Ένα από τα πιο καταστροφικά πράγματα που μπορείτε να κάνετε στο σώμα σας είναι… να μην κάνετε απολύτως τίποτα. Οι μελέτες έχουν δείξει σταθερά ότι η καθιστική ζωή αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για την υγεία. Επιπλέον, οι επιπτώσεις του να μένετε καθιστοί πηγαίνουν πολύ πιο πέρα απ’ ό,τι μπορεί να φαντάζεστε. Σίγουρα, η καθιστική συμπεριφορά μπορεί να επιβαρύνει την καρδιά σας και να σας κάνει να πάρετε επιπλέον, επιβλαβές βάρος. Μπορεί, όμως, να ευθύνεται και για κάποια πιο απροσδόκητα προβλήματα, όπως επιδράσεις στη σεξουαλική σας ζωή, στη διάθεσή σας και στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
Το καλό νέο είναι ότι οι ίδιες αυτές μελέτες έχουν επίσης διαπιστώσει ότι ακόμη και μια μικρή ποσότητα καθημερινής άσκησης χαμηλής έντασης, όπως ένας ζωηρός περίπατος 20 λεπτών, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου σε ανενεργά άτομα κατά 16 έως 30 τοις εκατό. Αφήστε αυτές τις 7 παρενέργειες του να ζείτε μια καθιστική ζωή να σας παρακινήσουν να κινείστε λίγο περισσότερο κάθε μέρα, σύμφωνα με το Men’s Health.
1. Η διάθεσή σας μπορεί να πέσει κατακόρυφα
Νιώθετε πεσμένοι; Ρίξτε το φταίξιμο στην καρέκλα σας: Η έρευνα συνεχίζει να δείχνει ότι οι μακρές περίοδοι που περνάτε καθιστοί μπορούν να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική σας υγεία. Μια μελέτη του 2022 έδειξε ότι ο χρόνος καθιστικής στάσης συσχετίστηκε έντονα με αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία κατά τη διάρκεια των lockdown του Covid.
Επιπλέον, άλλοι τύποι καθιστικής συμπεριφοράς, όπως η παρακολούθηση τηλεόρασης ή τα ηλεκτρονικά παιχνίδια, μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο άγχους, σύμφωνα με μια μετα-ανάλυση εννέα μελετών που δημοσιεύτηκε στο BMC Public Health. Οι αναλυτές προτείνουν ότι η ενασχόληση με «ψυχαγωγία μέσω οθόνης», όπως την αποκαλούν, μπορεί να υπερδιεγείρει το κεντρικό νευρικό σας σύστημα και να προκαλέσει άγχος. Οι οθόνες μπορεί, επίσης, να διαταράξουν τον ύπνο, προκαλώντας άγχος με αυτόν τον τρόπο.
Και αν περνάτε τον χρόνο σας σε οθόνες, πιθανότατα δεν εντάσσετε αρκετή σωματική δραστηριότητα στη μέρα σας, λένε οι ερευνητές. Κι αυτό είναι σημαντικό, αφού η άσκηση έχει οφέλη που ενισχύουν τη διάθεση. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι μικρές δόσεις αερόβιας άσκησης μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο μείζονος καταθλιπτικής διαταραχής.
2. Ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου μπορεί να αυξηθεί
Μια ανασκόπηση του 2021 διαπίστωσε ότι η καθιστική συμπεριφορά αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο για διάφορους τύπους καρκίνου. Υποστήριξε ότι περίπου το 30 έως 40% των καρκίνων μπορούν να προληφθούν μέσω αλλαγών στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της σωματικής δραστηριότητας.
Το να μένετε καθισμένοι έχει συνδεθεί με επιπλέον κιλά. Και μεγάλες μελέτες έχουν δείξει σταθερά ότι τα υψηλότερα επίπεδα σωματικού λίπους μπορούν να εκτινάξουν τον κίνδυνο καρκίνου. Η χρόνια τοπική φλεγμονή από αυτό το λίπος μπορεί, με την πάροδο του χρόνου, να οδηγήσει σε βλάβη του DNA που προκαλεί καρκίνο, σύμφωνα με το National Cancer Institute. Επιπλέον, η περίσσεια λιποκυττάρων τελικά παράγει ορμόνες που οδηγούν σε κυτταρικό πολλαπλασιασμό, μια διαδικασία που κάνει τα κύτταρά σας να αναπτύσσονται και να διαιρούνται γρήγορα.
3. Η μνήμη σας μπορεί να καταρρεύσει
Η υγεία του εγκεφάλου σας υποφέρει όταν παραμένετε σε καθιστική στάση για πολλή ώρα. Σε μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε σε περίπου 50.000 ενήλικες και δημοσιεύθηκε στο JAMA, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσο περισσότερο χρόνο περνούσαν οι ηλικιωμένοι σε καθιστική στάση, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος άνοιας.
Δεν πρόκειται για την περιστασιακή μέρα χαλάρωσης. Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος άνοιας αυξανόταν όταν οι άνθρωποι περνούσαν περισσότερες από 10 ώρες την ημέρα σε καθιστική στάση, κάτι που δεν είναι και τόσο δύσκολο, ακόμη και αν φροντίζετε να γυμνάζεστε καθημερινά. Αυτό σημαίνει ότι είναι σημαντικό να παραμένετε δραστήριοι, αντί να κάθεστε σε μια καρέκλα, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
4. Μπορεί να εκτοξευτεί το σάκχαρό σας
Ακόμη κι αν έχετε υγιές βάρος, τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα σας μπορούν να αυξηθούν αν μένετε καθηλωμένοι σε μια καρέκλα για πολλή ώρα, σύμφωνα με μια μελέτη του 2020. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η μείωση του χρόνου καθιστικής στάσης και τα τακτικά διαλείμματα για κίνηση μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της ρύθμισης του σακχάρου σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.
Αν βρίσκεστε στο εύρος του προδιαβήτη, η απώλεια 5 έως 7% του σωματικού σας βάρους (περίπου 4,5–6,5 κιλά για έναν άνδρα 90 κιλών) και το να βρίσκετε χρόνο για 150 λεπτά άσκησης την εβδομάδα μπορεί να καθυστερήσει την εμφάνιση πλήρους διαβήτη, σύμφωνα με το CDC.
5. Η σεξουαλική σας ζωή μπορεί να «κολλήσει»
Η καθιστική συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει σε επιπλέον κιλά, και αυτά μπορεί να σας θέσουν σε τροχιά για προβλήματα σεξουαλικά στο μέλλον. Οι άνδρες με μεγαλύτερη κοιλιά, ή με περίμετρο μέσης 106.68 εκ. ή παραπάνω, είναι περίπου δύο φορές πιο πιθανό να έχουν στυτική δυσλειτουργία (ED) από εκείνους με μέση κάτω από 81,28 εκ., σύμφωνα με μια μελέτη του Χάρβαρντ.
Και οι «κολυμβητές» σας μπορούν επίσης να επηρεαστούν. Οι άνδρες που έβλεπαν τηλεόραση περισσότερο από 5 ώρες την ημέρα είχαν 29% χαμηλότερη συγκέντρωση σπερματοζωαρίων από εκείνους που δεν έβλεπαν καθόλου, σύμφωνα με δανέζικη έρευνα.
Σημειώστε το: Η δουλειά που κάνετε στο γυμναστήριο σας ακολουθεί και στην κρεβατοκάμαρα. Μια μελέτη του 2018 έδειξε ότι ένα υγιές ποσοστό σωματικού λίπους συνδέεται με θετικές εμπειρίες όσον αφορά στη σεξουαλική υγεία και λειτουργία.
6. Θα στριφογυρίζετε στο κρεβάτι
Έχετε νιώσει ότι κοιμάστε πιο βαθιά ύστερα από μια καλή προπόνηση; Αυτό συμβαίνει επειδή η άσκηση τουλάχιστον 150 λεπτών την εβδομάδα μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου σας, σύμφωνα με μια μελέτη του 2018.
Όσοι γυμνάζονται έντονα έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες να κοιμούνται καλά κάθε βράδυ σε σύγκριση με όσους αποφεύγουν το γυμναστήριο, σύμφωνα με μια έρευνα του National Sleep Foundation.
Στην πραγματικότητα, περισσότερο από τα δύο τρίτα των ατόμων που ασκούνται έντονα ανέφεραν ότι σχεδόν ποτέ δεν έχουν συμπτώματα αϋπνίας. Από την άλλη, το 50% εκείνων που δεν ασκούνται ανέφεραν ότι ξυπνούν κατά τη διάρκεια της νύχτας.
7. Ο πόνος στη μέση μπορεί να χειροτερέψει
Οι επιπτώσεις του καμπουριάσματος μπροστά στον υπολογιστή μπορούν να διαρκέσουν πέρα από τη δουλειά σας. Το να κάθεστε μόλις 4 συνεχόμενες ώρες μπορεί να αυξήσει την πίεση στους δίσκους της οσφυϊκής μοίρας, σύμφωνα με μελέτη του Penn State. Αυτή η συμπίεση μπορεί να οδηγήσει σε εκφύλιση δίσκου, μια συχνή αιτία πόνου στη μέση.
Οι ερευνητές προτείνουν: Σηκωθείτε και κινηθείτε. Όταν οι συμμετέχοντες στη μελέτη άλλαζαν θέση κάθε 15 λεπτά, δεν παρατηρούνταν αρνητικές επιπτώσεις στους δίσκους.
Αν ήδη έχετε πόνο στη μέση, δεν χρειάζεται να εγκαταλείψετε την προπόνησή σας. Υπάρχει ένας ασφαλής και υποστηρικτικός τρόπος να γυμναστείτε γύρω από τον πόνο.
Πώς να ξαναμπείτε σε τροχιά
Δεν χρειάζεται να δεσμεύσετε μεγάλα χρονικά διαστήματα για να σηκωθείτε από την καρέκλα σας. Για να κερδίσετε τα οφέλη από τη συνιστώμενη ημερήσια σωματική δραστηριότητα, δεν χρειάζεται καν να κάνετε όλα τα λεπτά συνεχόμενα.
Μέτρια δραστηριότητα είναι αυτή που ανεβάζει ελαφρώς τον καρδιακό ρυθμό σας, οτιδήποτε, από το να περπατάτε στο σπίτι έως το να ανεβαίνετε και να κατεβαίνετε μια σκάλα μερικές φορές.
Αφιερώστε ένα λεπτό, ή δέκα, για να σηκωθείτε και να κάνετε κάτι. Οι Physical Activity Guidelines for Americans καταγράφουν 20 οφέλη για την υγεία μόνο από το να φτάνετε τα 150 λεπτά μέτριας δραστηριότητας την εβδομάδα και δύο ημέρες την εβδομάδα ασκήσεις ενδυνάμωσης. Δεν υπάρχουν πολλά άλλα πράγματα που μπορείτε να κάνετε σε τόσο λίγο χρόνο και να αποκομίσετε τόσα πολλά οφέλη για το σώμα και το μυαλό σας.
