Νέα ανακάλυψη κάτω από το Μιλάνο – Ένα υπόγειο πέρασμα, χαμένο στο χρόνο, αναδύεται με τη βοήθεια της τεχνολογίας.
Στην καρδιά του Μιλάνου, κάτω από τους θορυβώδεις δρόμους και τα μοντέρνα κτήρια, ένα αρχιτεκτονικό μυστικό που είχε «θαφτεί» για πάνω από πέντε αιώνες ήρθε ξανά στο φως. Κι όμως, η απάντηση βρισκόταν μπροστά μας όλον αυτόν τον καιρό: σε ένα σκίτσο του Λεονάρντο ντα Βίντσι από το 1495.
Το Κάστρο Σφόρτσα (Castello Sforzesco), ένα από τα πιο εμβληματικά οχυρά της Αναγέννησης, κρύβει πολλά περισσότερα απ’ όσα φανταζόμασταν. Σήμερα, χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία και το αδιάκοπο έργο ερευνητών, ανακαλύφθηκε μια μυστική στοά κάτω από την ήδη γνωστή υπόγεια διαδρομή του κάστρου – και όλα δείχνουν πως ο Λεονάρντο ήξερε κάτι παραπάνω.
Το κάστρο, η αυλή των Σφόρτσα και ο Λεονάρντο
Κατά τον ύστερο 15ο αιώνα, ο Λεονάρντο ντα Βίντσι εγκαταστάθηκε στο Μιλάνο, ως καλλιτέχνης, εφευρέτης και αρχιτέκτονας στην αυλή του Δούκα Λουδοβίκου Σφόρτσα. Στο διάστημα αυτό εργάστηκε σε μεγάλες παραγγελίες, όπως η περίφημη “Μυστικός Δείπνος”, αλλά και σε μηχανικά και πολεοδομικά έργα, σχεδιάζοντας οπλικά συστήματα, οχυρωματικά έργα και τοπογραφικά διαγράμματα.
Ανάμεσα σε αυτά, ο Λεονάρντο δημιούργησε σκίτσα της δομής του Κάστρου Σφόρτσα, στα οποία – όπως αποδείχθηκε – απεικονίζονται υπόγειες στοές και δωμάτια που δεν είχαν ποτέ επιβεβαιωθεί από αρχαιολόγους ή ιστορικούς.
Το σκίτσο που οδηγεί στην ανακάλυψη
Η ανακάλυψη ήρθε χάρη στην επιμονή της Francesca Biolo, ιστορικού αρχιτεκτονικής στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου, η οποία σε συνεργασία με την ομάδα της χρησιμοποίησε προηγμένες τεχνικές σάρωσης: γεωραντάρ, λέιζερ σάρωση και ψηφιακή ανασύνθεση της τοπογραφίας του κάστρου.
Σύμφωνα με την ίδια: «Περιμέναμε να εντοπίσουμε ίσως κάποιες δομικές ανωμαλίες… αλλά τελικά βρήκαμε κάτι πολύ πιο σημαντικό. Ένα δεύτερο επίπεδο στοών και δωμάτια που δεν είχαν ποτέ καταγραφεί.»
Ο νέος διάδρομος εντοπίστηκε μόλις ένα μέτρο κάτω από την επιφάνεια και τρέχει παράλληλα με τον ήδη γνωστό υπόγειο διάδρομο, που είναι προσβάσιμος και από επισκέπτες του κάστρου. Η συγκεκριμένη περιοχή δεν είχε ποτέ εξερευνηθεί εκτενώς λόγω των δομικών μετατροπών που υπέστη το κάστρο ανά τους αιώνες.
Από το παρελθόν στο παρόν – Το Κάστρο Σφόρτσα και οι μεταμορφώσεις του
Χτισμένο τον 14ο αιώνα, το Κάστρο Σφόρτσα αποτέλεσε ισχυρό οχυρό, βασιλική κατοικία και στη συνέχεια στρατώνας, πριν μετατραπεί στο σημερινό του ρόλο: πολιτιστικό τοπόσημο και μουσείο.
Ωστόσο, οι αλλεπάλληλες κατεδαφίσεις, επεκτάσεις και επανακατασκευές του κάστρου είχαν θολώσει σημαντικά την αυθεντική του αρχιτεκτονική μορφή. Είναι χαρακτηριστικό πως μόνο το 1/6 της αρχικής δομής έχει διασωθεί μέχρι σήμερα, γεγονός που δυσκόλευε την επιβεβαίωση στοιχείων όπως οι στοές του Ντα Βίντσι.
Επιβεβαίωση από τους ειδικούς
Η Francesca Fiorani, καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, δήλωσε στο CNN: «Παρόλο που δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ο Λεονάρντο συμμετείχε στην ίδια την κατασκευή του κάστρου, υπάρχει ξεκάθαρη σύνδεση ανάμεσα στα στοιχεία των σχεδίων του και τα αρχαιολογικά ευρήματα.»
Τα ευρήματα ενισχύουν την εικόνα του Λεονάρντο όχι μόνο ως καλλιτέχνη, αλλά και ως πολεοδόμου, μηχανικού και στρατηγικού στοχαστή, κάτι που η ιστορική κοινότητα γνωρίζει εδώ και καιρό αλλά τώρα πλέον τεκμηριώνεται αρχιτεκτονικά.
Μια νέα εποχή εξερεύνησης
Η ομάδα της Biolo σκοπεύει να επεκτείνει την έρευνα, εξερευνώντας περισσότερα σημεία του κάστρου με την ελπίδα να βρουν κι άλλα υπόγεια δίκτυα. Η τεχνολογία – από τα σκάνερ έως την τρισδιάστατη αναπαράσταση – φέρνει νέα ζωή στην αρχαιολογική αναζήτηση, και δείχνει πως τα μυστικά του παρελθόντος δεν είναι χαμένα, απλώς περιμένουν να αποκαλυφθούν.
Ένα σκίτσο που μιλάει μέσα στους αιώνες
Αυτή η ανακάλυψη είναι πολλά περισσότερα από μία αρχαιολογική είδηση. Είναι υπενθύμιση ότι η παρατήρηση, η επιστήμη και η τέχνη μπορούν να συνεργαστούν για να αναβιώσουν την ιστορία. Και ότι ένας άνθρωπος – ο Λεονάρντο ντα Βίντσι – μπορεί, με ένα απλό σκίτσο, να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε ένα ολόκληρο οικοδόμημα.
