν λιγότερο βάρος σε σχέση με όσους έτρωγαν νωρίς (πριν από τις 3 μ.μ.), παρά την παρόμοια πρόσληψη θερμίδων, ενεργειακή δαπάνη, διάρκεια ύπνου και κατανομή μακροθρεπτικών συστατικών. Ενώ μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση του 2024 που εξέτασε τη σχέση μεταξύ του χρόνου γευμάτων και των αποτελεσμάτων στην υγεία, πρότεινε ότι το να τρώμε νωρίτερα μέσα στην ημέρα συνδέεται με καλύτερο έλεγχο βάρους και βελτιωμένη μεταβολική υγεία.

Γιατί το αργοπορημένο μεσημεριανό είναι προβληματικό

Η Lena Bakovic, εγγεγραμμένη διαιτολόγος στην Top Nutrition Coaching, είπε στο Real Simple ότι η καλύτερη ώρα για να φάει κάποιος μεσημεριανό εξαρτάται πολύ από τις ανάγκες του ατόμου και τους κύκλους ύπνου-εγρήγορσης. «Αν κάποιος ξυπνά στις 7 π.μ. και τρώει ένα θρεπτικό πρωινό στις 8 π.μ., τότε πιθανότατα θα αισθανθεί πείνα περίπου τέσσερις με πέντε ώρες αργότερα, δηλαδή μεταξύ 12 και 1 μ.μ.»

Αν καταλήξετε να τρώτε μεσημεριανό αργά και κοντά στο δείπνο, ίσως παραλείψετε το δείπνο και στη συνέχεια να πεινάσετε αργότερα, πριν από τον ύπνο. Αυτό «μπορεί να προωθήσει το τσιμπολόγημα αλμυρών και/ή γλυκών τροφών με χαμηλή διατροφική αξία», λέει η Bakovic.

Επίσης, το να τρώμε σε διαφορετικές ώρες κάθε μέρα μπορεί να επηρεάσει την υγεία μας, πρόσθεσε, επειδή μπορεί να διαταράξει τους φυσικούς κιρκάδιους ρυθμούς μας. «Όπως οι σταθεροί κύκλοι ύπνου-εγρήγορσης είναι σημαντικοί για να νιώθει το σώμα μας σε αρμονία καθημερινά, το ίδιο ισχύει και για τα ωράρια των γευμάτων μας», λέει η Bakovic. «Γι’ αυτό, είναι ωφέλιμο να τρώμε μεσημεριανό περίπου την ίδια ώρα κάθε μέρα, καθώς αυτός ο σταθερός προγραμματισμός της πείνας και του κορεσμού συγχρονίζεται με τους κιρκάδιους ρυθμούς μας».

Η χειρότερη ώρα για μεσημεριανό – σύμφωνα με την επιστήμη

Η επιστημονική έρευνα δείχνει ότι το να τρώμε αργά το μεσημέρι – ειδικά μετά τις 3 μ.μ. – είναι η χειρότερη ώρα όσον αφορά στον μεταβολισμό, τον έλεγχο του βάρους και τη συνολική υγεία.

Αυτό οφείλεται στο ότι:

• Ο μεταβολισμός αρχίζει να επιβραδύνεται.
• Η ευαισθησία στην ινσουλίνη μειώνεται, οδηγώντας σε χειρότερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.
• Αυξάνεται η πιθανότητα υπερφαγίας το βράδυ και αύξησης βάρους.

Για βέλτιστη υγεία, το γενικότερο προτεινόμενο χρονικό παράθυρο για μεσημεριανό είναι μεταξύ 12:00 και 13:30, καθώς αυτό επιτρέπει την καλύτερη πέψη και ευθυγράμμιση με τους φυσικούς μεταβολικούς ρυθμούς του σώματος.

Οι γιατροί του Northwestern Medicine ορίζουν το όριο για το μεσημεριανό στις 2:00 μ.μ.:
«Το μεσημεριανό πρέπει να καταναλώνεται περίπου 4 με 5 ώρες μετά το πρωινό. Για παράδειγμα, αν φάγατε πρωινό στις 7 π.μ., φάτε μεσημεριανό μεταξύ 11 π.μ. και 12 μ.μ. Αν δεν μπορείτε να φάτε πριν από τις 2 μ.μ., τότε φροντίστε να έχετε ένα σνακ ανάμεσα στα δύο γεύματα», προτείνουν.

Η χειρότερη ώρα για μεσημεριανό είναι μετά τις 3 μ.μ., ενώ η ιδανική ώρα είναι μεταξύ 12:00 και 13:30, με βάση τον μεταβολισμό και την υγεία.