Πόσες φορές έχει τύχει ένα τραγούδι να “κολλήσει” στο μυαλό σας, να το σιγοτραγουδάτε ξανά και ξανά, ακόμα κι αν δεν είναι το αγαπημένο σας; Αυτό το φαινόμενο, γνωστό και ως “εγκεφαλική φαγούρα” (brain itch), είναι κάτι που έχουμε βιώσει όλοι. Τι συμβαίνει όμως στον εγκέφαλό μας και η μουσική έχει τόσο ισχυρή επίδραση πάνω μας; Η απάντηση κρύβεται στη θεωρία νευρωνικού συντονισμού (neural resonance theory).

Σύμφωνα με αυτή τη συναρπαστική θεωρία, η έλξη μας προς τη μουσική οφείλεται στο ότι τα μουσικά μοτίβα συγχρονίζονται με τα φυσικά, συντονισμένα μοτίβα που υπάρχουν ήδη στον εγκέφαλό μας. Ουσιαστικά, το σώμα μας έχει μια φυσική αντίδραση στη μουσική, με τα εγκεφαλικά μας κύματα να συγχρονίζονται με τις μουσικές δομές, όπως ο ρυθμός και το ύψος των ήχων. Είναι σαν ο εγκέφαλός μας να χορεύει στον ίδιο ρυθμό με τη μελωδία!

Οι νευρικές ταλαντώσεις στον φλοιό του εγκεφάλου μας συντονίζονται με τους εξωτερικούς ήχους σε διαφορετικές συχνότητες, και διάφορα μέρη του εγκεφάλου λειτουργούν σε διαφορετικές συχνότητες, που αντιστοιχούν σε ποικίλες μουσικές δομές. Για παράδειγμα, οι νευρώνες στον φλοιό ταλαντώνονται σε συχνότητες συμβατές με τον ρυθμό, ενώ οι ταλαντώσεις υψηλότερης συχνότητας (γάμμα) είναι πιο συμβατές με το μουσικό ύψος.

Το κλειδί για το γιατί κάποια τραγούδια “κολλάνε” περισσότερο βρίσκεται στον παράγοντα του “groove” (ρυθμική αίσθηση), ο οποίος συνδέεται με τον μη γραμμικό συντονισμό. Αυτό συμβαίνει ιδιαίτερα στη ποπ μουσική, όταν ένας ρυθμός δεν ακολουθεί ακριβώς έναν προβλέψιμο παλμό. Τότε, ο εγκέφαλος “αναγκάζεται” να συμπληρώσει τα κενά, δημιουργώντας ένα αίσθημα προσμονής και εμπλοκής που μας κρατάει αγκιστρωμένους στη μελωδία. Είναι σαν ένα μικρό παιχνίδι που παίζει ο εγκέφαλός μας με τη μουσική, και το αποτέλεσμα είναι μια ακαταμάχητη ανάγκη να επαναλάβουμε το άκουσμα.

Έτσι, την επόμενη φορά που ένα τραγούδι θα σας “κολλήσει” στο μυαλό, θυμηθείτε ότι δεν είναι τυχαίο. Είναι η εκπληκτική ικανότητα του εγκεφάλου σας να συντονίζεται με τη μουσική, να βρίσκει νόημα στα ηχητικά μοτίβα και να δημιουργεί μια μοναδική εμπειρία που μας συνδέει όλους με την παγκόσμια γλώσσα των ήχων.