Η ακράτεια ούρων είναι μία πάθηση που προσβάλλει γυναίκες όλων των ηλικιών για διάφορους λόγους. Σύμφωνα με έρευνες παγκοσμίως, 3 στις 10 γυναίκες αντιμετωπίζουν κάποια μορφή ακράτειας ούρων κατά την διάρκεια της ζωής τους. Ωστόσο, παρόλο που ολοένα και περισσότερες γυναίκες αντιμετωπίζουν διαταραχές ούρησης, πολύ συχνά, ακόμα και η αναφορά στο πρόβλημα, δημιουργεί αμηχανία. Η ακράτεια ούρων αναγκάζει πολλές γυναίκες να περιορίσουν τις δραστηριότητές τους, όπως τα ταξίδια, την γυμναστική και τις κοινωνικές επαφές.
Ο Χειρουργός Ουρολόγος, Διευθυντής Β΄ Ουρολογικής Κλινικής «Μητέρα» και τέως Πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρίας, Ηρακλής Πούλιας μιλά στο www.instyle.gr και την Αθηνά Δαβαρία, για τα βασικά συμπτώματα της ακράτειας ούρων, την αντιμετώπιση και την θεραπεία της. «Παρότι πολλές αλλαγές στο σώμα είναι φυσιολογικές κατά την εμμηνόπαυση, η ακράτεια ούρων δεν είναι. Συνήθως είναι μία διαταραχή που μπορεί να αντιμετωπιστεί, εάν γίνει σωστή διάγνωση και θεραπεία χωρίς να αναζητάτε η λύση στις πάνες ενηλίκων» τονίζει χαρακτηριστικά στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο κ. Πούλιας.
Τι είναι η ακράτεια ούρων;
Η ακράτεια ούρων είναι η αθέλητη διαφυγή ούρων, την οποία δεν μπορεί να ανακόψει ο πάσχων. Σε περισσότερο από το 60% των περιπτώσεων είναι μία ιάσιμη κατάσταση, αλλά δυστυχώς σημαντικό ποσοστό πασχόντων πιστεύουν λανθασμένα πως είναι κάτι με το οποίο πρέπει να μάθουν να ζουν. Αυτό όμως δεν ισχύει, διότι υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές προσεγγίσεις, ανάλογα φυσικά με τον τύπο και την αιτία της ακράτειας. Διαφορετική προσέγγιση, π.χ. χρειάζεται η ακράτεια από προσπάθεια και διαφορετική η ακράτεια λόγω υπερδραστήριας κύστης».
Πολλοί ενδιαφέρουσες ευρωπαϊκές έρευνες έχουν δείξει, σχεδόν ο ένας στους τέσσερις πάσχοντες θεωρούσαν την ακράτειά τους αναπόφευκτη ή δεν γνώριζαν ότι μπορεί να αντιμετωπιστεί. Το μεγαλύτερο ποσοστό άγνοιας για τις θεραπείες παρατηρήθηκε στη Βρετανία (47%) και το μικρότερο στη Γαλλία (32%). Το αξιοσημείωτο είναι ότι, σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες είπαν ότι δεν γνωρίζουν πως υπάρχουν θεραπείες.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα της ακράτειας ούρων;
Τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά σε κάποια φάση της ζωής, ξεκινώντας με αδυναμία ελέγχου της ουροδόχου κύστης, με συνέπεια να παρουσιάζονται τακτικά ενοχλητικές «διαρροές ούρων», ολοένα επιδεινούμενες, που οδηγούν σε συχνές επισκέψεις της τουαλέτας και πιθανά και κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Πού οφείλονται και πώς θεραπεύονται;
Υπολογίζεται ότι περισσότερες από μία στις δύο γυναίκες παρουσιάζουν κάποιας μορφής ακράτεια ούρων μετά την εμμηνόπαυση. Στον πυρήνα αυτών των προβλημάτων βρίσκονται οι συνέπειες από την διακοπή της παραγωγής των οιστρογόνων αλλά και από την ηλικία.
Πιο συγκεκριμένα, η έλλειψη οιστρογόνων ευθύνεται για την ουρογεννητική ατροφία, δηλαδή τη μείωση της μυϊκής μάζας στο ουροποιητικό και στα γεννητικά όργανα (κυρίως στον κόλπο). Όταν όμως εξασθενούν οι μύες του πυελικού εδάφους, της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας, η συνέπεια είναι να χάνεται ο έλεγχος της κύστης και της ούρησης. Το πυελικό έδαφος είναι το μυϊκό στρώμα που καλύπτει εσωτερικά το κάτω τμήμα της πυέλου. Πολλές θεραπεύονται ή βελτιώνονται σημαντικά
Ποιες είναι οι μορφές ακράτειας και πως αντιμετωπίζονται;
Παρότι πολλές αλλαγές στο σώμα είναι φυσιολογικές κατά την εμμηνόπαυση, η ακράτεια ούρων δεν είναι. Συνήθως είναι μία διαταραχή που μπορεί να αντιμετωπιστεί, εάν γίνει σωστή διάγνωση και θεραπεία χωρίς να αναζητάτε η λύση στις πάνες ενηλίκων. Για να αντιμετωπιστεί η ακράτεια, όμως, πρέπει να καθορίσει ο γιατρός το είδος της ακράτειας. Μπορεί να είναι:
Ακράτεια από προσπάθεια. Παρατηρείται διαφυγή ούρων όταν ασκείται πίεση στην ουροδόχο κύστη (π.χ. όταν βήχεις δυνατά, φταρνίζεσαι, γελάς, σηκώνεις ένα βαρύ αντικείμενο, σφίγγεις τους κοιλιακούς σου). Επί αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής μπορεί να χρειαστεί χειρουργική τοποθέτηση ταινίας εγκράτειας.
Επιτακτική ακράτεια. Χαρακτηρίζεται από ξαφνική, έντονη ανάγκη για ούρηση και αθέλητη απώλεια ούρων με αδυναμία προσέγγισης πολλές φορές, της τουαλέτας. Μπορεί να συνοδεύεται από συχνουρία (ούρηση πάνω από οκτώ φορές την ημέρα), ακόμα και τη νύχτα (λέγεται νυκτουρία). Μπορεί να σχετίζεται με διάφορες ασθένειες (π.χ. διαβήτης), αλλά συνήθως αποδίδεται σε υπερλειτουργία της ουροδόχου κύστης.
Ακράτεια από υπερπλήρωση. Χαρακτηρίζεται από συχνή ή συνεχή απώλεια ούρων σε μορφή σταγόνων, λόγω «υπερχείλισης» της ουροδόχου κύστεως. Η «υπερχείλιση» αυτή συμβαίνει όταν δεν αδειάζεις εντελώς την κύστη σε κάθε ούρηση. Η ουροδόχος κύστη έχει χάσει τον τόνο της, είναι άτονη συμβαίνει σε βλάβη των νεύρων.
Νυκτουρία. Μπορεί να ξυπνάς αρκετές φορές τη νύχτα νιώθοντας την ανάγκη να αδειάσεις την κύστη σου.
Υπερδραστήρια κύστη. Το σύνδρομο της υπερδραστήριας κύστης είναι μια κατάσταση κατά την οποία ο ασθενής νιώθει έντονη ανάγκη για ούρηση, την οποία δεν μπορεί να ελέγξει. Εκτός από έντονη ανάγκη για ούρηση προκαλεί συχνουρία, νυκτουρία και επείγουσα αναγκαστική ούρηση. Υπολογίζεται ότι το σύνδρομο αυτό προσβάλλει μία στις έξι γυναίκες και αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά.
Θεραπεία ακράτειας
Η θεραπεία που θα χρειαστεί, εξαρτάται από το είδος της ακράτειας που ταλαιπωρεί την ασθενή και θα την προτείνει ο Ουρολόγος. Υπάρχουν όμως και μερικές πρόσθετες πρακτικές οδηγίες που παρατίθενται και βοηθούν σημαντικά:
Δυναμώνουμε τους μυς του πυελικού εδάφους με ασκήσεις Kegel. Σύσφιξη των μυών του περινέου όπως όταν διακόπτουμε την ροή των ούρων κατά την ούρηση.
Ξεκινάμε σφίγγοντας τους μυς της περιοχής για 5 δευτερόλεπτα. Ύστερα, Χαλαρώνουμε για 5 δευτερόλεπτα. Κάνουμε 10 επαναλήψεις τρεις φορές την ημέρα. Όταν εξοικειωθούμε με την άσκηση αυξάνουμε το χρόνο σύσφιξης και χαλάρωσης σε 10 δευτερόλεπτα εναλλάξ. Μελέτες έχουν δείξει πως με την ενδυνάμωση του πυελικού εδάφους περιορίζεται η διαφυγή ούρων στο φτάρνισμα, βήχα, σήκωμα βάρους, γέλιο και την επιτακτική και ανάγκη για ούρηση.
Περιορισμός κατανάλωσης μεγάλων ποσοτήτων. Όπως καφές, τσάι, αναψυκτικά και οινοπνευματώδη ποτά σε μεγάλες ποσότητες.
Περιορισμός κατανάλωσης υγρών όσο πλησιάζει το κλείσιμο της ημέρας. Αν υπάρχει νυκτουρία, μοιράζουμε τα υγρά που πίνουμε στην διάρκεια της ημέρας, ώστε να περιοριστεί η πρόσληψη υγρών τις δύο τελευταίες ώρες πριν από τον βραδινό ύπνο. Έλεγχος κατανάλωσης αλκοόλ και καφεΐνης μετά τις 5 το απόγευμα.
Μείωση σωματικού βάρος. Τα περιττά κιλά ασκούν πρόσθετες πιέσεις στην ουροδόχο κύστη. Μελέτες έχουν δείξει πως με το αδυνάτισμα μπορεί να βελτιωθεί έως και κατά 50% η λειτουργία της.
Εκπαιδεύουμε την κύστη. Πηγαίνοντας προγραμματισμένα για ούρηση (π.χ. αυστηρά κάθε μία ώρα), ώστε σιγά-σιγά να ανακτηθεί ο έλεγχος της. Όταν δούμε βελτίωση, αρχίζουμε σιγά-σιγά να παρατείνουμε το μεσοδιάστημα μέχρι την επόμενη ούρηση, τηρώντας πάντοτε το πρόγραμμα που βάζουμε.
