Η περιοδική έκθεση του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου «Από τη Μεγάλη στη Σύγχρονη Ελλάδα (Μέρος Β΄): Οι Πρόσφυγες» παρατείνεται έως τις 30 Ιουνίου 2025, λόγω αυξημένου ενδιαφέροντος του κοινού.
Πρόκειται για το δεύτερο μέρος της έκθεσης «Από τη Μεγάλη στη Σύγχρονη Ελλάδα», η οποία παρακολουθεί την ολοκλήρωση της δημιουργίας της χώρας από άποψη συνόρων και πληθυσμού. Το πρώτο μέρος, που παρουσιάστηκε το 2022, αναφερόταν στα γεγονότα που οδήγησαν στη διαμόρφωση των ελληνικών συνόρων μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, εστιάζοντας στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Το δεύτερο μέρος με τον υπότιτλο «Οι Πρόσφυγες» επικεντρώνεται στην πληθυσμιακή διαμόρφωση της Ελλάδας μέσα από τις μετακινήσεις πληθυσμών επί έναν αιώνα. Η έκθεση πραγματοποιείται με αποκλειστική χορηγία της Τράπεζας Πειραιώς.
Η υποστήριξη της σημαντικής αυτής έκθεσης από την Πειραιώς εντάσσεται στο Πρόγραμμα «Ημέρες Μνήμης του Ελληνισμού, 1922-1924» με το οποίο η Τράπεζα τιμά και συμμετέχει στις εκδηλώσεις μνήμης για τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική Καταστροφή και τη Συνθήκη της Λωζάννης (1923) με στόχο να συμβάλει στην ενίσχυση της ιστορικής μνήμης και την ανάδειξη καθοριστικών «στιγμών» στην ιστορική διαδρομή του Ελληνισμού που διαμόρφωσαν τη φυσιογνωμία και την ταυτότητα του σύγχρονου ελληνικού κράτους, όπως αναμετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Οι Πρόσφυγες» επικεντρώνονται στην πληθυσμιακή διαμόρφωση της Ελλάδας μέσα από τις μετακινήσεις πληθυσμών επί έναν αιώνα. Η έκθεση, που εγκαινιάστηκε τον Δεκέμβριο του 2023 και έχει αποσπάσει πολύ θετικά σχόλια, αναπτύσσεται σε τέσσερεις μεγάλες θεματικές ενότητες (Τα Αίτια, Ο Ξεριζωμός, Το Στέριωμα, Η Μνήμη). Εξετάζεται διαδοχικά η συνθήκη του πρόσφυγα και επιχειρείται η, όσο το δυνατόν πληρέστερη, παρουσίαση του προσφυγικού φαινομένου, μέσα από τα ζητήματα που απασχόλησαν διαχρονικά ομοεθνείς πληθυσμούς που βρέθηκαν στη δεινή θέση να εγκαταλείψουν τις πατρογονικές τους εστίες και να εγκατασταθούν στη μητροπολιτική Ελλάδα. Μέσα από ανθρώπινες ιστορίες, μαρτυρίες και καταγραφές, τις οποίες πλαισιώνουν φωτογραφικά τεκμήρια, ιστορικά έγγραφα και αντικείμενα από τις συλλογές του Μουσείου και πλήθους φορέων και ιδιωτών, φωτίζονται πτυχές όπως η αναγκαστική φυγή, οι δυσκολίες της μετακίνησης, η υποδοχή, η εγκατάσταση, η ενσωμάτωση στη νέα πατρίδα, η διαχείριση του τραύματος των προσφύγων.
Η έκθεση εμπλουτίζεται με οπτικοακουστικά εκθέματα, ενώ από τον Μάρτιο 2024 έχει ενσωματώσει στη ροή της δέκα animation βίντεο, σε σκηνοθεσία τελειόφοιτων σπουδαστών του Τμήματος Animation του εκπαιδευτικού ομίλου ΑΚΤΟ. Την επιμέλεια έχουν οι Νατάσα Καστρίτη και Ρεγγίνα Κατσιμάρδου σε συνεργασία με τις Ιφιγένεια Βογιατζή, Ανδρονίκη Μαρκασιώτη και Άννα Κάνδια.
Την παράταση της έκθεσης θα συνοδεύει η κυκλοφορία έντυπου πολυσέλιδου αναλυτικού καταλόγου, με την αποκλειστική χορηγία της Πειραιώς, καθώς και η διάθεση εκπαιδευτικού φυλλαδίου.
