Οι πεταλούδες γενικότερα είναι ίσως από τα λίγα έντομα που θεωρούνται παγκοσμίως όμορφα. Πετάνε τριγύρω ελαφρά σαν καλοκαιρινό αεράκι, κάθονται πάνω στα λουλούδια, και φυσικά δεν ενόχλησαν ποτέ κανέναν.
Ανάμεσα στο πλήθος των πεταλούδων υπάρχει η πεταλούδα Μονάρχης-Monarch Butterfly που τραβάει την προσοχή λόγω των έντονων χρωμάτων της και ειδικά το πορτοκαλί. Ζει στην Αμερικανική ήπειρο και είναι πολύ συνηθισμένη κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες.
Μάλλον ήταν… γιατί δυστυχώς τον πιο διάσημο τύπο πεταλούδας τον συναντάμε όλο και πιο σπάνιο… Στην πραγματικότητα, το είδος αυτό μόλις φέτος καταγράφηκε ως απειλούμενο και δίνει ένα ακόμη προειδοποιητικό σήμα για την εξέλιξη και των άλλων ειδών.
Η μεταναστευτική πεταλούδα μονάρχης ζυγίζει περίπου ένα γραμμάριο και παρόλα αυτά μπορεί να ταξιδέψει μέχρι 80 χιλιόμετρα ημερησίως. Υπάρχουν δυτικοί και ανατολικοί πληθυσμοί. Ο δυτικός πληθυσμός διαχειμάζει στην Καλιφόρνια και βρίσκεται δυτικά των Βραχωδών Ορέων. Οι πεταλούδες της Ανατολής φτάνουν μέχρι τον Καναδά το καλοκαίρι, ενώ τον χειμώνα τον περνούν σε δάση μεξικάνικης ελάτης.
Ναι είναι οι πεταλούδες που εντοπίζουν τα δένδρα που χρησιμοποίησαν την περασμένη χρονιά οι πρόγονοί τους και μαζεύονται όλες μαζί στον ίδιο κορμό για να ζεσταθούν. Έτσι ολόκληρα δάση καλύπτονται από πεταλούδες μονάρχες και έτσι από πράσινα γίνονται πορτοκαλί. Το πως εντοπίζουν αυτά τα δένδρα είναι πραγματικά απίστευτο αλλά ακόμη δεν έχουν καταφέρει να το εξηγήσουν οι επιστήμονες.
Δυστυχώς όμως, όπως κάθε ζωντανός οργανισμός υποφέρει από απώλεια οικότοπων, λόγω της κλιματικής αλλαγής. Η χρήση φυτοφαρμάκων συνεχίζει επίσης να δηλητηριάζει τις πεταλούδες και να εξαφανίζει την γαλακτοκαλλιέργεια τους.
Οι μονάρχες που ζουν στις δυτικές ακτές μειώθηκαν από περίπου 10 εκατομμύρια τη δεκαετία του 1980 σε λιγότερους από 2.000 το 2021. Ο ανατολικός πληθυσμός μειώθηκε επίσης κατά 84% μεταξύ 1996 και 2014, αν και ήταν ελαφρώς καλύτερος. Αυτή η δραστική πτώση οδήγησε τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) να προσθέσει τη μεταναστευτική πεταλούδα μονάρχη (Danaus plexippus plexippus) στην Κόκκινη Λίστα των Απειλούμενων Ειδών.
«Η σημερινή ενημέρωση της Κόκκινης Λίστας υπογραμμίζει την ευθραυστότητα των θαυμάτων της φύσης, όπως το μοναδικό θέαμα των πεταλούδων μονάρχη που μεταναστεύουν σε χιλιάδες χιλιόμετρα», δήλωσε ο Bruno Oberle, γενικός διευθυντής της IUCN, σε δήλωση. Οι διάσημες πεταλούδες υποφέρουν με το οικοσύστημα που αποκαλούν σπίτι, παρά τις μικρές πρόσφατες νίκες.
Ο Oberle σημειώνει:
«Για να διατηρήσουμε την πλούσια ποικιλομορφία της φύσης χρειαζόμαστε αποτελεσματικές, δίκαια διοικούμενες προστατευόμενες και διατηρημένες περιοχές, παράλληλα με αποφασιστική δράση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την αποκατάσταση των οικοσυστημάτων. Με τη σειρά της, η διατήρηση της βιοποικιλότητας στηρίζει τις κοινότητες παρέχοντας βασικές υπηρεσίες όπως τροφή, νερό και βιώσιμες θέσεις εργασίας». Η διάσωση των πεταλούδων θα απαιτήσει μια ενωμένη προσπάθεια για ένα μοναδικό πλάσμα.
Η άλλοτε κοινή μεταναστευτική πεταλούδα μονάρχης καταγράφεται πλέον ως είδος υπό εξαφάνιση λόγω της σοβαρής μείωσης του αριθμού τις τελευταίες δεκαετίες.
