Όλοι έχουμε νιώσει τη στιγμή που, μπροστά σε έντονο φόβο ή βαθιά συγκίνηση, τα γόνατά μας «μας εγκαταλείπουν». Είναι αυτή η γνωστή φράση που χρησιμοποιούμε για να περιγράψουμε την ξαφνική αδυναμία ή αίσθηση ότι τα πόδια δεν μας κρατάνε. Κι όμως, πίσω από αυτή την έκφραση κρύβεται ένας πολύπλοκος συνδυασμός φυσιολογικών και ψυχολογικών μηχανισμών. Ας δούμε την απάντηση που μας δίνει σήμερα η ερώτηση της ημέρας.

Όταν το σώμα αντιλαμβάνεται κίνδυνο ή έντονο συναίσθημα, ενεργοποιείται η αντίδραση φυγής ή πάλης, μια αρχέγονη μηχανή επιβίωσης που μας προετοιμάζει να αντιμετωπίσουμε ή να αποφύγουμε απειλές. Η καρδιά χτυπά πιο γρήγορα, οι μύες σφίγγονται και η ροή του αίματος ανακατανέμεται. Τα άκρα, όπως τα πόδια, λαμβάνουν λιγότερο αίμα, αφού ο οργανισμός προετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει τις κύριες μυϊκές ομάδες για την άμεση αντίδραση. Αυτή η μειωμένη αιμάτωση μπορεί να προκαλέσει την αίσθηση αδυναμίας ή «κοψίματος» στα γόνατα.

Παράλληλα, το σώμα σωματοποιεί τα συναισθήματα. Ο φόβος, η αγωνία ή η συγκίνηση δεν παραμένουν μόνο στο μυαλό· γίνονται αντιληπτά σε όλο το σώμα. Τα γόνατα που «μας εγκαταλείπουν» είναι ένας τρόπος με τον οποίο το σώμα εκφράζει ένταση και έντονη συναισθηματική φόρτιση. Είναι η φυσική μεταφορά του «βαρύ συναισθηματικού φορτίου» που βιώνουμε τη στιγμή εκείνη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή η αντίδραση δεν είναι επικίνδυνη. Αντιθέτως, είναι ενδεικτική του πόσο έξυπνα και ευαίσθητα λειτουργούν τα ανθρώπινα σώματα. Κάθε μικρή φυσιολογική αλλαγή, από το σφίξιμο των μυών μέχρι την αλλαγή στην αιμάτωση, είναι ένα σήμα του οργανισμού που μας προστατεύει και μας προετοιμάζει για την επόμενη κίνηση.

Έτσι, την επόμενη φορά που θα νιώσετε ότι «σας κόπηκαν τα γόνατα», θυμηθείτε ότι πρόκειται για ένα φυσιολογικό σύμπτωμα έντονης συναισθηματικής φόρτισης. Ο φόβος ή η συγκίνηση ενεργοποιούν αρχέγονους μηχανισμούς επιβίωσης και συναισθηματικής σωματοποίησης, υπενθυμίζοντάς μας πόσο αλληλένδετο είναι το σώμα με τα συναισθήματά μας. Και ίσως, με ένα χαμόγελο, να συνειδητοποιήσουμε πόσο εντυπωσιακό είναι το ίδιο μας το σώμα, που μας προστατεύει ακόμη και μέσα από την αδυναμία.