Μια γνώριμη… παρέα του καλοκαιριού επιστρέφει δυναμικά στις ελληνικές ακτές, δημιουργώντας ανησυχία αλλά και απορίες στους λουόμενους. Οι μέδουσες, άλλοτε εντυπωσιακές και άλλοτε επικίνδυνες, έχουν κάνει ήδη αισθητή την παρουσία τους και φέτος, με πολλές αναφορές από διαφορετικά σημεία της χώρας. Όμως, τι συμβαίνει φέτος με τις εμφανίσεις τους και πώς πρέπει να αντιδράσουμε;
Έξαρση με… μωβ χρώμα
Η Pelagia noctiluca, γνωστή και ως μωβ μέδουσα, αποτελεί τον πρωταγωνιστή των φετινών καταγραφών. Από τις αρχές Ιουλίου έχει αρχίσει να εμφανίζεται μεμονωμένα αλλά σταθερά σε περιοχές του Παγασητικού, κυρίως στις ανατολικές ακτές του Πηλίου, στον βόρειο Ευβοϊκό και τις Βόρειες Σποράδες. Οι τελευταίες εβδομάδες του Ιουλίου όμως φέρνουν πιο έντονη παρουσία της, με λουόμενους σε Σκιάθο, Σκόπελο, ακόμη και σε ακτές της Φθιώτιδας να αναφέρουν επαφή με το είδος αυτό.
Το Ελληνικό Παρατηρητήριο Βιοποικιλότητας καταγράφει παράλληλα αυξημένη κινητικότητα της ίδιας μέδουσας και σε άλλες περιοχές της Μεσογείου, από το Γιβραλτάρ μέχρι την Ιταλία και την Αδριατική, κάτι που ενισχύει την υπόθεση ότι οι αλλαγές θερμοκρασίας και οι άνεμοι του καλοκαιριού συντελούν στις φετινές εξάρσεις.
Ακίνδυνες αλλά εντυπωσιακές «μπαλάνες»
Δεν είναι όμως όλες οι μέδουσες επικίνδυνες. Η Cotylorhiza tuberculata, η αποκαλούμενη και “μέδουσα αυγό-μάτι”, αποτελεί ένα εντυπωσιακό αλλά ακίνδυνο είδος. Εμφανίζεται κυρίως σε ζεστά, ήρεμα νερά και το μέγεθός της φτάνει έως και τα 40 εκατοστά. Θα τη συναντήσετε συνήθως σε βάθος 5-7 μέτρων και δεν απαιτεί λόγο πανικού, είναι ουσιαστικά μια θαλάσσια παρουσία που προσφέρει θέαμα, όχι τσιμπήματα.
Οι “ηλεκτρικές” αφίξεις της Αττικής
Στις παραλίες της Αττικής, από τον Μαραθώνα μέχρι τη Βουλιαγμένη, έχει καταγραφεί και φέτος η Olindias muelleri. Αν και μικρή σε μέγεθος (μόλις 6 εκατοστά), είναι επικίνδυνη, ειδικά όταν πλησιάζει σε ρηχά νερά. Το Παρατηρητήριο επισημαίνει ότι το είδος κινείται χαμηλά στον πυθμένα και δεν είναι εύκολο να το εντοπίσετε εγκαίρως.
Γιατί βλέπουμε περισσότερες μέδουσες φέτος;
Οι ειδικοί αποδίδουν την αυξημένη παρουσία τους φέτος σε έναν συνδυασμό παραγόντων: άνοδος της θερμοκρασίας της θάλασσας, απουσία φυσικών θηρευτών (όπως οι θαλάσσιες χελώνες), αλλά και οι αλλαγές στα θαλάσσια ρεύματα λόγω κλιματικής αστάθειας. Σε ορισμένες περιοχές, η ανθρώπινη δραστηριότητα και η μείωση ψαριών που τρέφονται με πλαγκτόν βοηθούν επίσης στην εξάπλωσή τους.
Τι να κάνετε σε περίπτωση τσιμπήματος
Αν έρθετε σε επαφή με μέδουσα και κυρίως με μωβ μέδουσα ή Olindias muelleri, θυμηθείτε τα εξής βασικά:
Μην αγγίζετε τα πλοκάμια με γυμνά χέρια.
Ξεπλύνετε με θαλασσινό νερό (ποτέ με γλυκό).
Χρησιμοποιήστε πάγο και κορτιζονούχο κρέμα για τοπική ανακούφιση.
Σε περίπτωση έντονων συμπτωμάτων (ζάλη, δύσπνοια, αλλεργική αντίδραση), αναζητήστε άμεσα ιατρική βοήθεια.
Πού τις συναντάμε τώρα;
Για να παρακολουθείτε τις εμφανίσεις σε πραγματικό χρόνο, υπάρχει ο live διαδραστικός χάρτης του JellyReport με καταγραφές από λουόμενους, που αποτυπώνουν τις τελευταίες παρουσίες με φωτογραφίες και τοποθεσία.
Tip: Αν σκοπεύετε να κάνετε διακοπές στην Εύβοια, στο Πήλιο ή στις Σποράδες τον Αύγουστο, καλό είναι να ρίχνετε μια ματιά στον χάρτη πριν την παραλία. Μια μικρή ενημέρωση μπορεί να σας γλιτώσει από… μεγάλα τσιμπήματα.
